Ένας κομήτης «γρατσούνισε» τον Δία

H παρατηρητικότητα αλλά και η τύχη ενός ερασιτέχνη αστρονόμου από την Αυστραλία οδήγησαν στην καταγραφή ενός εντυπωσιακού κοσμικού φαινομένου. Ενας κομήτης έπεσε στον πλανήτη Δία δημιουργώντας μια γιγαντιαία κηλίδα στην επιφάνεια του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Το περιστατικό συνέβη την Κυριακή το βράδυ και για καλή τύχη της επιστημονικής κοινότητας εκείνη την ημέρα ο ερασιτέχνης αστρονόμος Αντονι Γουέσλι, που ζει σε μια περιοχή λίγο έξω από την Καμπέρα, είχε στραμμένο το τηλεσκόπιό του προς τον Δία. Το τηλεσκόπιο έχει κατασκευάσει ο ίδιος ο Γουέσλι, ο οποίος εκείνο το βράδυ παρακολουθούσε αγώνες γκολφ στην τηλεόραση και έριχνε «κλεφτές» ματιές στο τηλεσκόπιο στα διαλείμματα των αγώνων. Κάποια στιγμή διεπίστωσε ότι υπήρχε δραστηριότητα και μάλιστα έντονη σε μια περιοχή κοντά στον Νότιο Πόλο του Δία, όπου πριν από λίγη ώρα όλα έδειχναν ήρεμα.

Αμέσως σήμανε συναγερμός στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, η οποία έστρεψε τα τηλεσκόπιά της στον Δία. Τελικά το μεγάλο τηλεσκόπιο της ΝΑSΑ που βρίσκεται στο Μάουνα Κέα της Χαβάης εντόπισε την περιοχή και κατέγραψε μια τεράστια κηλίδα η οποία, όπως εκτιμάται, αποτελεί προϊόν πτώσης κάποιου κομήτη στον γίγαντα αερίου. Οι επιστήμονες βλέποντας την κηλίδα τη χαρακτήρισαν «γρατσουνιά» και αρχικά υπολόγισαν ότι το μέγεθός της είναι ανάλογο με αυτό της Γης. Νεότερες μετρήσεις έδειξαν πάντως ότι η κηλίδα είναι κάπως μικρότερη απ΄ όσο αρχικά είχε εκτιμηθεί. Σύμφωνα με αστρονόμους του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ που μελετούν το φαινόμενο, η «γρατσουνιά» έχει μέγεθος όσο ο Ειρηνικός Ωκεανός. Οι επιστήμονες της ΝΑSΑ έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο η κηλίδα να οφείλεται σε καταιγίδα καθώς αρκετές καταιγίδες στον Δία εμφανίζονται στα τηλεσκόπια ως μεγάλες κηλίδες.

Παρά το εξαιρετικά μεγάλο μέγεθος της κηλίδας οι επιστήμονες της ΝΑSΑ θεωρούν ότι το αντικείμενο που τη δημιούργησε ήταν αρκετά μικρό και δεν ξεπερνούσε σε διάμετρο το ένα χιλιόμετρο. Είτε λοιπόν πρόκειται για ένα αρκετά μικρό κομήτη είτε ίσως για κάποιο θραύσμα από κομήτη. Υπολογίζουν μάλιστα ότι έπεσε στον πλανήτη με ταχύτητα 60 χλμ./δευτ. (περίπου 200 χιλιάδες χλμ./ώρα). Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι στον Δία υπάρχουν κάποιες ατμοσφαιρικές μεταβολές (θέρμανση της τροπόσφαιρας, αύξηση της εκπομπής αέριας αμμωνίας κ.ά.) τις οποίες συνδέουν με την πτώση του κομήτη.

Τ ο 1994 ο Δίας είχε γίνει και πάλι στόχος κομήτη. Οι επιστήμονες είχαν διαπιστώσει ότι ο κομήτης ΣούμεϊκερΛέβι 9 θα περνούσε πολύ κοντά από τον πλανήτη και εκτιμώντας ότι τελικά θα υπάρξει σύγκρουση είχαν στρέψει τα τηλεσκόπιά τους εκεί. Πράγματι, ο κομήτης πλησίασε πολύ κοντά στον Δία, η τρομερή βαρυτική έλξη του οποίου τον διέλυσε σε 20 κομμάτια τα οποία έπεσαν στον πλανήτη δημιουργώντας μεγάλες κηλίδες, σαν αυτή που εντοπίστηκε πριν από λίγα 24ωρα.

(Από την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ)

Δημοσίευση: Ιουλίου 28, 2009