Αντόνιο Βιβάλντι: Ημέρα αφιερωμένη στον μεγάλο μουσικό (video)

Σαν σήμερα στις 4 Μαρτίου 1678 γεννήθηκε  στη Βενετία ο Αντόνιο Βιβάλντι.
Ο Βιβάλντι, ο γνωστός συνθέτης, αναρωτήθηκε μια μέρα αν θα ήταν δυνατόν να μιμηθεί με τα μουσικά όργανα ήχους της φύσης, όπως τον άνεμο που φυσάει, μια βροντή... έτσι γεννήθηκε το περίφημο μουσικό έργο, Οι Τέσσερις Εποχές που όλοι λίγο πολύ γνωρίζουμε σαν μελωδία έστω και αν δεν γνωρίζουμ ποιός ήταν ο συνθέτης του.
Ιταλός συνθέτης Μπαρόκ μουσικής, βιρτουόζος του βιολιού και ιερέας του 17ου-18ου αιώνα. Γεννήθηκε στο ανεξάρτητο κρατίδιο της Βενετίας στις 4 Μαρτίου 1678, την ημέρα ακριβώς που ένας ισχυρός σεισμός συγκλόνισε την πόλη. Μπορεί και το γεγονός αυτό να ώθησε τους γονείς του να τον βαφτίσουν αμέσως μόλις ήρθε στον κόσμο. Βιογράφοι του ωστόσο αναφέρουν και την περίπτωση να ήρθε στον κόσμο με κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας. Τελικά, η επίσημη βάφτισή του έγινε δύο μήνες αργότερα στο ναό του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.
Ο Βιβάλντι αντιμετώπιζε ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας που αφορούσε στο αναπνευστικό του σύστημα –πιθανόν άσθμα- αλλά αυτό δεν τον εμπόδιζε στη μουσική εκπαίδευση και στις μουσικές δραστηριότητες παρά μόνο κατά την αδυναμία να ασχοληθεί με τα πνευστά. Σε ηλικία 15 ετών (1693) ξεκίνησε τις ιερατικές σπουδές ώστε στα 25 του χρόνια ήταν πλέον ο κόκκινος παπάς. Ένα προσωνύμιο που έλαβε πιθανόν λόγω του χρώματος των μαλλιών του. Ωστόσο ένα χρόνο αργότερα (1704) η κατάσταση της υγείας του άρχισε να επιδεινώνεται και σταμάτησε να λειτουργεί χωρίς όμως να αποποιηθεί την ιδιότητά του ως ιερέας.
Ο πατέρας του ήταν εκπαιδευμένος φούρναρης με μουσικά ενδιαφέροντα και αργότερα έγινε βιολινίστας και ιμπρεσάριος όπερας. Λόγω αυτής της συγκυρίας ο γιος Αντόνιο Βιβάλντι που γεννήθηκε στη Βενετία, χλευαζόταν ότι «ξεφουρνίζει» σωρηδόν μουσική όπως ο πατέρας του ξεφούρνιζε ψωμιά. Στις 23 Μαρτίου 1703 χειροτονήθηκε ιερέας. Ως εκ τούτου - και λόγω του χρώματος των μαλλιών του — είχε το παρατσούκλι "ο κόκκινος παπάς" (il prete rosso). Αργότερα όμως, αναγνωρίζοντας με ειλικρίνεια ότι δεν είχε την παραμικρή κλίση για την ιεροσύνη αποφάσισε να μην ακολουθήσει το μοναστικό βίο.
Το 1727 δημοσιεύει τη «Δοκιμασία της αρμονίας και της επινόησης», συλλογή στην οποία περιέχονται οι πασίγνωστες «Τέσσερις εποχές».
Το 1730 – 38 ταξιδεύει στην Ευρώπη στην Ευρώπη διευθύνοντας έργα του.

Αν και πολύ εύπορος λόγω των σημαντικών εσόδων από τη μουσική του, είχε σπάταλη ζωή, με αποτέλεσμα στα τελευταία του χρόνια να καταλήξει στο πτωχοκομείο της Βιένης. Όταν πέθανε εκεί το 1741, ετάφη ως άπορος και μάλλον άγνωστος, γιατί είχε ήδη ξεχαστεί
Το 1741 αρρωσταίνει αιφνίδια και πεθαίνει στην πρωτεύουσα των Αψβούργων.
Η πλούσια κληρονομιά οργανικής μουσικής του Βιβάλντι ανακαλύφθηκε κατά ένα μεγάλο μέρος το 1940. Από τα 450 κοντσέρτα του που μας είναι γνωστά, μόνο 80 είδαν το φως στη διάρκεια της ζωής του δημιουργού και σχεδόν όλα εκδόθηκαν στο Άμστερνταμ.
Στην τεράστια συλλογή των συνθέσεων που έφτασαν χειρόγραφες μέχρι εμάς, δεν ανήκουν μόνο κονστέρτα για διάφορα όργανα αλλά και σονάτες, καντάτες και 100 περίπου μελοδράματα.

Ο Βιβάλντι εντάσσεται στην περίοδο του Μπαρόκ. Εκείνη την εποχή στην ορχήστρα χρησιμοποιούσαν πολύ το κοντσέρτο γκρόσο (πρώιμη μικρή συμφωνική ορχήστρα περίπου όπως την ξέρουμε σήμερα αλλά με βάρος στα έγχορδα) καθώς και το μπάσο κοντίνουο (συνήθως το τσέμπαλο όπου έπαιζε τον αρμονικό ιστό ακολουθώντας το βάσιμο της αρμονίας όπως το υπαγόρευε ο συνθέτης). Ο Βιβάλντι έτεινε βασικά προς το ομόφωνο ύφος το οποίο και χρησιμοποίησε στα έργα του με μεγάλη επιτυχία. Τα κοντσέρτα του είναι αρκετά δεξιοτεχνικού χαρακτήρα και χρησιμοποιούν το σολιστικό όργανο και την ορχήστρα σαν "ανταγωνιστές", με μία δραματική διάσταση καινούργια για την εποχή εκείνη. Εξάλλου ήταν από τους πρώτους που εξερεύνησε τη μορφή του κοντσέρτου σε βάθος.
ΕΡΓΟ
40 όπερες, 3 ορατόρια, 50 θρησκευτικές συνθέσεις, 50 κοσμικές καντάτες και σερενάτες, 100 σονάτες καθώς και 500 κοντσέρτα και συμφωνίες για τα οποία έχει μείνει γνωστός μέχρι σήμερα.

Δημοσίευση: Μαρτίου 04, 2010