ΜΜΕ: Η εικονική «δύναμη»

Του Γιάννη Σιδέρη

Η παντοδυναμία των ΜΜΕ και οι κατασκευή «υπηκόων» είναι ένα γοητευτικό ανάγνωσμα κοινωνικής διερεύνησης, που απασχολεί κοινωνιολόγους, δημοσιολόγους, κοινωνικούς ψυχιάτρους, κοινωνικούς ανθρωπολόγους, ειδικούς της διαφήμισης, μελλοντολόγους, και άλλες μοντέρνες επιστήμες. Αυτά στην Εσπερία, καθώς τα πλανητικής εμβέλειας ΜΜΕ συμβάλλουν στην κατασκευή «μαζικών υπηκόων». Συμβάλλουν στην κατασκευή μιας ψευδούς συνείδησης που αποφέρει την πολιτική συναίνεση της παγκόσμιας κοινότητας, στις επιλογές των κυριάρχων ελίτ της Δύσης. Πολλά τα παραδείγματα που θα μπορούσαν να αναφερθούν, αλλά αρκούν δύο οικεία σε μας: Οι επεμβάσεις στη Γιουγκοσλαβία και το Ιράκ, η πρώτη στο όνομα ανθρωπιστικών ιδεωδών όπως βαπτίστηκαν οι εμμονικές σκοπιμότητες ηγετών τη Δύσης( σ.σ. ακόμα δεν έχει διαφανεί κάποια μακροπρόθεσμη γεωστρατηγική στόχευση του πολέμου αυτού) , και η δεύτερη με την ψευδή εικόνα των όπλων μαζικής καταστροφής ( που δεν είχε) ο Σαντάμ, αλλά οι πολίτες της Δύσης είχαν πεισθεί για την ύπαρξή τους και παρείχαν την ομόθυμη την συναίνεσή τους στις στρατιωτικές επιχειρήσεις! 

Παραδόξως η …ευκλεή μας χώρα ακόμη και σε αυτό συνιστά ιδιαιτερότητα: Τα ΜΜΕ είναι αδύναμα να προσδώσουν εικονικά στοιχεία και να κατασκευάσουν την περιρρέουσα πραγματικότητα στα μέτρα τους, πολλώ δε μάλλον, να την διοχετεύσουν στο κοινωνικό σύνολο ως πρόταση πολιτική συγκρότησης. 

Ας ξεπεράσουμε το 1981, όταν ο Αντρέας θα δήμευε τις …καρέκλες των καφενείων, μια και αυτό ήταν ο ισχυρισμός ενός περιθωριακού τύπου τη Δεξιάς, αλλά όχι η κυρίαρχη άποψη στα ΜΜΕ. Ας καταβυθιστούμε στο χρόνο και στο λεγόμενο «βρώμικο 89». Θα θυμηθούμε τον πάλαι ποτέ ένδοξο Ανδρέα, να σέρνεται ανήμπορος και ντροπιασμένος στα ειδικά δικαστήρια. Οι πρώην τραγικοί πολιτικοί αντίπαλοι, οι κυνηγοί και οι κυνηγημένοι, να έχουν συνασπισθεί σε, μια κατά πολλούς, ανίερη συμμαχία, ενώ και το σύμπαν του τύπου εκτόξευε όξος και χολή («Έπεσε ο φαύλος», ήταν ένας από τους χαρακτηριστικούς τίτλους μιας φιλοπασοσικής εφημερίδας της εποχής). Το ΠΑΣΟΚ έγλυφε τις σάρκες του μόνο. Υπέρ του μόνο η περιθωριακή Αυριανή, που μάλλον κακό του έκανε αφού πότιζε με μίσος λαϊκιστές ψηφοφόρους και απομάκρυνε τους μετριοπαθείς. Οι ΣΥΝασπισμένοι αντίπαλοι αδημονούσαν να διαμοιράσουν τα ιμάτιά του. Φευ γι’ αυτούς, το ΠΑΣΟΚ άντεξε, ο Μητσοτάκης χρειάστηκε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις για να στεφθεί πρωθυπουργός, ενώ σε τρία χρόνια ο άρρωστος Αντρέας επανήλθε τροπαιοφόρος με έναν δοξαστικό αριθμό 170 εδρών. Ήταν η ιστορική μνήμη του κόσμου που ακολουθούσε το ΠΑΣΟΚ, ένα ιστορικό ρεύμα που ξεκινούσε από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, προσδιορισμένου ως «Δημοκρατική Παράταξη», που του ξαναέδωσε την εξουσία. Τα παραταξιακά Μέσα του επαναπρόσφεραν την υποστήριξή τους όταν είδαν από τις δημοσκοπήσεις ότι ο Αντρέας ερχόταν πλησίστιος στην εξουσία... ( Δηλαδή πρώτα δημιουργήθηκε ερήμην τους η τάση στο λαό, και στην συνέχεια τα Μέσα έσπευσαν να συμπλεύσουν με αυτόν!). 

Το 2004 η Ελλάδα βρέθηκε στο απόγειο μιας λαμπερής πορείας. Ο πακτωλός του χρήματος, έρρεε μέσω των Ολυμπιακών και άλλων δημοσίων έργων –καναλιών (που καταγράφηκαν ως Μέσα διαπλοκής) και εξ αυτού πολλά μεγάλα από αυτά στήριζαν τον Σημίτη. Μόνος και απομονωμένος ο Καραμανλής, στο περιθώριο του ενδιαφέροντος των Μέσων, κατακεραύνωνε τους «νταβατζήδες»,( το πόσο τους χτύπησε είναι άλλη πονεμένη ιστορία). Και όμως, αυτός ο απόκληρος της μηντιακής προωβολής, θριάμβευσε απέναντι στον χαϊδεμένο και «καταλληλότερο» Σημίτη… 

Φθινόπωρο του 2007, το ΠΑΣΟΚ χάνει εκ νέου τις εκλογές, το εσωκομματικό τοπίο γίνεται ιδιαίτερα σαθρό για τον ΓΑΠ, τα βέλη έρχονται επάνω του σε μορφή καταιγίδας. Ο Βενιζέλος στο Ζάππειο σηκώνει παντιέρα αρχηγίας και η ναυαρχίδα ενός μεγάλου συγκροτήματος σαλπίζει την επομένη από το πρωτοσέλιδό της στον Παπανδρέου : «Παραιτηθείτε κε Πρόεδρε». Αυτό και μόνο έφτασε να βάλει φωτιά στα τόπια. Θύμησες παλιές και ξεχασμένη οργή εξαπλώθηκαν σαν τη φωτιά στη λαϊκή βάση το ΠΑΣΟΚ - σαν εκείνη τη φωτιά με την οποία ο λαός οργισμένος έκαιγε εφημερίδες στη Χρήστου Λαδά το ΄65. Ο πολλαπλώς στραπατσαρισμένος ΓΑΠ, χάρη στην λαϊκή αντίδραση, εξελέγη εκ νέου αρχηγός, παρά την φανατική στήριξη των μεγάλων παραταξιακών Μέσων- και ειδικά των λαμπερών τηλεοπτικών ονομάτων τους- στον Βενιζέλο.(σ.σ. Αυτά πριν γιγαντωθεί το διαδίκτυο,(όπου δεν είναι τόσο η ενημέρωση που ρέει, παρά την λανθασμένη εντύπωση, αλλά ο εικονοκλαστικός, απαξιωτικός και ισοπεδωτικός, κριτικός λόγος). 

Εκλογές 2009, τα παραταξιακά έντυπα με χλιαρή στήριξη στον ΓΑΠ, με εμφανή ανοχή στον Καραμανλή, καθότι γκουβέρνο - που αφού τα έκανε μπάχαλο την κοπάνισε. Ο ΓΑΠ πρωθυπουργός, τα παραταξιακά μέσα τον στήριξαν εξ ανάγκης , αφού αποτελούσε ομφάλιο λώρο ζωής η σύνδεση με το κοινό τους και φυσικά αφού διέπονται από την διαχρονική ρήση που αποδίδεται στον Μποδοσάκη «εμείς είμαστε πάντα με το γκουβέρνο» - όταν έχουν και δουλειές να κάνουν με αυτό. 

Προσπερνάμε επίσης τη διαμάχη Ντόρας Σαμαρά, όπου τα Μέσα έκλειναν υπέρ Ντόρας, αφού πλέον οι δύο «εισίν εις σάρκαν μίαν», και φτάνουμε στο …σωτήριον έτος 2012. Ο Τσίπρας, με λόγο επιτηδευμένα τηλεοπτικό ( ανταγωνίζεται τον Αλαβάνο στις ατάκες), με εικόνα να γράφει στην κάμερα, αλλά με πρόγραμμα συρραφή των Συνιστωσών, απροετοίμαστος για εξουσία, αποσυνάγωγος, έρχεται δεύτερο κόμμα και διεκδικεί με αξιώσεις την πρωτιά. Δεν θα γράψω περισσότερα για να μην θεωρηθεί ότι παρεμβαίνω στην εκλογική διαμάχη (άλλος ο σκοπός του κειμένου). Θα θυμίσω απλώς ότι ο Τσίπρας δεν έδωσε προεκλογική συνέντευξη σε μεγάλο κανάλι, όπως είχε πράξει και ο ΓΑΠ και, αν θυμάμαι καλά, και ο Καραμανλής. Και παρόλα αυτά θριάμβευσαν! 

Επιμύθιον: Τα ΜΜΕ στην Ελλάδα εκπέμπουν εν κοινωνικώ κενώ. Προσπαθούν αλλά δεν μπορούν να επηρεάσουν. Οι λόγοι δεν είναι του παρόντος. Οι διαπιστώσεις όμως θαρρώ είναι ιστορικά τεκμηριωμένες. Ειδικά στον καιρό του διαδικτύου τα ελληνικά μήντια πρέπει να αποβάλλουν την μονομανιακή προσήλωση σε πρόσωπα, κόμματα, πολιτικές και παρατάξεις. Να φιλοξενίσουν όλες τις απόψεις που παράγει το κοινωνικό και πολιτικό ψηφιδωτό. 

Θα είναι το φιλί ζωής γι’ αυτά…

Δημοσίευση: Ιουνίου 19, 2012