Σύλληψη κατόχου σατιρικής σελίδας στο facebook

Διαβάζοντας τo σχετικό δελτίο τύπου της Αστυνομίας διαπιστώνει κανείς ότι δεν γίνεται αναφορά σε άρση του απορρήτου. Η άρση του απορρήτου που προβλέπεται από τον Ν.2225/1994 (όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) είναι η συνταγματικά προβλεπόμενη διαδικασία για τον περιορισμό του απορρήτου των επικοινωνιών, αλλά σύμφωνα με το άρθρο 19 του Συντάγματος αφορά "ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα". O συγκεκριμένος καθορισμός των ιδιαιτέρως σοβαρών εγκλημάτων προσδιορίζεται από τον κοινό νομοθέτη, ο οποίος σεβόμενος το γράμμα και το πνεύμα του Συντάγματος περιέλαβε στον σχετικό κατάλογο μόνο ορισμένα σοβαρά κακουργήματα.

Τα αδικήματα της κακόβουλης βλασφημίας και της εξύβρισης νεκρού είναι πλημμελήματα, επομένως δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο των εγκλημάτων για τα οποία επιτρέπεται η άρση του απορρήτου. Σημειωτέον ότι επειδή το απόρρητο των επικοινωνιών είναι συνταγματικό δικαίωμα, ο συνταγματικός νομοθέτης έχει ορίσει τις δικαστικές αρχές ως αρμόδιες για να διατάξουν την σχετική άρση.

Ωστόσο, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου το 2009 γνωμοδότησε ότι στο Διαδίκτυο "δεν υπάρχει απόρρητο" ως προς τα δημοσιεύματα. Με την λογική ότι η δημοσίευση συνιστά εξ ορισμού παραίτηση του ατόμου από τα δικαιώματα της ιδιωτικότητας. Πρόκειται περί μιας απολύτως αβάσιμης ερμηνείας: άλλο είναι το μέρος που ο χρήστης θέλει να δημοσιεύσει κι άλλο το μέρος των προσωπικών δεδομένων του που χρησιμοποιούνται για την ολοκλήρωση της διαδικτυακής ανάρτησης και από τα οποία μπορεί να προκύψει η σχετική ταυτοποίηση. Ο χρήστης που δημοσιεύει με ψευδώνυμο επιθυμεί την δημοσιότητα μόνο ενός μέρους του περιεχομένου, ενώ ουδέποτε παραιτήθηκε φυσικά από το απόρρητο των traffic data που μπορούν να οδηγήσουν στην αποκάλυψη της ταυτότητάς του. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, διαβάζουμε στο δελτίο τύπου της Αστυνομίας ότι

"Από την αστυνομική ψηφιακή έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης, διακριβώθηκαν τα αρχεία καταγραφής ( logfiles ) και τα ηλεκτρονικά ίχνη του διαχειριστή - χρήστη της επίμαχης σελίδας.

Στη συνέχεια, την Παρασκευή (21-09-2012) το πρωί, κλιμάκιο εξειδικευμένων Αξιωματικών της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος πραγματοποίησε νομότυπη έρευνα, παρουσία Εισαγγελικού λειτουργού, στο σπίτι του 27χρονου στα Ψαχνά Ευβοίας."

Επομένως, εδώ έχουμε δύο στάδια: το πρώτο στάδιο αφορά τον ψηφιακό εντοπισμό των ιχνών. Από το δελτίο τύπου δεν προκύπτει ότι υπάρχει δικαστική διάταξη για άρση του απορρήτου, οπότε προφανώς η αστυνομική έρευνα έγινε με βάση την γνωμοδότηση Σανιδά. Υπάρχει όμως ένα κενό στην πληροφόρησή μας: τα ηλεκτρονικά ίχνη του χρήστη βρίσκονται στην κατοχή της Facebook. Η Facebook δεν παραδίδει τέτοια στοιχεία στις αστυνομικές υπηρεσίες εάν δεν προηγηθεί δικαστική διαδικασία στην δικαιοδοσία της έδρας της. Εξάλλου, ούτε η ανακοίνωση της αστυνομίας αναφέρει ότι έγινε τέτοιο "διάβημα" (όπως είχε γίνει με την υπόθεση του twitter για τον σατιρικό λογαριασμό του "ΚΚΕ"). Επομένως, για τον ψηφιακό εντοπισμό των ιχνών του χρήστη, είτε διασταυρώθηκαν στοιχεία που με αμέλεια του χρήστη είχαν κυκλοφορήσει σε δημοσιότητα, είτε ο λογαριασμός του χρήστη στο facebook παγιδεύθηκε με κάποια αστυνομική μέθοδο "ψαρέματος", όπως είναι, για παράδειγμα, η αποστολή e-mail με κατασκοπευτικό λογισμικό. Πάντως μέχρι πρόσφατα όταν κάποιος πολίτης κατήγγειλε περιστατικό εξύβρισης ή άλλων τέτοιων αδικημάτων στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, η απάντηση ήταν σταθερά ότι το Facebook δεν δίνει στοιχεία στα σχετικά διαβήματα. Και δεν γνωρίζω να έχει αλλάξει αυτή η πολιτική. 

Στο δεύτερο στάδιο, έχουμε κατ' οίκον έρευνα παρουσία εισαγγελικού λειτουργού, προφανώς για να συλληφθεί ο χρήστης επ' αυτοφώρο. Η διαδικασία αυτή ακολουθείται συνήθως όταν υπάρχουν μεν κάποιες πληροφορίες για διαδικτυακό αδίκημα, αλλά δεν υπάρχει πλήρης βεβαιότητα για την ταυτότητα του δράστη, ώστε να ακολουθηθεί η κλασική διαδικασία της υποβολής μηνύσεως. Είναι χαρακτηριστικό ότι το δελτίο τύπου ως προς την κατ' οίκον έρευνα περιλαμβάνει τον όρο "νομότυπη". Κάτι που παραλείπεται στην περιγραφή του σταδίου έρευνας των ψηφιακών ιχνών.

http://elawyer.blogspot.gr

Δημοσίευση: Σεπτεμβρίου 25, 2012