Χασάν Ταξίν Πασάς

Ὁ Τοῦρκος στρατιωτικὸς διοικητὴς τῆς Θεσσαλονίκης Χασὰν Ταξὶν Πασᾶς, ὑπογράφει ἡμίσειαν ὥραν πρὸ τοῦ μεσονυκτίου τῆς 26ης Ὀκτωβρίου τὸ πρωτόκολλον παραδόσεως διὰ τοῦ ὁποίου ὁ ἴδιος καὶ ὁ στρατηγὸς Ἀλῆ Ναδὶρ Πασᾶς μεθ' ὅλου τοῦ στρατοῦ των ἐκ 35 χιλιάδων ἀνδρῶν παρεδόθησαν ἄνευ ὅρων.

Τήν νύκτα τῆς 26ης πρός τήν 27ην Ὀκτωβρίου ὁ Τοῦρκος ἀρχιστράτηγος Χασάν Ταξίν Πασᾶς, ἀπό πλευρᾶς Τούρκων καί οἱ ἀξιωματικοί Ἰωάννης Μεταξᾶς (ὁ γνωστός) καί Βίκτωρ Δούσμανης ἀπό τήν πλευρά τῶν Ἑλλήνων ὑπέγραψαν στό διοικητήριο τήν παράδοσιν τῆς πόλεως στόν Ἑλληνικό Στρατό. 

Ποιός ἦταν ὅμως ὁ Χασάν Ταξίν Πασᾶς;

Ὁ Χασὰν Ταξὶν Πασᾶς δὲν ἦτο τυχαῖον πρόσωπον. Ἠρνήθη νὰ συνδιαλλαγῇ μετὰ τῶν Βουλγάρων οἵτινες ἐπίεζον αὐτὸν φορτικῶς νὰ παραδώςῃ εἰς αὐτοὺς τὴν πόλιν ἀντὶ τῶν Ἑλλήνων, εἰπῶν «ἀπὸ αὐτοὺς τὴν ἐπήραμε εἰς αὐτοὺς θὰ τὴν παραδώσωμεν».

Ἐγεννήθη ἐκ πατρὸς Ἀλβανοῦ καὶ μητρὸς Ἑλληνίδος μουσουλμάνας. Ἐγνώριζεν ἀπταίστως τὴν ἑλληνικὴν ἐκ μητρός ἀφ΄ἑνός, καὶ ἐκ τῶν σπουδῶν του εἰς τὸ ἑλληνικὸν Γυμνάσιον τῶν Ἰωαννίνων ἀπ΄ ὅπου καὶ ἀπεφοίτησεν, ἀφ΄ἑτέρου.

Ἤρξατο τὴν σταδιοδρομίαν του τὸ 1870 ὡς ἀγροφύλαξ εἰς τὴν Κατερίνην, καὶ ὡς ὑπαξιωματικὸς τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ ἐν συνεχείᾳ, ἀνερχόμενος συντόμως τὴν κλιμακα τῆς ἱεραρχίας.

Διετέλεσε διοικητὴςτῆς χωροφυλακῆς τῶν Ἰωαννίνων καὶ φρούραρχος τῆς Θεσσαλονίκης. Τὴν ἐποχὴν τοῦ κινήματος τῶν Νεοτούρκων ἐξωρίσθη ἀπὸ τὸν Σουλτᾶνον εἰς τὴν Συρίαν ὡς φιλελεύθερος, ἐκεῖθεν δὲ μετέβη εἰς τὴν ἐπαναστατημένην Ὑεμένην διὰ νὰ ἀναλάβῃ τὴν ἀρχηγίαν καὶ νὰ ἐπιστρέψῃ τέλος εἰς τὴν Θεσσαλονίκην τὸ 1910 ὡς διοικητὴς τοῦ Γ΄ Σώματος Στρατοῦ.

Εἰς τὰς ἀρχὰ τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 1912, ἄν καὶ ἐκτὸς στρατεύματος, ἐπανῆλθε καὶ ἀνέλαβε τὴν ἀρχηστρατηγίαν,

Ἠττηθεὶς ἠναγάσσθη ἐκ τῶν πραγμάτων νὰ παραδώςῃ τὴν πόλιν εἰς τοὺς Ἕλληνας.

Ὁ ἴδιος γράφει σχετικῶς εἰς τὰ ἀπομνημονεύματά του. «Πιεζόμενος ἀπὸ τὰ γεγονότα καὶ τὰς ἐκκλήσεις ἀρχῶν καὶ προξένων, ἔχων ἀντιληφθεῖ τὸν ἄμεσον κίνδυνον τῆς βουλγαρικῆς εἰσβολῆς καὶ διαπιστώσει τὴν ἐγκατάληψιν τῶν χαρακωμάτων καὶ τὴν διασκόρπισιν τῶν ἐφέδρων ἐπελθούσης τῆς νυκτός, ὑπέκυψα διὰ νὰ σώσω τὴν ζωὴν χιλιάδων πλασμάτων καὶ διὰ νὰ προλάβω τὴν καταστροφὴν τῆς πόλεως.

Οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Διαδόχου Κωνσταντίνου ἔφθασαν εἰς τὸ διοικητήριον τῆς πόλεως κατὰ τὰς νυκτερινὰς ὥρας. Τὸ Πρωτόκολλον Παραδόσεως συνετάγη εἰς τὴν Γαλλικήν. Οὕτῳ ἔληξεν ἀδόξως καὶ συντριπτικῶς δι΄ ἡμᾶς ὁ ἀγὼν καὶ θριαμβευτικῶς διὰ τὸν ἀντίπαλον. Ἡ Θεσσαλονίκη ἀπωλέσθη ἀλλὰ καὶ ἐσώθη. Ἔχω τὴν συνείδησιν ὅτι ἔπραξα εἰς τὸ ἀκέραιον τὸ καθῆκον μου. Ἡ ἱστορία ἄς μὲ κρίνῃ». 

Οἱ Τοῦρκοι ἀπέδωσαν τὴν ἀπώλειαν τῆς Θεσσαλονίκης εἰς τὰ φιλελληνικά του αἰσθήματα καὶ τὸν ἐκατηγόρησαν ἐπὶ ἐσχάτῃ προδοσίᾳ. Ἀπέθανε εἰς τὴν Γαλλίαν τὸ 1917. Οἱ συγγενεῖς του μετέφεραν τὸ σῶμα του εἰς τὴν Θεσσαλονίκην ὅπου καὶ ἐτάφη μετὰ τιμῶν εἰς τὰς παρυφὰς τῆς πόλεως. Αὐτὰ διὰ νὰ μάθουν ἐπιτέλους οἱ ἀφελεῖς, ἀνόητοι καὶ χαζοχαρούμενοι Ἕλληνες, ποῖοι οἱ ἀληθεῖς φίλοι των καὶ ποῖοι οἱ ἐχθροί. Διότι ἐδῶ ὑπάρχει συγχυσις ἀπὸ αἰῶνος….

Δημοσίευση: Νοεμβρίου 11, 2012