2013-14: ΜΕΤΡΑ 13,2 ΔΙΣ ΚΑΙ ΕΚΤΑΚΤΑ 2,5 ΔΙΣ ΕΩΣ ΤΟ 2016

ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΕΙΤΑΙ Η ΛΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

Δεν έχει τέλος ο εφιάλτης των φόρων και της λιτότητας. Η επικαιροποίηση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος 2013 – 2016 όχι μόνο περιγράφει μέτρα 13,34 δισ. ευρώ της τετραετία 2013-2016, από τα οποία τα 9,5 δισ. ευρώ θα επιβαρύνουν εφέτος τους Έλληνες πολίτες, αλλά προαναγγέλλει πρόσθετα μέτρα ύψους τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ (χωρίς να αποκλείονται και νέες αναπροσαρμογές) λόγω των εκτιμώμενων αποκλίσεων στο πρωτογενές πλεόνασμα της τελευταίας διετίας του προγράμματος. Έτσι το ποσό αυτό, προστιθέμενο στις παρεμβάσεις φόρων και λιτότητας 13,34 δισ. ευρώ που έχουν ήδη προβλεφθεί, εξακοντίζει προς το παρόν το συνολικό πακέτο μέτρων στα 16 δισ. ευρώ. Και βέβαια είναι και «μαθηματικά» βέβαιο ότι το ποσό αυτό θα αυξηθεί σημαντικά στην πορεία, για δύο λόγους:

Πρώτον, διότι από τον περασμένο Ιανουάριο παρατηρούνται σημάδια σοβαρού δημοσιονομικού εκτροχιασμού λόγω της μεγάλης υστέρησης των εσόδων και της νίκης κατά κράτος των φοροφυγάδων εις βάρος της πολιτείας, όπως άλλωστε επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές (λ.χ. το τελευταίο εβδομαδιαίο δελτίο της Alpha Bank).

Δεύτερον, διότι όλο το πρόγραμμα είναι βασισμένο πάνω στους λάθος «πολλαπλασιαστές»,όπως κυνικά παραδέχεται και το ίδιο του ΔΝΤ. Στα κυριότερα χαρακτηριστικά του προγράμματος περιλαμβάνεται ακόμη και η ομολογία αποτυχίας των μνημονιακών στόχων. Χαρακτηριστικό είναι ότι, έως το 2016, παρότι περιγράφονται τα ίδια μέτρα, η απόδοσή τους θα είναι με τις νέες προβλέψεις αρκετά χαμηλότερη, κατά 886 εκατομμύρια ευρώ, κυρίως λόγω αναπροσαρμογής φορολογικών στόχων και εκτιμήσεων για την απόδοση των συνταξιοδοτικών μέτρων.

Η ψήφιση του επικαιροποιημένου μεσοπρόθεσμου (το οποίο κατέθεσε χθες υπό μορφή νομοσχεδίου στη Βουλή ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας) το αργότερο έως τη Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου, θα φέρει όπως εκτιμάται και την έγκριση για την εκταμίευση της δόσης από το Euroworking Group, χωρίς να απαιτηθεί συνεδρίαση του Eurogroup, προς το τέλος του μηνός. Και τούτο καθώς έχει χαρακτηριστεί προαπαιτούμενο για τη δόση του Φεβρουαρίου ύψους 2,4 δισ. ευρώ (και ενώ για την αποδέσμευση της δόσης του Μαρτίου θα απαιτηθούν και άλλα μέτρα, όπως είναι συγκεκριμένο πρόγραμμα απολύσεων στο Δημόσιο με 6.250 αποχωρήσεις έως το τέλος Μαρτίου).

Από το μεσοπρόθεσμο προκύπτουν αναλυτικότερα τα εξής:

Η πρόβλεψη για πρωτογενές πλεόνασμα 3,2% του ΑΕΠ το 2016, αντί για 4,5% του ΑΕΠ που προβλεπόταν, αποτελεί προανάκρουσμα μέτρων ύψους 1,3% του ΑΕΠ ή περί τα 2,5 δισ. ευρώ.

Έρχεται νέο υφεσιακό κύμα για τη διετία 2013-2014, οπότε αφενός τα ελληνικά νοικοκυριά θα πληρώσουν αυξημένους φόρους κατά 3,62 δισ. ευρώ και αφετέρου οι δαπάνες θα περιοριστούν κατά 9,62 δισ. ευρώ, διαμορφώνοντας το συνολικό πακέτομέτρων της διετίας σε 13,34 δισ. ευρώ.

Αναπροσαρμόζεται ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα του τρέχοντος έτους, από το 0,4% του ΑΕΠ στο 0,3% του ΑΕΠ (κάτι που και πάλι φαίνεται αισιόδοξο μετά την καταβαράθρωση των εσόδων του Ιανουαρίου).

Περισσότερο αισιόδοξη καθίσταται η πρόβλεψη για το φετινό έλλειμμα του προϋπολογισμού, καθώς υπολογίζεται πως θα συγκρατηθεί στο 4,3% του ΑΕΠ, έναντι αρχικών προβλέψεων για 5,3% του ΑΕΠ προηγουμένως. Αυτό συμβαίνει λόγω και της επαναγοράς ελληνικών ομολόγων που εξοικονομεί δαπάνες ύψους 2,5 δισ. ευρώ.

Το δημόσιο χρέος της χώρας αναμένεται να διαμορφωθεί στο 174,2% του ΑΕΠ στο τέλος του τρέχοντος έτους και στο 164% του ΑΕΠ το 2016.Σε απόλυτα μεγέθη θα διαμορφωθεί δηλαδή σε 183 δισ. ευρώ το 2013, σε 182,6 δισ. ευρώ το 2014, σε 187,8 δισ.ευρώ το 2015, σε 196 δισ. ευρώ το 2016.

Το πρόγραμμα είναι άνισα κατανεμημένο. Πιο συγκεκριμένα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εμπροσθοβαρές, καθώς από το σύνολο των μέτρων 13,34 δισ. της τετραετίας τα 9,5 δισ. ευρώ θα επιβαρύνουν εφέτος τους Έλληνες πολίτες, άλλα 3,7 δισ. ευρώ το 2014, για το 2015 προβλέπεται μια ελάφρυνση 37 εκατ. ευρώ και το 2016 πάλι επιβάρυνση 158 εκατ. ευρώ, όμως τα δύο τελευταία ποσά είναι, όπως προαναφέρθηκε, «στον αέρα» λόγω της επί το δυσμενέστερον αναθεώρησης του προβλεπομένου πρωτογενούς πλεονάσματος της διετίας. Από τα 13,34 δισ. ευρώ του συνολικού πακέτου, περίπου 9,7 δισ. ευρώ προέρχονται από τη μείωση των δαπανών (κατά βάση περικοπές μισθών και συντάξεων), ενώ περίπου 3,6 δισ. ευρώ αφορούν νέους φόρους. Ειδικά όσον αφορά τις φετινές δαπάνες, αυτές θα μειωθούν κατά 7,4 δισ. ευρώ, ενώ το επόμενο έτος περιορίζονται κατά 2,2 δισ. ευρώ, με μεγάλους «χαμένους» εφέτος τους συνταξιούχους, οι οποίο θα έχουν απώλειες 4,8 δισ. ευρώ. Παράλληλα, άλλο 1,1 δισ. ευρώ θα κοπεί από τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα, ενώ από την υγειονομική περίθαλψη θα κοπούν 455 εκατ. ευρώ και το επόμενο έτος άλλα 620 εκατ. ευρώ.

Από την κατάργηση των δώρων οι συνταξιούχοι θα χάσουν 1,67 δισ. ευρώ και οι δημόσιοι υπάλληλοι άλλα 431 εκατ. ευρώ. Μόνο οι συνταξιούχοι με μηνιαία σύνταξη άνω των 1.000 ευρώ θα χάσουν συνολικά 1,1 δισ. ευρώ.

Η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης κατά δύο έτη (στο 67ο από το 65ο έτος) προκαλεί απώλειες 631 εκατ. ευρώ για όσους είχαν σκοπό να αποχωρήσουν από την εργασία τους, αυξάνοντας ισόποσα τα κονδύλια που εξοικονομεί ο προϋπολογισμός.

Οι αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές που θα βαραίνουν τους νεοεισερχόμενους στο Δημόσιο ενισχύουν με 608 εκατ. ευρώ τον προϋπολογισμό του 2013.Οι δαπάνες για την υγεία περικόπτονται κατά 390 εκατ. ευρώ.

Ειδικά όσον αφορά τους φόρους για το 2013, το 1,17 δισ. του αρχικού στόχου αναπροσαρμόζεται στα 2,15 δισ. ευρώ. Το φορολογικό βάρος δεν περιορίζεται ούτε το 2014, καθώς οι φόροι που θα πληρωθούν ανέρχονται σε 1,47 δισ. ευρώ. Οι φορολογικές παρεμβάσεις, όπως απεικονίζονται στο μεσοπρόθεσμο για πολίτες και επιχειρήσεις, διαφοροποιούνται σε σχέση με την αρχική μορφή του μεσοπροθέσμου που είχε κατατεθεί στη Βουλή μόλις προ τεσσάρων μηνών ως εξής:

1. Θα εγγραφεί από φέτος (και όχι από το 2014 όπως προβλεπόταν) η αύξηση των εσόδων -κατά 186,7 εκατ. ευρώ λόγω της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης στον καπνό.

2. Το ίδιο θα συμβεί και με την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο υγραέριο (θα αποφέρει φέτος πρόσθετα έσοδα 23 εκατ. ευρώ), ενώ στην αρχική μορφή του μεσοπρόθεσμου ο φόρος θα αυξανόταν το 2014.

3. Η επίσπευση (επίσης από το 2013 αντί του 2014) της αναπροσαρμογής του φόρου στους τόκους καταθέσεων από το 10% στο 15% θα φέρει αύξηση των εσόδων κατά 237 εκατ. ευρώ φέτος.

4. Προβλέπονται πρόσθετα έσοδα 87,7 εκατ. ευρώ από την κλιμακωτά αυξανόμενη φορολόγηση των κερδών των παικτών του ΟΠΑΠ (αρχικά το σχετικό ποσό ήταν 171 εκατ.ευρώ).

5. Δεν θα επιβληθεί εν τέλει το τέλος καπνιζόντων για τους χώρους εστίασης και διασκέδασης, από το οποίο προβλεπόταν να αντληθούν έσοδα 36 εκατ. ευρώ φέτος.

6. Η φορολογική μεταρρύθμιση (η οποία δεν έχει καν σχεδιαστεί ακόμη) εκτιμάται πως θα αποδώσει 816 εκατ. ευρώ το 2014.

*Δημοσιεύθηκε στην «Αυγή» το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2013

Δημοσίευση: Φεβρουαρίου 11, 2013