Ποια εγκυρότητα έχει ο πολιτικός λόγος;

Aκόμη και επίλεκτοι πολιτικοί μπορούν να οδηγηθούν σε λανθασμένες εκτιμήσεις 

Γράφει ο Μακεδών 

Φαίνεται πως ήταν πολύ σοφός εκείνος που διατύπωσε την άποψη πως «ο λαός έχει κοντή μνήμη». Και πως λησμονούμε εύκολα, είτε επειδή θέλουμε να λησμονούμε εάν αυτό προσδίδει οφέλη («ας κάνουμε τον κουτό», δηλαδή) είτε διότι είμαστε εύπιστοι. Υπενθυμίζω μια φράση του Α.J.Borne-Volber που είχα γράψει παλαιότερα: «Αν θέλετε να σας ακούσουν, να λέτε το αδύνατο, αν θέλετε να σας πιστέψουν, υποσχεθείτε το». 

Ένας άλλος λόγος της παραπλάνησής μας είναι προφανώς η ατιμωρησία. Δεν τιμωρεί ο λαός, αλλά δεν τιμωρούν και οι νόμοι. Ο οιοσδήποτε πολιτικός μπορεί να υποσχεθεί ο,τιδήποτε. Στις Η.Π.Α. είχε γίνει προσπάθεια να παραπέμπονται οι πολιτικοί για αθέτηση υποσχέσεων, αλλά δεν βρήκε σύμφωνους τους νομοθέτες. Ο πρύτανης της διαφήμισης David Ogilvy, είχε ανοίξει συζήτηση στα αμερικανικά ΜΜΕ για την αδικία εις βάρος των διαφημιστών. Οι οποίοι τιμωρούνται στην περίπτωση παραπλανητικής διαφήμισης, ενώ οι πολιτικοί δίνουν ψευδείς υποσχέσεις, ατιμώρητοι. 

Δεν είναι όμως μόνον η πρόθεση άγρας ψήφων που οδηγεί τους πολιτικούς σε ψευδείς υποσχέσεις, αλλά και εκτιμήσεις που ενδεχομένως γίνονται προς κολακεία. Θυμηθείτε την «διαβεβαίωση» του κ. Δ. Αβραμόπουλου, ότι «ο Κώστας Καραμανλής είναι ο Σαρκοζί της Ελλάδας». Μπορεί να το εκστόμισε ως κολακεία, φαίνεται όμως πως ο κ. Δ. Αβραμόπουλος είναι από τους λίγους που δεν αντιλήφθηκε ότι ο κ. Σαρκοζί αποτελεί μια από τις άπειρες «χρυσές μετριότητες» με τις οποίες οι ισχυροί γέμισαν την παγκόσμια πολιτική σκηνή. 

Ο λόγος όμως που γράφεται αυτό το σημείωμα, δεν είναι μόνον η παραπάνω εισαγωγή. Αλλά η παράθεση ενός κειμένου του Ελευθερίου Βενιζέλου, που αποδεικνύει σε πόσο λανθασμένες εκτιμήσεις μπορούν να οδηγηθούν ακόμη και επίλεκτοι πολιτικοί (πλην εάν υπάρχουν ισχυρές πιέσεις που τους υποχρεώνουν). 

Σε άρθρο του το 1908 στην εφημερίδα "Κήρυξ" των Χανίων, έγραφε μεταξύ άλλων και τα εξής (από τα οποία ίσως εμπνέονται διάφοροι αμαθείς τουρκολάτρες): 

«Όλος ο Ελληνισμός, άμα τη μεταπολιτεύσει του παρελθόντος Ιουλίου (μιλά για το Κίνημα των Νεότουρκων το 1908), συνησθάνθη βαθύτατα και ως εξ ενστίκτου, ότι η επιτυχία του νεοτουρκικού κινήματος έσωζεν όχι μόνον το τουρκικόν κράτος, αλλά και τον Ελληνισμόν από του διαμελισμού και της καταστροφής.

» Επειδή δε ο Ελληνισμός δεν υπήρξε ποτέ δύναμις κατακτητική, αλλ' εκπολιτιστική, έσχεν αμέσως την συναίσθησιν ότι η παγίωσις του συνταγματικού πολιτεύματος εν Τουρκία απετέλει, υπό άλλον βεβαίως τύπον, πολύ μετριόφρονα, αλλά τον οποίον πλήρως απεδέχετο η ελληνική συνείδησις, πραγμάτωσιν της Μεγάλης Ιδέας, αφού το εν Τουρκία διαβιούν, ασυγκρίτω τω λόγω μεγαλύτερον μέρος του Ελληνισμού, ηδύνατο ούτω, εν ελευθέρα συνταγματική πολιτεία, να επιτελέση εξίσου την εκπολιτιστικήν του αποστολήν, με το όχι ευκαταφρόνητον πλεονέκτημα της εξωτερικής ασφαλείας, την οποίαν εγγυάται εις αυτόν η αναγέννησις της ευρείας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».

Δεν χρειάζεται να το σχολιάσω το κείμενο. Ούτε άλλωστε το ανάλογο, με το οποίο ο Ελευθέριος Βενιζέλος πρότεινε -μετά την μικρασιατική καταστροφή- να απονεμηθεί το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης στο Κεμάλ. 

Πρέπει να περάσει πολύς καιρός, να επουλωθούν οι πληγές του Διχασμού, που παρά την παρέλευση 100ετίας περίπου εξακολουθούν να υπάρχουν, για να αναλυθούν αμερόληπτα τα κείμενα των πολιτικών. Πίστευαν αυτά που έλεγαν και έγραφαν, ή μήπως είχαν τους ίδιους υποστηρικτές με προσχηματικούς αντιπάλους και ο ένας στήριζε τον άλλον; Ποιος θα το πει με βεβαιότητα; 

Όλα αυτά καταδεικνύουν, ότι πρέπει να είναι κάποιος αφελής ώστε με την πρώτη ανάγνωση κειμένων να βγάζει συμπεράσματα ή χωρίς περίσκεψη να αποδέχεται ότι ακούει. Μια δόση καχυποψίας στα γραπτά και στα λόγια (έπεα πτερόεντα) δεν βλάπτει. Για να μη πέφτουμε θύματα. 

Πηγή: Βόρεια

Δημοσίευση: Αυγούστου 28, 2013