Ποιοι αγόρασαν τα ασφάλιστρα κινδύνου του ΤΤ που σήμερα αξίζουν 27 δισ. δολάρια;

Με αφορμή τις εξελίξεις με το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, θα θέλαμε να προσθέσουμε στο δημόσιο διάλογο αναρτώντας το ρεπορτάζ του UNFOLLOW για το ζήτημα των ασφαλίστρων κινδύνου του εν λόγω τραπεζικού ιδρύματος, που δημοσιεύσαμε στο περιοδικό τον Αύγουστο 2013.

Όσοι αγόρασαν τα ασφάλιστρα κινδύνου του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου μπορεί να κερδίσουν δισεκατομμύρια ευρώ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι τεράστια πακέτα με ευρώ, μέσα σε λίγες βδομάδες άλλαξαν χέρια με κερδισμένα κάποια επενδυτικά funds και τους μετόχους τους. Στην ελληνική Βουλή τουλάχιστον πέντε φορές έχει κατατεθεί ερώτηση από βουλευτές διαφορετικών κομμάτων για το ποιοι απέκτησαν τα ασφάλιστρα κινδύνου. Απάντηση δεν δόθηκε ποτέ.

Του Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου

«Με την υπογραφή δεσμευτικής συμφωνίας ολοκληρώθηκε η διαδικασία πώλησης του Νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (ΝΤΤ) στη Eurobank». Με αυτήν τη λιτή ανακοίνωση, στις 15 Ιουλίου 2013, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), υλοποιώντας τις αποφάσεις της κυβέρνησης στο πλαίσιο του μνημονίου, εκπλήρωσε ένα ακόμα έγκλημα σε βάρος του ελληνικού λαού χαρίζοντας το μέχρι πρότινος υγιέστατο και κερδοφόρο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο στη Eurobank, προκειμένου να καταλήξουν πακέτο, το επόμενο διάστημα στα χέρια κάποιου ιδιώτη επενδυτή.

Στο παρόν άρθρο, δεν θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με το ξεπούλημα του ΤΤ στον τραπεζικό όμιλο της Eurobank, αλλά με τα παιχνίδια που παίχτηκαν από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ από το 2009 μέχρι σήμερα, με την συνδρομή των διοικήσεων του ΤΤ, προκειμένου να εμφανιστεί ζημιογόνο, να απαξιωθεί εντελώς η περιουσία του, να χωριστεί σε «κακή» και «καλή» τράπεζα και να βρεθούν μετέωροι και υπό απόλυση οι περίπου 3.200 εργαζόμενοι του. Και όμως η τύχη του ΤΤ θα μπορούσε να ήταν τελείως διαφορετική και να είναι σήμερα ένα ισχυρός και κυρίως κρατικός τραπεζικός όμιλος…

Τον Αύγουστο του 2009, λίγες μέρες πριν ανακοινωθούν οι εκλογές του Οκτωβρίου, όπου επικράτησε το ΠΑΣΟΚ, ο τότε πρόεδρος του ΤΤ Αγγελος Φιλιππίδης αγόρασε CDS (ασφάλιστρα κινδύνου) των ελληνικών ομολόγων αξίας 950 εκατομμυρίων ευρώ, όταν το πενταετές spread των CDS ήταν μόλις στις 135 μονάδες βάσης. Η απόφαση μιας ελληνικής τράπεζας να ποντάρει σε πιθανή χρεοκοπία της χώρας και να αγοράσει ασφάλιστρα κινδύνου κατηγορήθηκε αργότερα από πολλούς. Από την πλευρά της, ωστόσο, η διοίκηση του ΤΤ υποστήριξε ότι ήταν μια «κίνηση θωράκισης της ελληνικής οικονομίας».

Η κίνηση της διοίκησης του ΤΤ είναι σίγουρο ότι προκαλεί σοβαρά ερωτήματα. Ακόμα περισσότερα προκαλεί όμως η πορεία του συγκεκριμένου CDS τους μήνες που ακολούθησαν. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απέλυσε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου τον κ. Φιλιππίδη και στη θέση του προσέλαβε τον Κλέωνα Παπαδόπουλο, ο οποίος στη συνέχεια, με τη σύμφωνη γνώμη κυβέρνησης και ΔΣ του ΤΤ, πούλησε το ασφάλιστρο κινδύνου σε μια ξένη εταιρεία (αγνώστων στοιχείων) με κέρδος περίπου 40 εκατ. δολάρια και ενώ τα CDS κινούνταν στις 235 μονάδες βάσης.

Ακολούθησαν οι γνωστές παλινωδίες της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, που είχαν στόχο την προσχεδιασμένη είσοδο της χώρας στο μηχανισμό ΕΕ-ΔΝΤ-ΕΚΤ (Απρίλιος 2010). Με τα σενάρια για χρεωκοπία της Ελλάδας να φουντώνουν, η αξία του ασφάλιστρου κινδύνου που είχε πουλήσει πριν από μερικούς μήνες το ΤΤ ήταν εκείνη την περίοδο 27 δισ. δολάρια.

Αν λοιπόν το CDS δεν είχε πουληθεί εσπευσμένα, το ΤΤ θα είχε εκείνη την περίοδο στο χαρτοφυλάκιό του ένα ισχυρό όπλο. Το πολύτιμο CDS που είχε στην κατοχή του το ΤΤ αντιστοιχούσε περίπου στο 12,5% της παγκόσμιας αγοράς και θα μπορούσε να αποτελέσει ένα διαπραγματευτικό όπλο στα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι σε όσους απειλούσαν τη χώρα με χρεοκοπία και την εξωθούσαν στην αγκαλιά της τρόικας. Με τις ελληνικές τράπεζες εκείνη την περίοδο να κατέχουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ύψους περίπου 50 δισ. ευρώ, ήταν μεγάλη υπόθεση ένα μόνο κρατικό πιστωτικό ίδρυμα να κατέχει το 12,5% της παγκόσμιας αγοράς CDS.

Τα «ασφάλιστρα κινδύνου» ή CDS είναι στην ουσία ένας τύπος ομολόγου – χωρίς να διαθέτεις το ομόλογο. Ποντάρεις χρήματα –διότι για τζόγο πρόκειται– στη χρεοκοπία μιας χώρας που θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να μην μπορεί να πληρώσει τα ομόλογα που έχει εκδόσει. Είναι σαν να αγοράζεις ασφάλεια για το σπίτι του γείτονα σου και να εύχεσαι να καεί το σπίτι του για να εισπράξεις την αποζημίωση. Αν η χώρα χρεοκοπήσει, τότε εσύ πληρώνεσαι το CDS. Μ” αυτό τον τρόπο, αν είσαι τράπεζα, όπως στην προκειμένη περίπτωση το ΤΤ, και διαθέτεις ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, ισοφαρίζεις τη χασούρα από τη μη πληρωμή των ομολόγων ή ακόμα εξασφαλίζεις και μια μορφή κέρδους. Αν μάλιστα είσαι «κρατικό μαγαζί», ουσιαστικά το κράτος μπορεί να απειλήσει τους κερδοσκόπους που ποντάρουν στη χρεοκοπία του, αφού διαθέτει με τη σειρά του CDS που πρέπει να πληρωθούν. (Είπαμε ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα «αγγελικά πλασμένο»…)

Τα ασφάλιστρα κινδύνου πρωτοκυκλοφόρησαν στην διατραπεζική αγορά το 1997, αλλά για να τα αγοράσεις έπρεπε να έχεις στην κατοχή σου κρατικά ομόλογα της χώρας που «πόνταρες» ότι θα χρεοκοπήσει. Το 2000 ανατράπηκε το συγκεκριμένο καθεστώς και μπορούσαν οι πάντες να αγοράσουν ομόλογα και να «παίξουν». Η περίπτωση του ΤΤ αφορά την πρώτη εκδοχή: είχε στην κατοχή του ομόλογα του ελληνικού δημοσίου και αγόρασε CDS για να καλύψει την έκθεση του στο ελληνικό χρέος από πιθανή στάση πληρωμών. Όμως με άνωθεν εντολές πούλησε το CDS και έμεινε χωρίς κάλυψη. Επαναλαμβάνουμε ότι το CDS αξίζει τώρα 27 δισ. δολάρια, δηλαδή όλο το μνημόνιο που κλήθηκε να ψηφίσει η κυβέρνηση Σαμαρά τον περασμένο Οκτώβριο στην Βουλή για να σώσει τις τράπεζες.

Είπαμε όμως, η απόφαση από τον Γ. Παπανδρέου, τους ντόπιους τραπεζίτες, την άρχουσα τάξη της χώρας και κυρίως τα αφεντικά της τρόικας ήταν ειλημμένη: Η Ελλάδα θα μετατρεπόταν στο πρώτο πειραματόζωο που πάνω του θα έλυναν στις διαφορές τους το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα και οι ισχυρές καπιταλιστικές χώρες του πλανήτη, μετατρέποντας στη συνέχεια το «πείραμα» σε «μοντέλο». Έτσι, το τεράστιο περιουσιακό στοιχείο που είχε στην κατοχή του το ΤΤ άλλαξε χέρια μέσω αγοροπωλησιών που πραγματοποιήθηκαν κυρίως μέσω της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Goldman Sachs. Όπως κατήγγειλε αργότερα ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων Πάνος Καμμένος, το CDS αγοράστηκε από την εταιρεία IJ PARTNERS SA, συμφερόντων του Θεόδωρου Μαργέλλου, στενού φίλου της οικογένειας Παπανδρέου, με έδρα τη Γενεύη. Σύμφωνα με τον κ. Καμμένο, στις αγοροπωλησίες ενεπλάκη τόσο ο κ. Μαργέλλος, που γνώριζε τη διατραπεζική αγορά από τη θητεία του ως διοικητής της Τράπεζας Πειραιώς, όσο και ο Ανδρίκος Παπανδρέου, αδελφός του πρώην πρωθυπουργού. Σημαντικό ρόλο στη συγκεκριμένη εταιρεία είχε και η Μιράντα Ξαφά, πρώην οικονομολόγος του ΔΝΤ, που φέρεται να ήταν από τα πρόσωπα που γνώριζαν τις επαφές του Γ. Παπανδρέου με τον τότε επικεφαλής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν για την υπαγωγή της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης. Η εταιρεία διέψευσε τον κ. Καμμένο και υποστήριξε ότι «ουδέποτε αγόρασε το CDS», ωστόσο ακόμα και σήμερα κανένας δεν γνωρίζει ποια πρόσωπα βρίσκονται πίσω από τη συγκεκριμένη αγοροπωλησία.

Τα «μυστικά πρόσωπα» που στο μεταξύ αγόρασαν και ξαναπούλησαν το ασφάλιστρο κινδύνου μπορεί να καρπώθηκαν ή να καρπωθούν αρκετά εκατομμύρια ή ίσως και δισεκατομμύρια ευρώ και ταυτόχρονα κατάφεραν να μείνουν μακριά από τον έλεγχο του νόμου. Στην ελληνική Βουλή τουλάχιστον πέντε φορές έχει κατατεθεί ερώτηση από βουλευτές διαφορετικών κομμάτων για το ποιοι απέκτησαν τα ασφάλιστρα κινδύνου. Απάντηση δεν δόθηκε ποτέ.

Το σκάνδαλο σε κάθε περίπτωση είναι διπλό. Από τη μια πλευρά, χάνεται ένα τεράστιο περιουσιακό στοιχείο του ΤΤ και κατ’ επέκταση του ελληνικού δημοσίου, και από την άλλη, πολιτικά πρόσωπα της χώρας λαμβάνουν αποφάσεις που ευνοούν συγκεκριμένα συμφέροντα σε βάρος του ελληνικού λαού. Το ΤΤ, που το 2009 είχε κέρδη περίπου 200 εκατ. ευρώ και είχε τη δυνατότητα να αγοράζει CDS που άγγιζαν το 1 δισ. ευρώ, βρέθηκε σήμερα να χωρίζεται σε «καλή» και «κακή» τράπεζα και να παραδίδεται στη Eurobank, αφού πρώτα οι κυβερνήσεις φρόντισαν να το πετάξουν έξω από την ανακεφαλοποίηση του τραπεζικού συστήματος που «απόλαυσαν» οι άλλες τέσσερις ιδιωτικές συστημικές τράπεζες (Εθνική, Alpha, Εurobank, Πειραιώς). Στο «καλό κομμάτι» του νέου ΤΤ θα περάσουν όλα τα υγιή στοιχεία του ενεργητικού, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα εξυπηρετούμενα δάνεια και οι καταθέσεις (που ξεπερνούν τα 11 δισ. ευρώ). Μοναδικός μέτοχος της νέας τράπεζας θα είναι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο θα κληθεί να καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ.

Οι εργαζόμενοι του ΤΤ θα επαναπροσληφθούν στη νέα τράπεζα με καινούργιες συμβάσεις και χαμηλότερους μισθούς, ενώ πολλοί από αυτούς θα πάρουν το δρόμο της ανεργίας. Μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι περίπου 72.000 μικρομέτοχοι του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, καθώς οι επενδύσεις τους θα χάσουν την αξία τους, αφού είναι οι τελευταίοι που θα καλυφθούν από την εκκαθάριση της «κακής» τράπεζας. Χαμένος είναι συνολικά ο ελληνικός λαός, αφού άλλο ένα πολύτιμο κομμάτι της δημόσιας περιουσίας παραδόθηκε στο ιδιωτικό αδηφάγο κεφάλαιο προκειμένου να στεφθεί με επιτυχία το success story του κ. Σαμαρά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΟΠΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ UNFOLLOW 20:

Δημοσίευση: Ιανουαρίου 10, 2014