Το επιτελείο του Γιώργου... μετακόμισε στον Αλέξη

Οι στενοί συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού είναι σήμερα οι εξ απορρήτων του Αλ. Τσίπρα

Του Γιάννη Αργυρού, Εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Μπορεί το καλοκαίρι του 2011 να κορυφώθηκε η αιχμηρή κριτική του ΣΥΡΙΖΑ, με δηλώσεις και ερωτήσεις στη Βουλή, για τους 20 επίσημους και ανεπίσημους πρωθυπουργικούς συμβούλους του Γιώργου Παπανδρέου (οι οποίοι, ούτε λίγο ούτε πολύ, κόστισαν ένα εκατομμύριο ευρώ στο κράτος), ωστόσο το γεγονός αυτό δεν εμπόδισε τον Αλέξη Τσίπρα λίγους μήνες αργότερα να ενσωματώσει σταδιακά στο επιτελείο του πολλά από τα γνωστά πρόσωπα της περίφημης αυτής ομάδας του πρώην πρωθυπουργού.

Στους στενούς συνεργάτες του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήδη συγκαταλέγονται οι καθηγητές πανεπιστημίου Γιάννης Βαρουφάκης και Τζέιμς Γκαλμπρέιθ, που άνοιξαν τον δρόμο για επαφές στην Αμερική. Επίσης, ο Νίκος Κοτζιάς, πρώην πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ, λογογράφος και σύμβουλος του Γ. Παπανδρέου στο υπ. Εξωτερικών, και η πρώην υπ. Ανάπτυξης και εκ των στενών συνεργατών του πρώην πρωθυπουργού, Λούκα Κατσέλη, η οποία ήταν και το στέλεχος που εμπνεύστηκε τη φράση «Λεφτά υπάρχουν». Ακόμη, ο διπλωμάτης καριέρας Γιώργος Αϋφαντής, ο οποίος είχε πάντα σημαντικό ρόλο στο περιβάλλον της οικογένειας Παπανδρέου, από την εποχή του Ανδρέα. Σήμερα έχει καθοριστικό ρόλο στις επαφές και τις περιοδείες του Αλέξη Τσίπρα σε όλο τον κόσμο. Στην Κουμουνδούρου και ειδικότερα στην «Αριστερή Πλατφόρμα» δεν καλοβλέπουν όλες αυτές τις επιλογές του αρχηγού, για ιδεολογικούς και επικοινωνιακούς λόγους. Μάλιστα, επισημαίνουν με σκωπτικό τρόπο ότι οι καθηγητές που άνοιξαν τον αμερικανικό δρόμο στον Αλ. Τσίπρα «για να γίνουν “πειστικοί” για τον σωτήριο ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ, μετέτρεψαν τον τελευταίο σε ένα περίπου “φιλοαμερικανικό” κόμμα, αν όχι και ένα κόμμα του οποίου η άνοδος στην κυβέρνηση θα συνιστούσε ευλογία για τις ΗΠΑ».

Μια σειρά άλλων συμβούλων, Ελλήνων και ξένων, έχουν πλέον αποστασιοποιηθεί, μειώνοντας σημαντικά την εμπλοκή τους με την πολιτική σκηνή και φυσικά με τις περιπέτειες της ελληνικής οικονομίας. Ανάμεσά τους είναι οι Λουκάς Παπαδήμος, Ηρακλής Πολεμαρχάκις, Ανδρέας Δρυμιώτης, Αλέξης Κόκκος, Τζότζεφ Στίγκλιτς και Ματιέ Πιγκάς, πρόσωπα που είχαν επίσης ρόλο συμβούλου στην κυβέρνηση Παπανδρέου. Τότε, για τη βελτίωση του κυβερνητικού έργου είχε δημιουργηθεί και ειδική επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν οι: Kέβιν Φεδερστόουν, καθηγητής Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών, Ρίτσαρντ Πάρκερ, λέκτορας Δημόσιας Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, Ρότζερ Γουίλκινς, γενικός γραμματέας της Γενικής Εισαγγελίας και ειδικός σύμβουλος του Αυστραλού πρωθυπουργού, Λέιφ Παγκρότσκι, βουλευτής, πρώην υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου της Σουηδίας, και Τζεφ Μάλγκαν, τέως επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού στο γραφείο του πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας.

Τζέιμς Γκαλμπρέιθ

Ο εμπνευστής της μερικής διαγραφής του χρέους

Το ταξίδι του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, στο Τέξας και η ομιλία του στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου του Οστιν αποκάλυψαν τη σχέση που είχε οικοδομηθεί με τον άλλοτε σύμβουλο του Γιώργου Παπανδρέου, τον Αμερικανό οικονομολόγο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, Τζέιμς Γκαλμπρέιθ. Ουσιαστικά, ο γιος του διάσημου οικονομολόγου Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ αποτελεί πλέον άτυπο σύμβουλο του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

Η πρώτη επαφή των δύο ανδρών πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση που έκαναν η Λούκα Κατσέλη και ο Γεράσιμος Αρσένης με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων από τον χώρο της πολιτικής και της οικονομίας τον περασμένο Μάρτιο. Από τότε πραγματοποιήθηκαν πολλές συναντήσεις, όπως έχει παραδεχθεί δημοσίως και ο ίδιος ο καθηγητής Οικονομικών. Είχαν μάλιστα και μια συγκλονιστική συνάντηση στα γραφεία της ΕΡΤ στη Θεσσαλονίκη. Αργότερα, ο κ. Γκαλμπρέιθ συμμετείχε ακόμη και σε εκδήλωση του ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς».

Ακολούθησε μια σειρά διεθνών συνεντεύξεων, στις οποίες έπλεξε το εγκώμιο του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας για «εντυπωσιακή πολιτική παρουσία», από την οποία, όπως δήλωσε στη «Sueddeutsche Zeitung» «έμεινε έκπληκτος».

Ο διάσημος οικονομολόγος εμμένει στην άποψη για μερική διαγραφή του ελληνικού χρέους, ενώ «φοβάται ότι η Ελλάδα δεν θα τα καταφέρει», ανοίγοντας νέο κύκλο στην ευρωπαϊκή οικονομική κρίση.

Γιάννης Βαρουφάκης

Ο άνθρωπος που μιλούσε ανοιχτά για τη χρεοκοπία

Αν ο Γκαλμπρέιθ είναι άτυπος σύμβουλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο δημοφιλής στα τηλεοπτικά παράθυρα Γιάννης Βαρουφάκης διεκδικεί ρόλο κανονικού συμβούλου. Αλλωστε, ως επισκέπτης-καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Οστιν ήταν αυτός που είχε την ιδέα της συμμετοχής του Αλ. Τσίπρα στο συνέδριο με θέμα: «Μπορεί να διασωθεί η ευρωζώνη;». Εκδήλωση στην οποία αφενός ανελήφθησαν δεσμεύσεις ότι μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα σεβαστεί και δεν θα «σκίσει τις δανειακές συμβάσεις», αφετέρου δόθηκε η ευκαιρία σημαντικών επαφών στις ΗΠΑ. Γκαλμπρέιθ και Βαρουφάκης έδωσαν δημοσιότητα στο όλο εγχείρημα μέσω των «New York Times».

Ο Γιάννης Βαρουφάκης δεν είναι η πρώτη φορά που βρίσκεται σε αυτή τη θέση. Παλιότερα ήταν σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου. «Βλακωδώς» ισχυρίζεται τώρα στην προσωπική του ιστοσελίδα, καθώς «φωτογραφίζει» τον πρώην πρωθυπουργό, ότι «ήταν ο άνθρωπος η κυβέρνηση του οποίου έγινε το μέσο για το πέρασμα της Ελλάδας στην κόλαση». Ο ίδιος βέβαια μέχρι τον Απρίλιο του 2010 έβλεπε τα πράγματα εντελώς διαφορετικά. «Αν οι φίλοι μας οι Γερμανοί δεν έχουν πρόβλημα να χρεοκοπήσουμε, καιρός είναι να το κάνουμε. Χωρίς δεύτερη κουβέντα. Οχι ως διαπραγματευτική μπλόφα, αλλά επειδή ήρθε η ώρα να στρέψουμε το βλέμμα στην αισιόδοξη πλευρά της χρεοκοπίας».

Γιώργος Αϋφαντής

Ο διαχειριστής όλων των διεθνών επαφών

Πρόκειται για τον διαχειριστή όλων των διεθνών επαφών του Αλέξη Τσίπρα και το πρόσωπο που προετοίμασε όλα τα ταξίδια του σε ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία, σε μια προσπάθεια να τονωθεί το ηγετικό προφίλ του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Διπλωμάτης καριέρας, είχε άριστη γνώση των διασυνδέσεων στο ΠΑΣΟΚ και πολύ σύντομα εντάχθηκε στο περιβάλλον του Ανδρέα Παπανδρέου, από όπου πέρασε στην κλειστή ομάδα του Γιώργου. Οταν ο τελευταίος πήρε το «δαχτυλίδι» της διαδοχής στο ΠΑΣΟΚ, βρέθηκε στην ομάδα διαχείρισης κρίσεων που καθόριζε την αντιπολιτευτική τακτική απέναντι στη Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή, γεγονός που προκάλεσε μεγάλο εκνευρισμό στη Χαριλάου Τρικούπη.

Η υπουργοποίηση του Δημήτρη Δρούτσα προκάλεσε αναταράξεις και έβγαλε τον Γιώργο Αϋφαντή εκτός του στενού πυρήνα των συνεργατών του κ. Παπανδρέου.

Λίγους μήνες αργότερα πάντως, επανεμφανίστηκε ως επίσημος σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή. Στο ενδιάμεσο διάστημα, ασκούσε δριμεία κριτική διά του Τύπου στις αποφάσεις του Δημήτρη Δρούτσα, γεγονός που του κόστισε μια παραπομπή στο αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο. 

Οι γνωρίζοντες στην Κουμουνδούρου δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να είναι ένα από τα πρόσωπα που θα κληθούν να διαχειριστούν το υπουργείο Εξωτερικών, εάν και εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές.

Νίκος Κοτζιάς

Ο αντιμνημονιακός που ξέρει και από ειδικές αποστολές

Ενας ακόμη στενός συνεργάτης του Γ. Παπανδρέου πριν από το 2009, που έφτασε μέχρι την προεδρία του ΙΣΤΑΜΕ, είναι ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά Ν. Κοτζιάς, ο οποίος για πολλά χρόνια διετέλεσε σύμβουλος και λογογράφος του τότε υπουργού Εξωτερικών.

Σήμερα, αποτελεί στενό σύμβουλο του κ. Τσίπρα, αν και κατά καιρούς κυκλοφορούν πληροφορίες για έντονες διαφωνίες και «αγκάθια», κυρίως για ζητήματα επαναδιαπραγμάτευσης της μνημονιακής σύμβασης. Με μακρά διπλωματική εμπειρία ως εμπειρογνώμονας στο υπουργείο Εξωτερικών, συγγραφέας, άριστος γνώστης της ευρωπαϊκής οικονομίας, ήταν από αυτούς που από την πρώτη στιγμή τάχθηκαν κατά του Μνημονίου και των περιοριστικών μέτρων και αποχώρησε με την προσφυγή στο ΔΝΤ από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Πρόσωπο με πολυετή δράση στην ΚΝΕ την περίοδο της δικτατορίας, υπήρξε για πολλά χρόνια ο θεωρητικός της ομάδας Παπανδρέου. Μετά την αποχώρησή του από το ΠΑΣΟΚ, διατήρησε στενούς διαύλους επικοινωνίας με μία από τις πολλές ομάδες των συνδικαλιστών του κόμματος, που τελικά τον ακολούθησαν στην Κουμουνδούρου, δημιουργώντας μια παράλληλη συμπαράταξη πολιτικών κινήσεων, που αναμένεται να εκφραστούν στις επόμενες εθνικές εκλογές. Πρόσωπο των ειδικών αποστολών, αποτελεί τον δίαυλο επικοινωνίας με τους Ανεξάρτητους Ελληνες και τον Πάνο Καμμένο και τον «αρχιτέκτονα» της αντιμνημονιακής συμπαράταξης.

Λούκα Κατσέλη

Από τον Ανδρέα στον Γιώργο και τώρα στον Αλέξη

Η πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Λούκα Κατσέλη διατηρούσε διαχρονικά στενούς πολιτικούς και προσωπικούς δεσμούς με την οικογένεια Παπανδρέου. Με σημαντικές σπουδές στις οικονομικές επιστήμες, επέστρεψε στην Ελλάδα αρχικά ως καθηγήτρια πανεπιστημίου και μετέπειτα επιστημονική διευθύντρια του ΚΕΠΕ. Το 1993 έγινε ειδική οικονομική σύμβουλος του τότε πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος έγινε και κουμπάρος της. Συμμετείχε σε κορυφαία οικονομικά όργανα, όπως η Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η Επιτροπή Αναπτυξιακής Πολιτικής (CDP) του ΟΗΕ. Το 2003 επιλέχθηκε για τη θέση της διευθύντριας του ΟΟΣΑ. Επέστρεψε στην Ελλάδα και μπήκε στον κύκλο των στενών συνεργατών του Γιώργου Παπανδρέου, έγινε βουλευτής, υπουργός και διεκδίκησε έως το τέλος να γίνει «τσάρος» της οικονομίας. Διαφώνησε με τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ και στις 14 Μαρτίου 2012 ίδρυσε την «Κοινωνική Συμφωνία», αλλά η αποτυχία στις εκλογές άνοιξε τον δρόμο για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Οι γνωρίζοντες θεωρούν δεδομένη την εκλογική συνεργασία στις επερχόμενες κάλπες, που θα ενεργοποιήσει αφενός την ΠΑΣΟΚογενή πλατφόρμα πολιτικών κινήσεων, αφετέρου τη συμφωνία για την αξιοποίηση του Γεράσιμου Αρσένη στη διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος ή, με λιγότερες πιθανότητες, στην Προεδρία της Δημοκρατίας. 

Ο κύκλος των έμπιστων που αποστασιοποιήθηκαν

Ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κολούμπια Τζόζεφ Στίγκλιτς θεωρούνταν ο επικεφαλής των ξένων οικονομικών συμβούλων που είχε ο Γ. Παπανδρέου, με συχνές παρουσίες ακόμη και στο Συμπόσιο της Σύμης. Μόνιμος συνομιλητής του πρώην πρωθυπουργού, συνεργαζόταν και στο πλαίσιο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς για ευρεία γκάμα θεμάτων.

Για ένα μεγάλο διάστημα βοήθησε σημαντικά στην πρόσβαση σε κέντρα εξουσίας, σε οικονομικούς παράγοντες και σε χρηματοπιστωτικές εταιρείες. Σταδιακά απομακρύνθηκε, αν και οι εκτιμήσεις του για την ελληνική οικονομία συνεχίζονται. Μετά τον κ. Παπανδρέου, ασχολήθηκε με το οικονομικό πρόγραμμα του Κινήματος του Πέπε Γκρίλο. Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς φέρεται να ήταν ο άνθρωπος που καθοδήγησε τον Γιώργο Παπανδρέου στο να ζητήσει προσφυγή στο ΔΝΤ. 

Στην Ελλάδα, τις εξελίξεις με τις αγορές και τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους είχε αναλάβει ο τότε αντιπρόεδρος της ΕΚΤ και άτυπος σύμβουλος Λουκάς Παπαδήμος. Παρά τις συνεχείς προσκλήσεις να αναλάβει πολιτικό ρόλο, ουδέποτε ανταποκρίθηκε. Μεσολαβούσε συχνά στον πρώην διοικητή της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ υπέρ των ελληνικών απόψεων. Επέστρεψε μόνο για να γίνει πρωθυπουργός. Αργότερα αφοσιώθηκε στην πανεπιστημιακή του καριέρα, την οποία ολοκλήρωσε πρόσφατα.

Ενα άλλο σημαντικό πρόσωπο, άριστος γνώστης του τραπεζικού τοπίου, ήταν ο Ματιέ Πιγκάς, επικεφαλής του γαλλικού τμήματος της Lazard, της εταιρείας που ειδικευόταν στην αναδιάρθρωση χρεών. Μετά το PSI, έγραψε ένα βιβλίο για την εμπειρία του, στο οποίο περιέγραφε το παρασκήνιο και τα παιγνίδια των διαπραγματεύσεων, και έκτοτε περιόρισε στο ελάχιστο κάθε επαφή με τον πρώην πρωθυπουργό. Ηταν ο άνθρωπος τον οποίο έφερε σε επαφή με τον Γιώργο Παπανδρέου ο Ντομινίκ Στρος-Καν, όταν ήταν γενικός διευθυντής του ΔΝΤ.

Η παρέα των χαμένων συμβούλων διαθέτει πολλά ακόμα πρόσωπα κυρίως από το εξωτερικό, τα οποία μετά την περιπέτειά τους αποφάσισαν να σταματήσουν τις αναλύσεις για την ελληνική οικονομία, όπως για παράδειγμα ο Ηρακλής Πολεμαρχάκις, που παρουσιαζόταν ως η κορυφή των οικονομολόγων, αλλά έχασε τη θέση του από τη Λούκα Κατσέλη. Μετά την αποτυχία του 2011, απομονώθηκε στο Πανεπιστήμιο Γουόργουικ, ως καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών.

Εξαίρεση στις δύο προηγούμενες κατηγορίες συμβούλων αποτελεί ο Πάνος Τσακλόγλου, ο οποίος από σύμβουλος του κ. Παπανδρέου έγινε ο στενότερος συνεργάτης του Γιάννη Στουρνάρα.

Δημοσίευση: Φεβρουαρίου 12, 2014