Η εμμονή της Τουρκίας να γίνει αυτοκρατορία...

Εμπλοκή των Τούρκων στην Ουκρανία ή μήπως προάγγελος τουρκικών αιτημάτων προς την Ελλάδα;

Γράφει ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος

Το καθεστώς Ερντογάν εμπνέεται από τις ημέρες δόξας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν είναι υπερβολική η εκτίμηση πολλών διεθνών αναλυτών, ότι στο φαντασιακό του Ερντογάν και των οπαδών του δεσπόζει η επιθυμία αναβίωσης του οθωμανικού κόσμου.

Άλλωστε, η προσπάθεια του τούρκου πρωθυπουργού να επαναφέρει την οθωμανική ονομασία «βιλαέτι» για τις περιφέρειες και το θρυλούμενο προσωπικό του ενδιαφέρον για τη δημιουργία του σήριαλ «Σουλεϊμάν», αποκαλύπτουν την βαθύτερη οντολογία του.

Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Νταβούτογλου, κλήθηκε από τον Ερντογάν στο υπουργείο Εξωτερικών για να επενδύσει με επιστημονικοφανή μανδύα τις εξωπραγματικές φιλοδοξίες του ισλαμιστή πρωθυπουργού. Η Νταβούτογλου ανέπτυξε ένα βαθιά αντιφατικό πρόγραμμα εξωτερικής πολιτικής, σε δύο άξονες: την πολιτική των «μηδενικών προβλημάτων» με τους γείτονες και την «αποκατάσταση» της επιρροής της σημερινής Τουρκίας στην πάλαι ποτέ διαλάμψασα οθωμανική επικράτεια.

Η αντίφαση, βεβαίως, έγκειται στο γεγονός ότι η Τουρκία υπήρξε ανέκαθεν κράτος που χρησιμοποιούσε την άσκηση βίας ή την απειλή χρήσης βίας για την προώθηση των στόχων της. Και συνεχίζει να λειτουργεί σε αυτό το μήκος κύματος. Αυτό δεν συνάδει με την «πολιτική μηδενικών προβλημάτων», που απαιτεί σεβασμό των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της αυτονομίας των άλλων. Η Τουρκία εμφανίστηκε αλαζονικά, στις χώρες της Εγγύς Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, μετά τα γεγονότα της «Αραβικής Άνοιξης», ως πρώην αλλά και ως επίδοξος επικυρίαρχος. Με αποτέλεσμα να συναντήσει τείχος γεωπολιτικής ψυχρότητας ή και εχθρότητας.

Στα Βαλκάνια, η εξωπραγματική αυτή πολιτική δημιούργησε ισχυρές αντιδράσεις. Οι μεν Αλβανοί και Σκοπιανοί βλέπουν στην Τουρκία έναν χρήσιμο σύμμαχο για τις δικές τους γεωπολιτικές επιδιώξεις, χωρίς όμως να έχουν καμία διάθεση να ενταχθούν ξανά σε κάποιον οθωμανικό βιλαέτι. Οι Βούλγαροι έχουν το «αγκάθι» ενός μειονοτικού μουσουλμανικού κόμματος, οι Σέρβοι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τις «σκέψεις» του Νταβούτογλου, η δε Βοσνία (που οικοδομήθηκε ως πρότυπο συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων) είναι ουσιαστικά διχασμένη και τυπικά στα πρόθυρα της διάσπασης.

Στα ανατολικά της, η Τουρκία, αντιμετωπίζει την ανάδυση μίας νέας περιφερειακής δύναμης, του (ιρακινού προσώρας αλλά ουσιαστικά αυτόνομου) Κουρδιστάν. Με δυτική στήριξη, η χώρα αυτή αναπτύσσεται ραγδαία. Το χειρότερο για την Τουρκία είναι ότι το ιρακινό Κουρδιστάν αποτελεί γεωγραφικό συνεχές με τις ανατολικές επαρχίες της, όπου διεξάγεται λυσσαλέος πόλεμος μεταξύ των κουρδικών πληθυσμών και των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι η μεθοριακή γραμμή μεταξύ Τουρκίας και του ιρακινού Κουρδιστάν αποτελεί την μέγιστη γεωπολιτική αδυναμία της τουρκικής πολιτικής.

Αλλά εκεί που η εξωτερική πολιτική των Ερντογάν – Νταβούτογλου έχει ναυαγήσει με τον χειρότερο τρόπο είναι η Ανατολική Μεσόγειος. Με την μεν Ελλάδα η διαρκής αμφισβήτηση της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, οι παρεμβάσεις στη Θράκη, οι ωμές παραβάσεις – παραβιάσεις έχουν δημιουργήσει ένα σκηνικό έντασης, στα όρια διαρκώς επαπειλούμενου θερμού επεισοδίου. Την Κύπρο η Τουρκία δεν την αναγνωρίζει ως ανεξάρτητο κράτος, κάνει δε ότι μπορεί για να τορπιλίσει οποιαδήποτε συνεννόηση για το Κυπριακό.

Αλλά το χειρότερο γι αυτήν είναι ότι, επιδιώκοντας να εμφανισθεί ως ηγέτιδα δύναμη του μουσουλμανικού κόσμου (χωρίς ο μουσουλμανικός κόσμος να έχει ερωτηθεί για κάτι τέτοιοι…), ήρθε σε βίαιη ρήξη με το Ισραήλ, με την υπόθεση Μαβί Μαρμαρά, τη φραστική επίθεση του Ερντογάν εναντίον του Πέρες στο Νταβός, την αποκάλυψη ισραηλινών πρακτόρων στο Ιράν κ.λ.π. Στην δε υπόθεση της ενεργειακής σύμπραξης Ισραήλ – Κύπρου, έκανε απίστευτους τραμπουκισμούς με υπερπτήσεις αεροπλάνων πάνω από το γεωτρύπανο της Noble Energy, υποχρεώνοντας τον αμερικανικό, ρωσικό, το βρετανικό, τον ισραηλινό και τον γαλλικό στόλο να πλεύσουν στην περιοχή και να σχηματίσουν κλοιό προστασίας γύρω από την γεώτρηση, αναβιώνοντας μνήμες Ναυαρίνου…

Η μακρά και εξαιρετικά επίπονη προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση ναυάγησε επίσης, διότι η Τουρκία αξίωσε να γίνει αποδεκτή στην ευρωπαϊκή οικογένεια (στην οποία ποτέ δεν ανήκε) ως μέλος του σκληρού πυρήνα της, συνδιαμορφωτής της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, προστάτις των μουσουλμανικών μειονοτήτων της Ευρώπης. Δηλαδή, ουσιαστικά να επιτύχει ό,τι δεν επέτυχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία με τις δύο πολιορκίες της Βιέννης. Υποτίμησε όμως τις αντιστάσεις των άχρωμων και άοσμων Ευρωπαίων ηγετών, που όμως δεν είχαν καμία διάθεση να εξαφανιστούν από τον πολιτικό χάρτη των χωρών τους, με δεδηλωμένη και σαφή την γενική άρνηση των ευρωπαϊκών κοινωνιών στο ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας ως πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το χειρότερο, όμως, για την Τουρκία, είναι ότι ήρθε σε πλήρη ρήξη με την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ δεν ξεχνούν την άρνηση της Άγκυρας να παράσχει τη συνδρομή της στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Επίσης δεν ξεχνούν την φιλο-ιρανική της στάση την εποχή της μεγάλης έντασης για τα πυρηνικά του Ιράν. Ό,τι και να γίνε στο μέλλον, η εμπιστοσύνη έχει χαθεί. Κάτι πολύ επικίνδυνο για την Τουρκία. Διότι μέχρι σήμερα και ιδίως μετά την πτώση του Σάχη, το 1979, η Ουάσινγκτον είχε ζωτική ανάγκη την Τουρκία. Η προσέγγιση όμως του Ομπάμα με τον Ιρανό Πρόεδρο, αποφορτίζει την περιοχή και η Τουρκία μένει γεωπολιτικά μετέωρη, η δε γεωστρατηγική της αξία για τη Δύση μειούται δραματικά.

Οπότε, διερωτάται κανείς εάν η κυοφορούμενη διπλωματική (προς το παρόν, τουλάχιστον) παρέμβαση της Τουρκίας στην Κριμαία υπέρ των τουρκόφωνων Χαζάρων αποτελεί ψυχαναγκαστική εμμονή σε μία πολιτική που έχει οριστικά ναυαγήσει… ή μήπως είναι μία προσπάθεια προσφοράς γεωπολιτικής εκδούλευσης στην δυτική πολιτική στην Ουκρανία… Αλλά σε αυτήν την περίπτωση η μεν Δύση δεν πρόκειται να κάνει έναν νέο Κριμαϊκό Πόλεμο εναντίον της Ρωσίας, χάριν της Ουκρανίας, και η Τουρκία θα βρεθεί έκθετη έναντι μίας οργισμένης και εξαιρετικά επικίνδυνης ρωσικής αρκούδας.

Ή, τέλος, μήπως το τουρκικό ενδιαφέρον για τους Χαζάρους της Κριμαίας αποτελεί το λεγόμενο «ξεκάρφωμα» για τουρκικές σε άλλα, πιο προσιτά στην Τουρκία πεδία…

Πηγή Kontra News

Δημοσίευση: Μαΐου 01, 2014