Προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας

Γράφει ο Δημήτρης Α. Ζακοντινός 

Οικονομολόγος - Αντιπρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ

Η προσέγγιση του προβλήματος το οποίο ταλανίζει τη χώρα μας εδώ και 4 χρόνια, που δεν είναι άλλο από την κρίση χρέους, θα είναι λίαν περιληπτική, ωστόσο θα επιχειρήσουμε να καταδείξουμε τα κύρια προβλήματα που την προκάλεσαν καθώς και πιθανούς τρόπους εξόδου από αυτήν.

Κατ' αρχάς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η οικονομία είναι μια κοινωνική επιστήμη και για να γίνουν σωστές προβλέψεις στην προοπτική αντιμετώπισης προβλημάτων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πολλές παράμετροι που την επηρεάζουν, όπως:

Το ΑΕΠ, το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της χώρας, η πολιτική κατάσταση, η ανεργία, ο προσανατολισμός της παιδείας, το διεθνές εμπόριο και σχέσεις , οι εξωτερικές απειλές κ.α.

Σε αντίθετη περίπτωση γίνεται φιλέκδικη και διαψεύδει τις προσδοκίες των ειδικών.

Το κύριο ερώτημα που προκύπτει είναι πως φθάσαμε σ' αυτήν την κατάσταση και αναζητώντας τις αιτίες θα αντιληφθούμε ότι:

Τα τελευταία 15 χρόνια δόθηκε έμφαση στην ανάπτυξη του τομέα παροχής υπηρεσιών, εγκαταλείποντας σε μεγάλο βαθμό την παραγωγική διαδικασία (πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγικό τομέα), με αποτέλεσμα να μειωθεί η δυνατότητα της χώρας να παράξει πλούτο.

Η χώρα μας από το 2002 λειτουργούσε μέσα στα πλαίσια ενός ισχυρού νομίσματος, πράγμα που είχε δυσμενείς επιπτώσεις επί των ελληνικών προϊόντων που δέχθηκαν την επίθεση από επώνυμα προϊόντα άλλων χωρών, αλλά και από προϊόντα χωρών των οποίων η χαλαρή νομισματική πολιτική τα καθιστούσε περισσότερο ελκυστικά και δυστυχώς αυτό δεν αντιμετωπίσθηκε από τις Ελληνικές κυβερνήσεις, παρά το τεράστιο άνοιγμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών που καλύπτετο με δανεισμό...

Υπήρξε αλόγιστος δανεισμός του δημοσίου που χρησιμοποιήθηκε αφ' ενός για την κατασκευή έργων πολυτελείας π.χ. (Ολυμπιακά κ.α.), αφ' ετέρου για την ενίσχυση κοινωνικών προγραμμάτων, που κάλυπταν την αυξανόμενη ανεργία λόγω του κλεισίματος των παραγωγικών μονάδων αλλά και της εγκατάλειψης των αγροτικών δραστηριοτήτων.

Θεωρώντας ότι οι κύριοι λόγοι που διόγκωσαν το χρέος είναι οι παραπάνω κι ενώ θα περίμενε κανείς, να ληφθούν ανάλογα μέτρα για την αντιστροφή της κατάστασης, η από τετραετίας εφαρμοζόμενη πολιτική που χαρακτηρίζεται από την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας αλλά και νέων φόρων, όχι μόνο δεν έχει αποδώσει αλλά έχει δημιουργήσει σημαντικές παρενέργειες καθόσον:

Δεν συνοδεύεται από αναπτυξιακά μέτρα πού θα προκαλούσαν την αύξηση της παραγωγής καθώς και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων.

Θα έπρεπε να ήταν βραχυχρόνια γιατί είναι δυσάρεστη για όλες τις κοινωνικές τάξεις, και πολιτικά επιζήμια, τα δε αποτελέσματα αυτής θα έπρεπε να είχαν εμφανιστεί άμεσα και να συνδυάζονταν με την αύξηση της παραγωγής και την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων, πράγμα που δεν έχει επιτευχθεί.

Η μείωση μισθών και συντάξεων, η αύξηση των φόρων καθώς και η επιβολή νέων, μείωσαν τα εισοδήματα των πολιτών με αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας, η δε συνέχιση αυτής της πολιτικής είναι θέμα χρόνου να περιορίσει την κυκλοφορία του χρήματος σε τέτοιο βαθμό, που αυτή, να μην μπορεί να λειτουργήσει πλέον, η δε εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου κάτω από αυτές τις συνθήκες όχι μόνο δεν προσφέρει τίποτα, αλλά προκαλεί και το δημόσιο αίσθημα και υπόνοιες για μη ορθολογικές επιλογές.

Η έρπουσες και συνεχείς φήμες ότι επίκειται "κούρεμα" των καταθέσεων ή πτώχευση της χώρας, η βίαια έξοδος από το ευρώ απομάκρυναν από την ελληνική οικονομία ποσά ύψους 70 δις ΕΥΡΩ περίπου, προκαλώντας οικονομική ασφυξία στις τράπεζες που δανειοδοτούνται προσωρινά από την ΕΚΤ, η δε προωθούμενη έναρξη των πλειστηριασμών αλλά και της πολιτικής του "τραβήγματος του καλωδίου" σίγουρα θα προκαλέσει σε αυτές νέο, ανυπέρβλητο όμως πρόβλημα καθώς θα χρειάζονται συνεχώς δεκάδες δις για την εκ νέου ανακεφαλαιοποίησή τους.

Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό η αλλαγή πολιτικής είναι επιβεβλημένη, η δε λύση του προβλήματος πρέπει να αναζητηθεί μόνο στην ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΓΕΝΘΥΣΗ-ΑΝΑΠΤΥΞΗ.

Αν επιχειρηθεί η δημιουργία σοβαρών παραγωγικών επενδύσεων, (ΔΗΜΟΣΙΩΝ και ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ) η αύξηση των οικονομικών μεγεθών που θα προκύψουν από την παραγωγή προϊόντων θα συνοδεύεται και από αύξηση των εισοδημάτων. Κατά συνέπεια ,θα ανατείλουν προοπτικές για την ευημερία της κοινωνίας, την εξυγίανση των δημοσιονομικών , αλλά και δυνατότητα ομαλής εκπλήρωσης των υποχρεώσεων της πολιτείας.

Προκύπτουν όμως κάποια ερωτήματα, ένα από αυτά είναι:

Πως θα χρηματοδοτηθεί μία τέτοια προσπάθεια;

Προκρινόμενη λύση θεωρούμε ότι είναι η αναστολή της πληρωμής των χρεολυσίων, για χρονικό διάστημα (όχι πέραν της 8ετίας) που θα επιτρέψει να εξευρεθούν τα απαραίτητα κεφάλαια χωρίς η χώρα να προστρέξει σε νέο δανεισμό ενώ παράλληλα θα βοηθήσει αποτελεσματικά στον εκ νέου εξορθολογισμό της κοινωνικής λειτουργίας.

Βεβαίως στο χρονικό αυτό διάστημα θα καταβάλλονται οι τόκοι ώστε αφ' ενός να μην αυξάνεται το χρέος αφ' ετέρου να μην ζημιώνονται οι πιστωτές.

Η αποπληρωμή του χρέους να αρχίσει από την λήξη της χρονικής περιόδου που θα συμφωνηθεί και θα παραταθεί ο χρόνος αποπληρωμής του σε τέτοιο βάθος ώστε η τοκοχρεολυτική δόση να είναι ίση προς ποσοστό του ΑΕΠ , που θα επιτρέπει την άνετη καταβολή της.

Ένα δεύτερο ερώτημα που τίθεται είναι αν στην ελληνική πραγματικότητα μπορεί να πετύχει μία τέτοια πρόταση - προοπτική και θεωρούμε πως ΝΑΙ αν:

Η ΟΠΟΙΑ Ελληνική κυβέρνηση, έχει κατανοήσει πλήρως την γενεσιουργό αιτία και τους λόγους που η οικονομία περιήλθε σε αυτήν την κατάσταση.

Έχει αξιολογήσει ότι οι αιωρούμενες φήμες, εδώ και διετία τουλάχιστον, που αφορούν από τη μια πλευρά την αναδιάρθρωση του χρέους (κούρεμα) και από την άλλη πτώχευση της χώρας, ουδεμιάς εφαρμογής μπορεί να τύχουν για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία.

Έχει τη δυνατότητα να τεκμηριώσει στους δανειστές την αναγκαιότητα μιας τέτοιας λύσης και να διαπραγματευθεί το ύψος του επιτοκίου, εξυπακούεται δε ότι θα αναλάβει την υποχρέωση:

Να δημιουργήσει θεσμούς και να προχωρήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές με γνώμονα να επιτυγχάνεται, αφενός ο στόχος προσέλκυσης παραγωγικών κυρίως επενδύσεων (πχ καθιέρωση πετυχημένου φορολογικού συστήματος που μπορεί να αντληθεί από την διεθνή εμπειρία) αφετέρου, να γίνει ειλικρινής προσπάθεια ώστε να ισοσκελίζεται ο προϋπολογισμός χωρίς ωστόσο να τίθενται θέματα παράβλεψης της άμυνας και ασφάλειας της χώρας που αποτελούν και βασική προϋπόθεση ελκυσμού των επενδύσεων (Ελληνικών αλλά και ξένων).

Τα ποσά που θα εξοικονομηθούν από την αναστολή πληρωμής των χρεολυσίων θα χρησιμοποιηθούν, αποκλειστικά και μόνο, για παραγωγικούς σκοπούς. Δηλαδή να τοποθετηθούν σε παραγωγικές επενδύσεις και να ζητηθεί από τους ευρωπαίους εταίρους μας η ανοχή τους στη λήψη μέτρων, για κάποιο χρονικό διάστημα που θα έχουν στόχο, τη μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών.

Τέλος θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η εξέταση της πρότασης, για νέα αναδιάρθρωση του χρέους (ΜΕΙΩΣΗ- ΚΟΥΡΕΜΑ) τεκμαίρεται ότι θα έχει αρνητικό αποτέλεσμα ενώ παράλληλα θα προκαλέσει μείζονες αντιδράσεις από το σύνολο των κρατών μελών του μηχανισμού στήριξης, καθιστώντας αδύνατη την όποια προοπτική συμφωνίας μαζί τους στην βάση επανακαθορισμού των υποχρεώσεων.

Δημοσίευση: Αυγούστου 25, 2014