Ζήτω η κρίση! Λεφτά.. υπάρχουν

Το πρόβλημα βρίσκεται στην κατανομή 

Γράφει ο Λεωνίδας Βατικιώτης 

Aκόμη κι αν δεν υπήρχε, έπρεπε να εφευρεθεί! Η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008, πλήττοντας άλλες χώρες λιγότερο (ΗΠΑ) κι άλλες περισσότερο (ευρωπαϊκές), αποδείχτηκε η πιο αποτελεσματική μηχανή αύξησης των εισοδηματικών ανισοτήτων, κάνοντας τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.

Τα στοιχεία που έδωσε και φέτος στη δημοσιότητα η τράπεζα Credit Suisse είναι εντυπωσιακά. Ο παγκόσμιος πλούτος μέσα σε μόλις έναν χρόνο, από τα μέσα του 2013 ως τα μέσα του 2014, αυξήθηκε κατά 8,3%, όταν η αύξηση του ΑΕΠ το 2013 ήταν 3% και για φέτος προβλέπεται να αυξηθεί κατά 3,7%, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Επομένως, επ' ουδενί η αύξηση του παραγόμενου προϊόντος δικαιολογεί την αύξηση του παγκόσμιου πλούτου σε ετήσια βάση κατά 21 τρις δολάρια, με αποτέλεσμα να φτάσει στα 263 τρις δολάρια - υπερδιπλάσιος από τον πλούτο που είχε καταγραφεί το 2000 και ανερχόταν στα 117 τρις.

Εντύπωση προκαλεί επίσης το ότι η αύξηση του πλούτου το έτος 2013, κατά 21,9 τρις δολάρια, ξεπερνά τις απώλειες που καταγράφηκαν στη διάρκεια της κρίσης κι ανέρχονται σε 21,5 τρις! Παρελθόν αποτελεί, λοιπόν, η κρίση - τουλάχιστον για τους πλούσιους.

Εξετάζοντας τη συμμετοχή κάθε γεωγραφικής ηπείρου στην αύξηση, τα πρωτεία κρατούν οι ΗΠΑ, όπου ο πλούτος σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 11,4% (αντιπροσωπεύοντας μερίδιο τηςτάξηςτου 34,7% ή 91 τρις δολάρια στον παγκόσμιο πλούτο), ενώ στη δεύτερη θέση έρχεται η Ευρώπη, όπου ο πλούτος αυξήθηκε κατά 10,6%, φτάνοντας τα 85,2 τρις δολάρια (32,4% του συνόλου).

Η αύξηση που καταγράφεται στη συγκέντρωση πλούτου σε ΗΠΑ και Ευρώπη δικαιολογείται καθώς στα υπό εξέταση μεγέθη, μαζί με τις τιμές των ακινήτων, συμπεριλαμβάνονται οι τιμές των μετοχών, που έχουν εκτοξευτεί στη στρατόσφαιρα τα τελευταία χρόνια, δημιουργώντας πρωτοφανή φούσκα.

Έτσι όμως έχουμε και το προφίλ των κερδισμένων: είναι η ολιγαρχία του χρήματος, που μπορεί τα όριά της με την κλασική ολιγαρχία της μεταποίησης και του εμπορίου να είναι όλο και πιο «πορώδη» με το πέρασμα του χρόνου, τα οφέλη, ωστόσο, που δρέπει από τη σύγχρονη οικονομία είναι σημαντικά μεγαλύτερα όχι μόνο χρόνο με τον χρόνο, αλλά και έναντι των άλλων τομέων οικονομικής δραστηριότητας. 

56.000 δολάρια σε κάθε ενήλικα ετησίως!

Αν επιμερίζαμε τον παγκόσμιο πλούτο στον πληθυσμός της γης, θα έβγαινε ότι στον κάθε ενήλικα αναλογούν 56.000 δολάρια ετησίως.

Ένα ποσό αρκετό για να εξαλειφθούν οριστικά η στέρηση και η πείνα. Ένα ποσό που βεβαιώνει επίσης ότι το πρόβλημα της ανθρωπότητας σήμερα δεν είναι η ανεπάρκεια τροφίμων• ούτε καν οι αναιμικοί ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ. «Λεφτά υπάρχουν», δείχνει πεντακάθαρα η έκθεση της Credit Suisse! Το πρόβλημα βρίσκεται στον τρόπο που κατανέμονται...

Στο επίκεντρο της έκθεσης βρίσκονται οι ανισότητες, με τους μελετητές του ελβετικού κολοσσού να συμμετέχουν ενεργά στη συζήτηση που πυροδότησε το βιβλίο του Τομά Πικετί Capital in the Twenty-First Century (Harvard University Press), το οποίο θέτει στο επίκεντρο της ανάλυσής του την έξαρση των παγκόσμιων ανισοτήτων.

«Τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα», λένε με τον τρόπο τους οι ερευνητές της ελβετικής τράπεζας. Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο λόγος του πλούτου προς το εισόδημα από το 2010 ως το 2014 ακολουθεί

σταθερά αυξητική πορεία, φτάνοντας το 6,5, όταν για έναν ολόκληρο αιώνα, από το 1900 ως το 2000, κινούνταν μεταξύ 4 και 5, με μοναδική εξαίρεση την κρίση του 1930.

Στη μεταπολεμική περίοδο πρώτη φορά «σπάει» αυτό το όριο, αγγίζοντας το 6, κατά τη διάρκεια της κρίσης των ιντερνετικών μετοχών το 1999, όταν όλοι κέρδιζαν, αλλά, απ'ό,τι φαίνεται, μερικοί κέρδιζαν... κάτι παραπάνω.

Με βάση τα μερίδια που έχει στον πλούτο κάθε πληθυσμιακή ομάδα φαίνεται πως το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει λιγότερο από το 1 % του παγκόσμιου πλούτου.

Στο άλλο άκρο, το πλουσιότερο 10% έχει υπό την κατοχή του το 87% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το πλουσιότερο 1 % ελέγχει το 48,2%, δηλαδή σχεδόν τον μισό πλούτο! 

Το 0,7% ελέγχει το 44% του παγκόσμιου πλούτου!

Δέος προκαλεί η ανισοκατανομή του πλούτου όπως αποτυπώνεται στη γνωστή πυραμίδα που χρησιμοποιείται για να απεικονίσει την κατανομή του πλούτου. Στη βάση της βρίσκεται το 69,8% του παγκόσμιου πληθυσμού (3,28 δισεκατομμύρια ενήλικες), που κερδίζει λιγότερο από 10.000 δολάρια και ελέγχει το 2,9% του παγκόσμιου πλούτου (7,6 τρις δολάρια).

Στον επάνω «όροφο», εν είδει μεσαίας τάξης, «κατοικεί» το 21,5% του παγκόσμιου πληθυσμού (1,01 δισεκατομμύρια άνθρωποι), που κερδίζει μεταξύ 10.000 και 100.000 δολαρίων και ελέγχει το 11,8% του πλούτου (31,1 τρις).

Στον πιο πάνω «όροφο» βρίσκεται το 7,9% του πληθυσμού (373 εκατομμύρια άνθρωποι), που κερδίζει μεταξύ 100.000 και 1 εκατ. δολαρίων και ελέγχει το 41,3% του πλούτου (108,6 τρις).

Η «ανάβαση» σταματά στην επόμενη εισοδηματική κατηγορία, που είναι η κορυφή της πυραμίδας.

Εκεί «κατοικούν» οι υπερπλούσιοι, το 0,7% του πληθυσμού (35 εκατομμύρια άτομα) με εισόδημα άνω του 1 εκατ. ευρώ, οι οποίοι ελέγχουν το 44% του παγκόσμιου πλούτου (115,9 τρις δολάρια) και είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι των σαρωτικών αλλαγών στη διεθνή οικονομία τα τελευταία χρόνια, οι οποίες συμβατικά αποδίδονται με τον όρο «παγκοσμιοποίηση». Ωστόσο, είναι και οι υπαίτιοι της εξαθλίωσης εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ας μην ξεχνούμε ότι επί δεκαετίες νεοφιλελεύθεροι επιστήμονες και σχολιαστές υπό το σλόγκαν «μην ενοχοποιείτε τον πλούτο» ζητούσαν τη μείωση έως και την κατάργηση της προοδευτικής φορολογίας, με το επιχείρημα ότι έτσι ο πλούτος μπορεί να επενδυθεί και να δημιουργήσει γενικευμένη ευημερία.

Ο πλούτος έπαψε να φορολογείται κι αυτό που τον διαδέχτηκε δεν είναι μόνο τα άδεια κρατικά ταμεία που οδήγησαν στη διαρκή δημοσιονομική κρίση από τη δεκαετία του 70 και μετά. Οδήγησε επίσης στην εξαθλίωση, τη διάρρηξη της κοινωνικής συνοχής και την οικονομική αστάθεια, με τις καταρρεύσεις να προκαλούν αλυσιδωτές κρίσεις...

Πολύ πιο προκλητική είναι η αύξηση των ανισοτήτων που παρατηρείται στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας που επλήγησαν από την κρίση, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα. Παρότι το επίσημο αφήγημα θέλει όλα τα κοινωνικά στρώματα να υπέστησαν λίγο πολύ ανάλογες μειώσεις στα εισοδήματά τους, οι υφιστάμενες μετρήσεις -και, μάλιστα, από μια πηγή που μόνο για μεροληψία δεν μπορεί να κατηγορηθεί- δείχνουν ότι η οικονομική ελίτ, το «άνω» 10% του πληθυσμού, αύξησε τον πλούτο που κατέχει.

Επομένως η εκρηκτική ανεργία, η μείωση των μισθών και η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων δεν είχαν μόνο χαμένους. Τα χρήματα που στερήθηκαν χιλιάδες λαϊκές οικογένειες, που δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και δεν έχουν να φάνε, γέμισαν τους λογαριασμούς, εντός κι εκτός Ελλάδας, μιας ισχνής μειοψηφίας που φέτος περνάει πολύ καλύτερα ακόμη κι από το 2000, τη λεγάμενη «εποχή των παχιών αγελάδων».

Γι' αυτούς «λεφτά υπάρχουν» και, μάλιστα, περισσότερα απ' ό,τι στο παρελθόν, χάρη στους νόμους που ψηφίζουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ με την καθοδήγηση της τρόικας, κι έχουν κάθε λόγο να αναφωνούν «ζήτω η κρίση»!... 

Πηγή περιοδικό "Επίκαιρα"

Δημοσίευση: Δεκεμβρίου 06, 2014