SOS πριν τα βράχια!

Tου Κωνσταντίνου Γκράβα 

Με την παρομοίωση δύο φορτηγών που κουβαλούν εκρηκτικά και βρίσκονται σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης, ο διάσημος αμερικανός οικονομολόγος Paul Krugman αναβιώνει το σενάριο του «chicken game» περιγράφοντας γλαφυρά το διπλωματικό μαραθώνιο του υπουργού Οικονομικών στις δέκα πρώτες ημέρες της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Γράφει ότι: 

«…εν ολίγοις, αυτό που βλέπουμε εδώ είναι μια πολύ επικίνδυνη αντιπαράθεση. Δεν πρόκειται για συνηθισμένη διπλωματία• αυτό είναι το παιχνίδι του δειλού, όπου δύο φορτηγά γεμάτα δυναμίτη κατευθύνονται το ένα προς το άλλο σε έναν στενό δρόμο και κανένα δε θέλει να κάνει στην άκρη…» (Σε ελεύθερη μετάφραση του άρθρου στους New York Times). 

Τρία περίπου χρόνια πριν, με φόντο τις εκλογές του 2012, το σενάριο αυτό είχε ξαναπαιχθεί. Το παίγνιο της «κότας» (δηλ. του δειλού) υποστηριζόταν τότε υπό μορφή οιονεί επιχειρηματολογίας. Οι θιασώτες αυτής της τακτικής εμπνέονταν από τη θεμελιώδη ανάλυση του παραδείγματος αυτού στη θεωρία παιγνίων, ανάλυση η οποία εκτιμά ως καταστροφικό το αποτέλεσμα της σύγκρουσης των δύο αντιπάλων. Η απειλή της αμοιβαίας καταστροφής δρα εν τέλει αποτρεπτικά, καθιστώντας απαγορευτικό για τις δύο πλευρές το σενάριο της μη υποχώρησης σε αυτή τη μάχη μέχρις εσχάτων. 

Διαφωνώντας ήδη από τότε, γράφαμε ότι η μάλλον στατική αυτή θεώρηση παρουσίαζε κάποιες αδυναμίες, οι οποίες μάλιστα έμμελε να διογκώνονται προϊόντος του χρόνου αλλάζοντας την ορθή οπτική γωνία. Καταλήγαμε ότι: 

«…την περίοδο του 2010 -ίσως ακόμα και μέχρι την πρόταση δημοψηφίσματος το Νοέμβριο του 2011- τα οχήματα στέκονταν το ένα απέναντι στο άλλο με συγκρίσιμες μάζες σχεδόν επί ίσοις όροις και συνεπώς «κουβαλούσαν» τον αμοιβαία υψηλό κίνδυνο μιας καταστροφικής σύγκρουσης με ανυπολόγιστες συνέπειες και για τις δύο πλευρές. Όμως, ενόσω ο χρόνος ισχυροποιούσε την πλευρά της Γερμανίας αυξάνοντας τη μάζα και μειώνοντας την ταχύτητα, η συγκρουσιακή ισχύς του ελληνικού οχήματος εξασθενούσε, η ταχύτητα με την οποία οδηγείτο στο γκρεμό αυξανόταν και η αποτυχία πρόσδεσης και των υπόλοιπων χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου στο οικείο όχημα αλλοίωνε το βασικό χαρακτηριστικό του «chicken game». (Ολόκληρο το άρθρο εδώ). 

Σήμερα, ένα εικοσιτετράωρο πριν την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης και λίγες ημέρες μετά τον πρώτο διπλωματικό γύρο με αρχηγούς κρατών, εταίρους και δανειστές, η ισορροπία δυνάμεων δεν επιτρέπει λεονταρισμούς και μαξιμαλιστικές απαιτήσεις. Ιδιαίτερα δε, αν ή όταν απουσιάζει ένα σοβαρό εθνικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της χώρας, της κοινωνίας και της οικονομίας. Ο ενθουσιασμός για κλίμα αλλαγής της Ευρώπης και για ευνοϊκότερη στάση των κυρίαρχων δυνάμεων ως προς τη χώρα μας, δυστυχώς λειτουργεί στο εσωτερικό αποπροσανατολιστικά. Για να δανειστούμε γεωμετρικούς όρους, μπορεί η αυστηρή ορθή γωνία να έχει αμβλυνθεί κατά μερικές μοίρες, αλλά η αλλαγή αυτή πραγματοποιείται αργά, σταδιακά και θα μπορεί να αναλυθεί μετά από αρκετό καιρό, όχι μυωπικά μονομιάς. Η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο μέλος της Ευρωζώνης. Και είναι αλήθεια ότι η Ευρωζώνη πολύ δύσκολα θα καταφέρει να επιλύσει τα προβλήματα της ατελούς νομισματικής ένωσης, αν δεν ασπάζεται διαρκώς και απολύτως τις αρχές της συνεργασίας και της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ πραγματικών εταίρων και όχι αντιπάλων. 

Η χώρα μας μπορεί να ελπίζει σε πολιτική λύση που θα υποθάλπει τη συνεργασία όλων των πλευρών, θέτοντας στο περιθώριο τα τιμωρητικά σενάρια της θυσίας της Ιφιγένειας. Για να γίνει αυτό, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει ΣΗΜΕΡΑ να εγκαταλείψει όσες προεκλογικές εξαγγελίες είναι μη ρεαλιστικές. Το κλασικού προεκλογικού χαρακτήρα «πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» πρέπει να αντικατασταθεί ΤΩΡΑ από ένα εθνικό σχέδιο πραγματικών μεταρρυθμίσεων. 

Φοβόμαστε ότι η κυβέρνηση παρουσιάζεται ανέτοιμη, αγκυλωμένη στη βολική θεώρηση της νωπής λαϊκής εντολής ως αόριστου τέλους των μνημονίων και της λιτότητας. Χωρίς να προτάσσει με θάρρος και γνώση την ορθή εναλλακτική, την αντικατάσταση δηλαδή του «δανεικού σχεδίου, μαζί με δανεικά λεφτά» από ένα δικό μας εθνικό, αληθινά πατριωτικό, πρόγραμμα ανασυγκρότησης. 

Εφόσον ο πρωθυπουργός της χώρας και νικητής των εκλογών σκοντάφτει σε εσωκομματικές συνιστώσες ή σε ενδοκυβερνητικές λακκούβες, οφείλει ΑΜΕΣΑ να αναλάβει πρωτοβουλίες συγκρότησης ενός ισχυρού εσωτερικού μετώπου φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων απέναντι στις ευρωσκεπτικιστικές οπισθοδρομικές μειοψηφίες της κοινωνίας. Και να «δανεισθεί» προτάσεις, θέσεις και λύσεις εσωτερικά. Αναζητώντας συμμάχους στην προσπάθεια να πάει επιτέλους η χώρα μπροστά. 

* Ο Κωνσταντίνος Γκράβας είναι οικονομολόγος - αναλυτής διεθνών αγορών. 

** Οι απόψεις που διατυπώνονται είναι προσωπικές.

Πηγή:www.capital.gr

Δημοσίευση: Φεβρουαρίου 07, 2015