Θρίλερ διαρκείας στις Βρυξέλλες

Πέντε εικοσιτετράωρα μας χωρίζουν από τη λήξη της προθεσμίας της υφιστάμενης παράτασης στις 30 Ιουνίου, και το θρίλερ των διαπραγματεύσεων συνεχίζεται.

Σήμερα το Eurogroup συ­νεδριάζει εκ νέου στις 2 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας), καθώς χθες η συνεδρίαση κράτησε σχεδόν μία ώρα ελλείψει αντικειμένου, μια και η συνάντηση Τσίπρα με τους Θεσμούς, αν και κρά­τησε πέντε ώρες, δεν κατέληξε σε κάποια απόφαση για το ποιο θα είναι το κείμενο βάσης πάνω στο οποίο θα στηριχτεί το staff level agreement που θα προωθηθεί προς επικύρωση στους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Μετά την πρόωρη λή­ξη του Eurogroup, όπως έγινε γνω­στό, θα έπαιρνε τη σκυτάλη, τα με­σάνυχτα, νέα συνάντηση του πρω­θυπουργού με τους επικεφαλής των Θεσμών (Γιούνκερ, Λαγκάρντ, Ντράγκι) και η νύχτα έδειχνε να είναι μακρά. Θεωρείται δε πιθανή μια έκτα­κτη σύνοδος κορυφής της ευρωζώ­νης στο περιθώριο της επίσημης συ­νόδου σήμερα ή αύριο.

Η εμπλοκή που δημιουργήθηκε ύστερα από τις νέες απαιτήσεις του ΔΝΤ  για σημαντική αλλα­γή του μίγματος μέτρων που πρότεινε η κυβέρνηση δεν κατέστη εφικτό να ξεπεραστεί κατά τη διάρκεια της χθεσινής μέρας. Σύμφωνα με πλη­ροφορίες, κατά την πεντάωρη συνά­ντηση που είχε ο πρωθυπουργός με τους τρεις Θεσμούς ο χρόνος σε μεγάλο βαθμό «ροκανίστηκε», με την κάθε πλευρά να επιμένει στο κείμενό της ως βάση συζή­τησης και το παζάρι για τα μέτρα να μην καταλήγει πουθενά, ενώ οι Θεσμοί έδειχναν απρόθυμοι να συζητήσουν για το χρέος.

Σε κάθε περίπτωση τα επόμενα δύο εικοσιτετράωρα παραμένουν κρίσιμα.

Τι γίνεται όμως εφόσον ξεπερα­στεί η εμπλοκή του τελευταίου εικοσιτετραώρου;

Η λύση που είχε διαφανεί από την αρχή της εβδομάδας ότι προωθούν οι δανειστές είναι αυ­τή της εξάμηνης παράτασης της υφιστάμενης δανειακής σύμβασης με στόχο:

♦ Να δοθεί χρόνος στην κυβέρνηση να επικυρώσει την επώδυνη συμφω­νία και, αν αντέξει, να προχωρήσει στην υλοποίησή της με στοίχημα να αποδείξει την αποτελεσματικότητά της.

♦ Να προετοιμαστεί χωρίς κατεπείγουσες διαδικασίες η συμφωνία για την επομένη του δεύτερου μνημονί­ου.

Χρηματοδοτική ροή

Η άμεση - και κυρίως εμπρόθε­σμη - ολοκλήρωση της συμφωνίας ήταν απολύτως απαραίτητη ώστε να απελευθερωθούν κονδύλια για την αποπληρωμή των ενοποιημένων δό­σεων, ύψους 1,6 δισ. ευρώ, προς το ΔΝΤ.

Μέχρι στιγμής το πλέον πιθανό ως προς την άμεση χρηματοδότηση εί­ναι ότι, μετά το κλείσιμο της συμφω­νίας, θα αποδοθούν με συνοπτικές διαδικασίες τα 1,9 δισ. από τα κέρδη των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπε­ζών το έτος 2014 και 1,4 δισ. το 2015 (συνολικά 3,3 δισ. ευρώ) από τα ελ­ληνικά ομόλογα, τα οποία έχουν αγο­ράσει στη δευτερογενή αγορά σε μει­ωμένες τιμές, με το πρόγραμμα 5ΜΡ, για τα οποία οι τράπεζες έχουν πλη­ρωθεί στο ακέραιο της αξίας τους.

Ενδιαφέρον ως προς αυτό το ση­μείο έχει ρεπορτάζ του γερμανικού πρακτορείου ΜΝΙ την Τρίτη, το οποίο ανέφερε ότι, αν υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους δα­νειστές έως το τέλος της εβδομάδας, τότε «οι πόροι από το 2014 που μπο­ρούν να εγκριθούν με πολιτική από­φαση από τους υπουργούς Οικονο­μικών της ευρωζώνης είναι δυνατόν να εκταμιευθούν μέσα σε μια ήμε­ρα». Μάλιστα είναι τόσο ασφυκτικές οι προθεσμίες, ώστε, όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, «ορισμένα εθνικά κοινοβούλια θα πρέπει να ειδοποιη­θούν για την εκταμίευση, αλλά πλέον αυτή έχει γίνει περισσότερο μια πολι­τική απόφαση».

Η εμπλοκή με το ΔΝΤ

Η δεύτερη πηγή χρηματοδότησης είναι βεβαίως η εκκρεμούσα δανεια­κή δόση των 7,2 δισ. ευρώ.

Εδώ όμως υπάρχει η εμπλοκή με το ΔΝΤ. Εάν το Ταμείο διαφωνήσει με το τελικό περιεχόμενο της συμφωνί­ας, είναι πιθανό να μην καταβάλει το δικό του μερίδιο (3,6 δισ. ευρώ) και, στην περίπτωση αυτήν, θα πρέπει η ευρωζώνη να καλύψει το κενό. Αυτές οι λεπτομέρειες αναμενόταν να απο­σαφηνιστούν μόνο στο κείμενο της συμφωνίας. Έως τότε το πιθανότερο σενάριο ήταν η χρήση μέρους ή του συνόλου των 10,5 δισ. ευρώ των κε­φαλαίων που προορίζονταν για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών.

Σε κάθε περίπτωση τα χρήματα των δόσεων ή όποια άλλα θα κάλυ­πταν το πιθανό κενό του ΔΝΤ θα δίνο­νταν υπό την αίρεση της προηγούμε­νης ψήφισης των προαπαιτουμένων (prior actions)

Πέρα όμως από το χρηματοδο­τικό ζήτημα, το Ταμείο προκάλεσε μια συνολικότερη εμπλοκή καθ' όλη τη διαπραγμάτευση της Ελλάδας με τους δανειστές, ενώ στην τελευταία αυτή φάση φέρεται να διαφωνεί με τον πυρήνα της ελληνικής πρότασης, η οποία εστιάζει στους φόρους και όχι στις περικοπές δαπανών.

Θέτοντας ζητήματα ανταγωνιστι­κότητας και ανάπτυξης, διαφωνεί με την έκτακτη εισφορά στις επιχειρή­σεις και την αύξηση στον φόρο των επιχειρήσεων και συνεχίζει να επι­μένει σε βαθύτερες μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό.

Παρότι η ελληνική πλευρά θα επι­θυμούσε την αποδυνάμωση του ΔΝΤ σε αυτό το σκέλος της διαπραγ­μάτευσης, δεν μπορεί να παραγνω­ρίσει ούτε τις θετικές για την Ελλά­δα θέσεις του Ταμείου στο ζήτημα της απομείωσης του χρέους ούτε το γεγονός ότι, επειδή η δανειακή σύμ­βαση του ΔΝΤ λήγει τον Μάρτιο του 2016, έως τότε θα διατηρεί τον ρόλο του αναλλοίωτο, κάτι που μας έδειξε και η επιμονή της Γερμανίας να μην υποβαθμιστεί ο ρόλος αυτός.

Η ρύθμιση του χρέους

Τόσο ο Γιούνκερ όσο και η Μέρκελ δήλωσαν σαφέστατα τη Δευτέρα το βράδυ ότι το ζήτημα του χρέους δεν βρίσκεται τώρα στο τραπέζι. Η συζή­τηση θα γίνει στη λήξη της παράτα­σης, καθώς θα πρέπει πρώτα να λήξει επιτυχώς η αξιολόγηση με την ψήφι­ση των συμφωνηθέντων μέτρων.

Εν τω μεταξύ πιθανολογείται ότι στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμ­βουλίου (σήμερα και αύριο) θα υπάρ­ξει και γραπτώς μια διατύπωση για εκκίνηση της συζήτησης για το χρέ­ος αμέσως μετά τη λήξη της αξιο­λόγησης. Σε κάθε περίπτωση η ρύθ­μιση αυτή θα τελεί υπό τον όρο της «αναβλητικής αίρεσης» (condition precedent), δηλαδή θα μπορεί να γί­νει μόνο όταν τα προαπαιτούμενα ικανοποιηθούν με ψήφισή τους στην ελληνική Βουλή.

Το αναπτυξιακό «πακέτο»

Το μέγεθος του «πακέτου», σύμφωνα με τον Γιούνκερ, φτάνει τα 35 δισ. ευρώ και η πρόθεση της Κομισιόν είναι να τα δώσει εμπροσθοβαρώς, δηλαδή με στόχο να αυξηθεί ο τζίρος της οικονομίας πριν η όποια κυβέρνηση βρεθεί τα επόμενα χρόνια στη δύσκολη θέση να στραγγίζει ακόμη περισσότερο μια νεκρή οικονομία. Ωστόσο φέτος δεν προβλέπεται ροή περισσότερων από 1 δισ. ευρώ, άρα η κρίσιμη χρο­νιά θα είναι το 2016. Στην πραγματι­κότητα - αν υπάρξει αξιόπιστη επεν­δυτική πολιτική από την κυβέρνηση και συνεπώς ροή από το «πακέτο» - υπάρχει η δυνατότητα να φτά­νουν ετησίως στην οικονομία κεφάλαια που ισοδυναμούν με το 4% του σημερινού ΑΕΠ.

Μια ρύθμιση του χρέους, που θα εξοικονομούσε περίπου ισοδύνα­μους πόρους, είναι δυνατόν να δη­μιουργήσει τα επόμενα λίγα χρό­νια ένα περιβάλλον θετικό για την ανάπτυξη.

Δημοσίευση: Ιουνίου 26, 2015