Ο κύκλος δεν τετραγωνίζεται, Ευκλείδη!

Ανδρέας Αθανασάκης, ιατρός

Η οικονομία αντιμετωπίζει απίστευτα προβλήματα. Καταρχάς, δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε το χρέος μας. Μπορούμε βέβαια αν θέλουμε να σταματήσουμε μονομερώς να το αποπληρώνουμε. Αυτό όμως θα το βρούμε μπροστά μας όταν χρειαστούμε ξανά δανεικά. Κανένας δεν δανείζει κάποιον αν πρώτα δεν έχει αποπληρώσει τα χρέη που είχε αφήσει ανοιχτά. Ακόμα και η πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση αναγκάστηκε να αποπληρώσει μετά από δεκαετίες τα τσαρικά χρέη που είχε αποκηρύξει ο Λένιν.

Έπειτα, έχουμε τα ελλείμματά μας. Για τα δικά μας έξοδα, χωρίς να υπολογίσουμε το χρέος, ξοδεύουμε περισσότερα από όσα έχουμε. Εάν δεν έχουμε εξωτερική χρηματοδότηση, ή αν δεν αυξήσουμε αυτά που κερδίζουμε εμείς, δε θα μπορέσουμε να καλύψουμε τα ελλείμματά μας. Αυτό σημαίνει περικοπές, απότομες και άδικες, γιατί όταν μέσα σε μια στιγμή πρέπει να ισοσκελίσεις προϋπολογισμό θα κόψεις από παντού χωρίς να προσέχεις να επιμερίσεις την περικοπή δίκαια. Ένας κοινωνικά δίκαιος ισοσκελισμένος προϋπολογισμός (γιατί υπάρχουν και τέτοιοι) γίνεται μόνο με καλό σχεδιασμό. Και αυτό θέλει χρόνο.

Πέρα από αυτά, έχουμε τα γνωστά προβλήματα στις τράπεζες. Δεν υπάρχει ρευστότητα. Χωρίς στήριξη από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οι τράπεζες μας χρειάζονται σε πρώτη φάση κεφαλαιακούς ελέγχους. Λέω σε πρώτη φάση, γιατί τα χρήματα που υπάρχουν είναι λιγοστά. Οπότε σε δεύτερη φάση έρχεται το κούρεμα των καταθέσεων. Και σε τρίτη φάση το κλείσιμο των τραπεζών.

Τα προβλήματά μας όμως δεν τελειώνουν εδώ. Εισάγουμε περισσότερα από όσα εξάγουμε. Αυτό σημαίνει ότι τα χρήματά μας φεύγουν στο εξωτερικό. Αν συνεχώς χρήματα φεύγουν, αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργείται σημαντικό κενό στα χρήματα που μένουν στη χώρα.

Έχει όμως και συνέχεια. Το ασφαλιστικό μας σύστημα δεν είναι βιώσιμο. Πληρώνουμε χρόνια λαϊκισμού, όπου μεγαλοδημοσιογράφοι παρέα με εργατολόγους συμβούλευαν για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και πίεζαν ενάντια σε κάθε εξορθολογισμό. Αυτοί που δουλεύουν δεν επαρκούν για να καλύψουν τα έξοδα αυτών που έχουν βγει σε σύνταξη.

Θα μπορούσα να καταγράφω προβλήματα για πολλές σελίδες. Νομίζω όμως ότι αντιλαμβάνεστε τι θέλω να πω. Η πραγματικότητα υπάρχει ανεξάρτητα από τις επιθυμίες μας, τα συναισθήματά μας, τις ιδεολογίες μας, ακόμη και τα δημοψηφίσματά μας. Και αργά ή γρήγορα όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα. Η άρνηση είναι ένας τρόπος αντίδρασης απέναντι σε μια κακή πραγματικότητα. Όμως επειδή έχει να κάνει με το πώς βλέπουμε εμείς την πραγματικότητα και όχι με την ίδια την πρσγματικότητα δε βοηθάει για να λύσουμε τα προβλήματά μας.

Ο νέος Υπουργός Οικονομικών καλείται να βρει την άκρη σε αυτόν τον Γόρδιο Δεσμό. Όπως ο κύκλος είναι αδύνατο να τετραγωνιστεί στην Ευκλείδεια Γεωμετρία, έτσι και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι αδύνατο να πετύχει μια συμφωνία που θα μας εξασφαλίσει χρηματοδότηση για να διαιωνίσουμε τα προβλήματα αυτά. Κάθε όμως προσπάθεια επίλυσης προβλήματος θα έρθει σε σύγκρουση με οργανωμένα κοινωνικά συμφέροντα. Θα μπορέσει η Κυβέρνηση να υπερνικήσει τις αντιδράσεις και να ενεργήσει κόντρα στο όνειρο του τζάμπα γεύματος που πρότεινε τόσο καιρό στους ψηφοφόρους της; Ή θα συνεχίσει δονκιχωτικά να απορρίπτει την πραγματικότητα; Μετά και από τις αποτυχημένες ενέργειες του Βαρουφάκη, δεν έχουμε τον χρόνο για να επιμείνουμε στην άρνηση των δεδομένων. Όσο γρηγορότερα κατανοήσουμε ότι ούτε ο Ευκλείδης μπορεί να τετραγωνίσει τον κύκλο, τόσο πιο πιθανό γίνεται να επιλύσουμε τα βασικά μας προβλήματα.

Δημοσίευση: Ιουλίου 07, 2015