Λευκωσία: Η πρόσφατη αντιπαράθεση του Γενικού Ελεγκτή με τον υπουργό Εσωτερικών, με αφορμή την ανανέωση της σύμβασης με τον εργολάβο που διαχειρίζεται τη μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων στην Κόσιη, προκάλεσε ποικίλα σχόλια ίσως επειδή στην εμπροσθοφυλακή της επίθεσης βρέθηκε ένα κορυφαίο και από τα πλέον δυναμικά στελέχη της κυβέρνησης.
Στην αντίπερα όχθη δεν ήταν οποιοδήποτε τυχαίος ανεξάρτητος αξιωματούχος, αλλά ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ο οποίος θεωρείται από την κοινή γνώμη έντιμος και ανυποχώρητος σε θέματα αρχών και προστασίας του δημοσίου συμφέροντος.
Πώς αντιμετωπίζει ο ίδιος την κατάσταση που δημιουργήθηκε; Θα βάλει νερό στο κρασί του; Φοβήθηκε τον Σωκράτη Χάσικο και θα καθίσει φρόνιμος ή θα συνεχίσει απτόητος το έργο του; Δέχθηκε παρεμβάσεις στον χειρισμό διαφόρων θεμάτων; «Δέχθηκα», απαντά σε συνέντευξή του στον «Φ».
Τι μήνυμα στέλνει στους δημοσίους υπαλλήλους; Πόσους προτίθεται να «φάει»; Ποιοι σφυρίζουν αδιάφορα; Λέει ότι πολλοί δεν δέχονται τον έλεγχο και ότι το σύστημα ήταν βρώμικο, αλλά ότι προτιμά να πάει σπίτι του παρά να συμβιβαστεί και να αρχίσει να χαρίζεται επιλεκτικά σε κάποιους. Θεωρεί αστεία τα περί τρομοκρατίας των δημοσίων υπαλλήλων και τους καλεί να μην υποκύπτουν σε πιέσεις και τους διαβεβαιώνει πως θα τον βρουν συμπαραστάτη τους.
Αφορμή της παρούσας συνέντευξης είναι οι εξελίξεις γύρω από τη συμφωνία που προωθεί η κυβέρνηση με τον εργολάβο του ΟΕΔΑ Κόσιης. Από την τροπή που πήρε η όλη υπόθεση θεωρείτε πως κάποιοι σας περίμεναν στη γωνία για να βγάλουν προς τα έξω αυτά που ήθελαν να πουν εδώ και καιρό και δεν βρήκαν την ευκαιρία;
Παίρνω εδώ και αρκετό καιρό μηνύματα δυσαρέσκειας από πρόσωπα που με τον άλφα ή βήτα τρόπο θίγονται οι ίδιοι ή άνθρωποι δικοί τους, σε έρευνες που διεξάγουμε. Αυτό το ανέμενα.
Νιώθετε ότι κάποιοι θεωρούν ότι μπαίνετε στα πόδια τους και γι’ αυτό αντιδρούν;
Η Ελεγκτική Υπηρεσία, και φυσικά ο επικεφαλής αυτής, έχει τον δύσκολο ρόλο του ελέγχου. Είχα παρόμοιο ρόλο για 17 χρόνια στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και πολλές φορές συνάντησα ελεγχόμενους που αντιδρούσαν στον έλεγχο. Μόνη επιλογή σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η αταλάντευτη προσήλωση σε αξίες και φυσικά στη νομιμότητα. Το ερώτημα είναι πού θέλουμε να πάμε σαν κοινωνία. Είχαμε προχθές την Κόσιη. Ο Γενικός Εισαγγελέας γνωμάτευσε ότι η επέκταση είναι παράνομη και όμως κάποιοι σφυρίζουν αδιάφορα. Και τα έβαλαν και μαζί μου γιατί εξέφρασα την άποψη πως δεν μπορούμε να παρανομούμε. Είπαν πως δεν μπορώ να μιλώ προληπτικά, αλλά μόνο εκ των υστέρων. Μα είναι αυτά σοβαρά πράγματα; Είναι δυνατόν να μας απαγορεύουν να μιλάμε όταν βλέπουμε ότι προωθείται κάτι που θα οδηγήσει σε απώλεια δημοσίου χρήματος; Σήμερα είχαμε την Κόσιη, αύριο θα έχουμε κάτι άλλο.
Δηλαδή υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις όπως αυτήν της Κόσιης; Πολλοί θα έλεγαν ότι είναι ιδιάζουσα περίπτωση.
Φυσικά υπάρχουν. Συχνά εγείρονται θέματα επέκτασης συμφωνιών. Στο ΣΑΠΑ δεν έγινε κάτι αντίστοιχο; Ο εργολάβος είχε εκτελέσει το Συμβόλαιο Α, και το ΣΑΠΑ ήθελε να του επεκτείνει το Συμβόλαιο με νέες εργασίες, το ονομάσανε Συμβόλαιο Ε, χωρίς διαγωνισμό. Η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Γενικό Λογιστήριο είχαν και τότε διαφωνήσει με το σκεπτικό ότι αυτό δεν ήταν νόμιμο. Το ΣΑΠΑ τους αγνόησε επικαλούμενο το δημόσιο συμφέρον και προχώρησε στην απευθείας ανάθεση. Όπως φάνηκε εκ των υστέρων, δόθηκαν μίζες για αυτές τις απευθείας αναθέσεις.
Ας μην μείνουμε όμως μόνο στο παρελθόν. Έχουμε ήδη ανάλογη περίπτωση στα σκαριά. Η εταιρεία που διαχειρίζεται τα αεροδρόμια, ζητούσε από παλιά χρονική επέκταση του δικού της συμβολαίου. Θυμάμαι αριθμούς της τάξης των 15 ετών. Όταν ήμουνα στο Συγκοινωνιών το είχαμε απορρίψει. Τώρα επανήλθε και ζητά ξανά μεγάλη επέκταση, που ακόμη δεν έχει καθοριστεί. Και εκεί διαφώνησα.
Ευτυχώς ο Γενικός Εισαγγελέας, που έφερε γενικά ελπίδα σε αυτό τον τόπο, και εδώ στάθηκε στο ύψος του και γνωμάτευσε ότι και αυτή η επέκταση είναι παράνομη. Όπως ακριβώς στην Κόσιη. Θα τον αγνοήσουμε και εδώ επικαλούμενοι πάλι το δημόσιο συμφέρον; Και που θα πάμε; Είναι δυνατό να μπορεί κάποιος Υπουργός να λέει ότι αυτός αποφασίζει γιατί είναι εκτελεστική εξουσία και να ενεργεί θεωρώντας ότι μπορεί να παρανομεί αγνοώντας γνωματεύσεις του Γενικού Εισαγγελέα; Αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα. Είναι γνωστό, το περιλάβαμε και στην πρόσφατη ανακοίνωση μας, πως το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να δικαιολογήσει απόκλιση από τη νομιμότητα. Η νομιμότητα είναι η πεμπτουσία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Από οικονομικής απόψεως πως μεταφράζεται η παράταση της συμφωνίας για δεκαπέντε χρόνια;
Δεν έχω στο πόδι αριθμούς. Εν πάση περιπτώσει, εξαρτάται για πόσα χρόνια μιλάμε. Αν μιλάμε για 15 χρόνια, ο συνολικός κύκλος εργασιών θα είναι πέραν των 2 δις ευρώ. Ακόμη και για 5 χρόνια να μιλούσαμε, ο κύκλος εργασιών είναι της τάξης των 750εκ. ευρώ. Πρόκειται για κολοσσιαία νούμερα.
Η παρανομία έγκειται στο ότι αντί να προκηρυχθούν προσφορές, θα ανατεθεί απευθείας η διαχείριση στον υφιστάμενο διαχειριστή;
Φυσικά. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι αυστηρή σε αυτά τα θέματα. Τέτοιες μεγάλες τροποποιήσεις είναι ως εάν να αναθέτεις απευθείας, χωρίς ανοικτό διαγωνισμό, μια καινούργια σύμβαση.
Μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο;
Βεβαίως. Πέραν φυσικά της απώλειας στο δημόσιο χρήμα από το γεγονός ότι αναθέτεις μια σύμβαση με διαπραγμάτευση αντί μέσα από συνθήκες ανταγωνισμού. Ακριβώς αυτές ήταν και οι δικές μας επιφυλάξεις, τόσο για αυτή την περίπτωση όσο και για την Κόσιη.
Γράφτηκε στον Τύπο και στον «Φ» ότι υπάρχει σύγκρουση κυβέρνησης-Ελεγκτή. Αυτό το νιώθετε ή ισχύει αυτό που λέει η κυβέρνηση ότι λίγο ώς πολύ δεν καταλάβαμε καλά;
Με πολλούς υπουργούς, τους περισσότερους πιστεύω, νιώθω ότι υπάρχει εξαιρετική συνεργασία. Τουλάχιστον από πλευράς μου αυτό νιώθω. Θεωρώ προφανές ότι κάποιοι υπουργοί, ελπίζω όχι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν έχουν την ίδια άποψη.
Δεν είναι ανθρώπινο να στηρίξει τους δικούς του ανθρώπους σε περίπτωση διαφωνίας είτε με τον Ελεγκτή είτε με τον Εισαγγελέα, είτε με άλλον θεσμό;
Το «ελπίζω» αποτελεί απλώς ελπίδα και όχι βεβαιότητα. Υπάρχουν σκιές ή και σύννεφα στη συνεργασία; Πάντως από πλευράς δικής μου δεν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα.
Από την ένθερμη στήριξη προς το πρόσωπό σας, όσο προχωρούν οι έρευνες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και αγγίζουν πιο σοβαρά ζητήματα, αρχίζει να παρατηρείται κάποιας μορφής αποστασιοποίηση από κάποιους ή ακόμη και στάση αντιπαράθεσης; Άλλαξε ο Ελεγκτής και είναι πιο υπερβολικός ή κάποιοι ανέμεναν ότι θα ακολουθούσατε την πεπατημένη, θα ρίχνατε δυο-τρεις τουφεκιές για την τιμή των όπλων και θα περιοριζόσασταν να κάνετε δημόσιες σχέσεις;
Δεν μπορώ να ξέρω τι ανέμεναν από μένα, ξέρω μόνο πως εγώ ενεργώ όπως πάντα ενεργούσα. Έτσι ακριβώς ενεργούσα και στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων από τότε που μπήκα, επί Λεόντιου Ιεροδιακόνου, μέχρι τον αείμνηστο Τάσο Μητσόπουλο, τον οποίο ένιωθα να είναι δίπλα μου και να με στηρίζει, ακριβώς γιατί, όταν κάποιος έχει ήθος και αρχές, αντιλαμβάνεται ότι ο έλεγχος είναι αναγκαίο μέρος της δημόσιας διοίκησης, είναι κάτι καλό και χρήσιμο, και όχι μπαμπούλας.
Νιώθετε να θίγεστε όταν κάποιοι συμπεριφέρονται ωσάν να λένε «φτάνει πια»;
Μα δεν πιστεύω ότι έχει κάποια ουσιαστική σημασία τι λένε αυτοί. Μόνος οδηγός των δικών μου ενεργειών είναι η δική μου συνείδηση. Θυμάμαι τη Μαρία Παμπαλλή, ήταν υπουργός μας μόνο για 8 μήνες στο Υπουργείο Συγκοινωνιών, αλλά ήταν ένα άτομο που θαύμαζα πολύ. Είχε περάσει προηγουμένως για 17 χρόνια από τη Νομική Υπηρεσία και χειρίστηκε δύσκολες ποινικές υποθέσεις. Μου έλεγε πάντα πόσο σημαντικό είναι να μπορείς να γυρνάς πίσω και να μην μπορείς να δεις στιγμές για τις οποίες θα ντρέπεσαι. Αυτό το έχω κανόνα ζωής. Όταν με το καλό αφυπηρετήσω μετά από πολλά χρόνια από την Ελεγκτική Υπηρεσία, δεν θέλω να υπάρχει τίποτε για το οποίο θα ντρέπομαι. Λάθη σίγουρα θα έχω κάνει. Τίποτε όμως για το οποίο θα ντρέπομαι. Μακάρι να έχω καταφέρει να συνεισφέρω όσο το δυνατόν περισσότερο στην πάταξη της διαφθοράς που για δεκαετίες κατατρώει τη χώρα μας.
Αισθάνεστε ότι κάποιοι μετάνιωσαν που δέχθηκαν χωρίς να αντιδράσουν τον διορισμό σας;
Αυτό δεν αφορά εμένα. Μόνο μου κριτήριο η συνείδησή μου.
Αναλάβατε τα καθήκοντά σας έχοντας την πλήρη στήριξη όλων ή σχεδόν όλων και κυρίως του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην πορεία χειριστήκατε διάφορες υποθέσεις, οι οποίες επηρέαζαν κόμματα, πολιτικούς και την ίδια την κυβέρνηση. Αισθάνεστε ότι αυτό διαφοροποίησε τη στάση ορισμένων έναντί σας; Αν ναι, αυτό δυσκολεύει το έργο σας ως Γενικός Ελεγκτής;
Όπως έχω πει, πολλοί δεν δέχονται τον έλεγχο. Ή καλύτερα τον δέχονται και τον επικροτούν όσο αφορά άλλους. Τελικά όμως το σύστημα ήταν τόσο βρώμικο, που ξαφνικά βγήκαν πολλά στη φόρα, και αυτό άγγιξε πολλούς, ακόμη και έντιμους που είχαν όμως στον κύκλο τους εμπλεκόμενους σε σκάνδαλα. Αυτό προκαλεί αντιδράσεις.
Πότε θεωρείτε ότι άρχισε να διαφοροποιείται το κλίμα και να αισθάνεστει πως κάποιοι νιώθουν ότι μπαίνετε στα πόδια τους;
Αυτό γινόταν σταδιακά. Στην αρχή όλοι επικροτούσαν. Όταν εντοπιζόταν κάτι, αυτό δυσαρεστούσε κάποιους, και ούτω κάθε εξής. Ας μην ξεχνάμε ότι από τα διάφορα σκάνδαλα τα περισσότερα αφορούν κατασκευαστικά έργα. Ξέρουμε όλοι πόσο σημαντικό μέρος του συστήματος, του κατεστημένου καλύτερα, είναι οι εργολάβοι, και πολλοί βρέθηκαν στο δικό μας στόχαστρο.
Δεχτήκατε φιλικές παραινέσεις, φιλικές συμβουλές ή ανοιχτές παρεμβάσεις με υποδείξεις ως προς το πώς θα ήταν πιο φρόνιμο να χειριστείτε κάποιες υποθέσεις;
Πάρα πολλές. Πολλές ήταν πράγματι φιλικές, από πρόσωπα που θεωρούσαν ότι κινδυνεύω από το σύστημα αν ανοίξω πολλά μέτωπα ταυτόχρονα. Αυτό είναι μια συμβουλή που ακούγεται ορθή, αλλά είναι ανεφάρμοστη, αν θες να κάνεις σωστά τη δουλειά σου. Κάθε μέρα οι συνάδελφοι στο γραφείο ετοιμάζουν επιστολές προς ελεγχόμενους. Για μικρά, μεσαία και μεγάλα θέματα. Φανταστείτε, να έρχονται κάθε μέρα στο γραφείο μου για έγκριση 10 με 15 επιστολές, και να λέω στους συναδέλφους ότι θα φύγουν μόνο οι 2 και οι άλλες θα φύγουν σε 6 μήνες. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Θα προτιμούσα να πάω στο σπίτι μου. Ξεκαθάρισα σε όλους τους συναδέλφους ότι στην Υπηρεσία δεν έχουμε ατζέντες, ούτε και έχουμε προστατευόμενους. Θα ντρεπόμουν έναντι των συναδέλφων αν μου φέρουν επιστολή και την κόψω γιατί θίγει κάποιον «δυνατό» ή γιατί αποφάσισα να ανοίξω λίγα μόνο μέτωπα κάθε φορά.
Υπάρχουν και μη φιλικές παραινέσεις;
Παρουσιάζονταν πάντα ως φιλικές.
Ποια είναι η στάση σας έναντι τέτοιων παρεμβάσεων; Θα συμβιβαστείτε; Θα ενσωματωθείτε στο σύστημα για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο ή θα επιμείνετε στη γραμμή που ακολουθείτε μέχρι σήμερα;
Μα το είπαμε πριν. Ο καθένας μας που αναλαμβάνει τέτοια θέση, αναλαμβάνει έναντι της πατρίδας τη φύλαξη Θερμοπυλών. Δεν έχουμε δικαίωμα να κινηθούμε από το χρέος.
Διερωτήθηκατε καμιά φορά μήπως μοιάζετε περισσότερο με τον Ιαβέρη ή τον «μπαμπούλα», για να χρησιμοποιήσουμε τη φράση του υπουργού Εσωτερικών; Διερωτήθηκατε καμιά φορά: «Μήπως το παρακάνω» σε κάποια ζητήματα;
Ο Ιαβέρης ήταν ένας παθιασμένος αστυνομικός που κυνηγούσε τον Γιάννη Αγιάννη που καταδικάστηκε για ένα κομμάτι ψωμί, στην ουσία όμως ο Αγιάννης ήταν υπόδειγμα ήθους. Αν διαπίστωνα ότι κυνηγώ κάποιον τέτοιο άνθρωπο, θα θεωρούσα ότι έχω αποτύχει παταγωδώς.
Τι μήνυμα στέλνετε στους δημόσιους υπαλλήλους; Μην αναλαμβάνετε πρωτοβουλίες για να μην μπλέξετε ή αναλάβετε πρωτοβουλίες, φτάνει αυτές να εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτε και ο Γενικός Ελεγκτής θα είναι δίπλα σας;
Η αλήθεια είναι ότι τα περί τρομοκρατίας των δημοσίων υπαλλήλων μού ακούγονται αστεία. Στην Κύπρο της ατιμωρησίας και της παντελούς έλλειψης λογοδοσίας, θεωρούν κάποιοι ότι φτάσαμε στο επιθυμητό επίπεδο λογοδοσίας, το ξεπεράσαμε και πήγαμε στο άλλο άκρο;
Αυτές είναι επικίνδυνες απόψεις που το μόνο που κάνουν είναι να υπονομεύουν την προσπάθεια να υπάρξει τέρμα στη διαχρονική ατιμωρησία. Γιατί, είδατε εσείς ως δημοσιογράφος κανένα δημόσιο υπάλληλο να καταδικάζεται, ενώ είναι αθώος; Εδώ δεν καταφέραμε να φτιάξουμε ένα σύστημα σωστού πειθαρχικού ελέγχου και βλέπουμε περιπτώσεις πειθαρχικών παραπτώματων να παραμένουν στο απυρόβλητο, και θυμήθηκαν κάποιοι να μας πουν ότι είμαστε ανθρωποφάγοι.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν υποχρέωση να κάνουν τη δουλειά για την οποία πληρώνονται από τον φορολογούμενο πολίτη. Αλίμονο να μπορεί ένας υπάλληλος να αποφασίσει ότι δεν θα δουλεύει και δεν θα αναλαμβάνει ευθύνη, αν δεν του εγγυηθούμε πως ό,τι και να κάνει, δεν θα έχει ευθύνη για τις πράξεις και παραλείψεις του. Ας μην τα μηδενίζουμε όλα παρουσιάζοντας όλους τους δημόσιους υπαλλήλους ως ευθυνόφοβους. Υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι που είναι εξαιρετικοί, έντιμοι και σωστοί στη δουλειά τους και δεν φοβούνται καθόλου να πάρουν ευθύνη. Αυτοί μπορούν να μας θεωρούν συμπαραστάτες. Και είμαστε πάντα στο πλευρό τους.
Αν ένας δημόσιος υπάλληλος βλέπει κάτι στραβό, το οποίο λειτουργεί εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, αλλά φοβάται να μιλήσει, ή ακόμη και αν διαφωνεί ακολουθεί τις οδηγίες του προϊσταμένου του, τι μπορεί να πράξει για να σταματήσει αυτό το φαινόμενο και να μην μείνει εκτεθειμένος;
Οφείλουμε όλοι να υψώνουμε το ανάστημα. Όταν βλέπουμε γύρω νοσηρά φαινόμενα, η σιωπή είναι συνενοχή. Ο περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμος λέει ξεκάθαρα ότι κάθε δημόσιος υπάλληλος οφείλει να αναφέρει στην αρμόδια Αρχή αν διαπιστώσει ή έχει εύλογη υποψία ότι υπάρχει πράξη δωροδοκίας ή διαφθοράς από άλλο υπάλληλο. Είναι φορές δύσκολο, το καταλαβαίνω, πρέπει όμως να βοηθήσουμε όλοι για να παταχθεί η διαφθορά.
Γνωρίζατε σε γενικές γραμμές τη Δημόσια Υπηρεσία και το πώς λειτουργεί. Τώρα που αναλάβατε Γενικός Ελεγκτής, διαπιστώνετε πως η κατάσταση είναι καλύτερη ή χειρότερη από ό,τι την περιμένατε;
Χειρότερη, αν και γνώριζα ότι υπήρχε πολλή βρωμιά. Τώρα γνώρισα το κατεστημένο καλύτερα, βλέπω πώς συνασπίζονται όλοι άμα σε βρουν μπροστά τους.
Αν μπορούσατε να αλλάξετε 2-3 πράγματα στη λειτουργία της Δημόσιας Υπηρεσίας ποια θα ήταν αυτά;
Η μεταρρύθμιση που προωθείται από την Κυβέρνηση, με σκοπό την ενίσχυση της αξιοκρατίας, είναι το πιο σημαντικό. Η αναξιοκρατία είναι πηγή πολλών κακών.
Το δεύτερο είναι η αύξηση της λογοδοσίας. Ο τρόπος πειθαρχικού ελέγχου πάσχει σοβαρά. Βάζουμε κάποιον να κάνει έρευνα στον συνάδελφό του. Θα βρεθούμε σε λίγες μέρες με την ΕΔΥ και το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού για να δούμε πώς αλλάζει αυτό.
Μήπως χειριστήκατε κάποια υπόθεση και μετανιώσατε για τον χειρισμό που κάνατε;
Λάθη σίγουρα έχω κάνει. Ποτέ όμως με κακά ελατήρια. Από τα λάθη μαθαίνω, κοιτώ όμως πάντα μπροστά.
Μήπως στην προσπάθειά σας να εξυπηρετήσετε το δημόσιο συμφέρον έτυχε να αφήσετε κάποιους εκτεθειμένους χωρίς να το αξίζουν;
Γενικά, προτιμώ να αφήσω τον εαυτό μου εκτεθειμένο παρά κάποιον που δεν φταίει. Μπορεί και να έγινε αυτό που λες σε κάποια περίπτωση, χωρίς να το έχω αντιληφθεί. Ελπίζω όμως πως όχι.
Υπάρχουν υποθέσεις που αν δινόταν ξανά η ευκαιρία θα τις χειριζόσουν με διαφορετικό τρόπο;
Όχι σημαντικές πάντως. Όταν ξεκίνησα στην Ελεγκτική Υπηρεσία, είχα ήδη την εμπειρία σε παρόμοιο περιβάλλον για πολλά χρόνια. Δεν νιώθω ότι σήμερα δουλεύω με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με πριν 17 μήνες όταν διορίστηκα. Σίγουρα έμαθα καλά τους συναδέλφους και αυτό με βοηθά. Έμαθα και πολλά άλλα πράγματα, και συνεχώς προσπαθώ να μαθαίνω, ο τρόπος όμως εργασίας είναι ο ίδιος.
Είναι σωστή η τακτική, έστω και αν είναι νόμιμη, να απαλλάσσονται βασικοί ύποπτοι για να μπορέσουν οι διωκτικές Αρχές να διώξουν και να καταδικάσουν άλλους υπόπτους;
Αυτή είναι μια πρακτική που χρησιμοποιείται και σε σύγχρονα κράτη. Υπάρχουν πάντα πολλές ασφαλιστικές δικλίδες. Θα το κάνεις μόνο και στον βαθμό που είναι απόλυτα αναγκαίο, ποτέ δεν θα απαλλάσσεις τα μεγάλα ψάρια, οι δημόσιοι λειτουργοί σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τη βγάζουν καθαρή. Επίσης, δεν σημαίνει πως επειδή χρειάζεσαι τη μαρτυρία ενός εργολάβου θα τους απαλλάξεις όλους, αφού στην παρανομία δεν αναγνωρίζεται ισότητα.
Εκκρεμούν οι υποθέσεις των Αποχετευτικών Λάρνακας και Λευκωσίας. Έχετε πειστεί ότι επικρατούσε κατάσταση ανάλογη με αυτήν της Πάφου και αν ναι, πιστεύετε ότι υπάρχουν στοιχεία και μαρτυρίες με βάση τις οποίες υπάρχει δυνατότητα να καταδικαστούν ακόμη και παράγοντες πέραν των Συμβουλίων Αποχετεύσεων;
Πιστεύω ότι το δημόσιο χρήμα και στις δύο αυτές περιπτώσεις κατασπαταλήθηκε. Γιατί αφέθηκε να γίνει αυτή η διασπάθιση, αν οφείλεται σε ανεπάρκεια, σε άγνοια, σε δόλο κ.λπ., αυτό δεν μπορώ να το προδικάσω.
Το γεγονός ότι ο Γενικός Εισαγγελέας αποφάσισε να διατάξει αστυνομική έρευνα γι’ αυτές τις υποθέσεις, σημαίνει πως υπάρχουν στοιχεία που δικαιολογούν αυτό το βήμα. Τα μετέπειτα, θα φανούν.
Από πλευράς μας συνδράμουμε όσο καλύτερα μπορούμε τις έρευνες, στον βαθμό που αυτό μας ζητείται από την Αστυνομία, υπό την έννοια της παροχής εμπειρογνωμοσύνης σε ειδικά θέματα. Αυτό είχαμε πράξει και στο ΣΑΠΑ, αυτό πράττουμε και για το ΤΕΠΑΚ. Ο στόχος είναι δεδομένος. Αν κάποιος καταχράστηκε δημόσιο χρήμα, πρέπει να εντοπιστεί και να υποστεί τις συνέπειες.
Γενικώς ομιλούντες στη διαμάχη του Ελεγκτή με τον υπουργό Εσωτερικών, κυρίως τα μικρότερα κόμματα παρείχαν τη στήριξή τους. Το ΑΚΕΛ, το οποίο ως το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης θα ανέμενε κανείς θα είχε πιο καθαρές θέσεις στήριξης, παρουσιάστηκε λιγο «ναι μεν αλλά». Υπάρχει προηγούμενο;
Υπήρξαν κάποιες φορές που πράγματι στη Βουλή, κυρίως στην Επιτροπή Ελέγχου, όταν συζητούσαμε θέματα της ετήσιας έκθεσής μας, το ΑΚΕΛ εξέφρασε διαφορετική άποψη από τις εισηγήσεις μας, κυρίως για θέματα εργασιακών σχέσεων, εννοώ δικαιωμάτων των εργαζομένων, για τα οποία είχαμε υποβάλει κάποιες εισηγήσεις.
Η ύπαρξη κάποιας διαφωνίας για τέτοια επιμέρους θέματα είναι θεμιτή και καλοδεχούμενη. Κατά τα άλλα θεωρώ ότι το επίπεδο συνεργασίας μου με το ΑΚΕΛ, όπως και με τα άλλα κόμματα, είναι πολύ καλό, και πιστεύω ότι ο τρόπος με τον οποίο ασκείται ο κοινοβουλευτικός έλεγχος στην αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου που συζητεί την έκθεσή μας είναι πολύ υποβοηθητικός για μας, με τη συμβολή όλων των κομμάτων. Πέραν τούτου, κάθε κόμμα επιλέγει το ίδιο τον τρόπο με τον οποίο θα τοποθετηθεί σε χειρισμούς της Κυβέρνησης.
Συνέντευξη στον Βάσο Βασιλείου
Δημοσίευση: Σεπτεμβρίου 14, 2015
- Κατηγορία:
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟ,
ΠΡΟΣΩΠΑ
Στην αντίπερα όχθη δεν ήταν οποιοδήποτε τυχαίος ανεξάρτητος αξιωματούχος, αλλά ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ο οποίος θεωρείται από την κοινή γνώμη έντιμος και ανυποχώρητος σε θέματα αρχών και προστασίας του δημοσίου συμφέροντος.
Πώς αντιμετωπίζει ο ίδιος την κατάσταση που δημιουργήθηκε; Θα βάλει νερό στο κρασί του; Φοβήθηκε τον Σωκράτη Χάσικο και θα καθίσει φρόνιμος ή θα συνεχίσει απτόητος το έργο του; Δέχθηκε παρεμβάσεις στον χειρισμό διαφόρων θεμάτων; «Δέχθηκα», απαντά σε συνέντευξή του στον «Φ».
Τι μήνυμα στέλνει στους δημοσίους υπαλλήλους; Πόσους προτίθεται να «φάει»; Ποιοι σφυρίζουν αδιάφορα; Λέει ότι πολλοί δεν δέχονται τον έλεγχο και ότι το σύστημα ήταν βρώμικο, αλλά ότι προτιμά να πάει σπίτι του παρά να συμβιβαστεί και να αρχίσει να χαρίζεται επιλεκτικά σε κάποιους. Θεωρεί αστεία τα περί τρομοκρατίας των δημοσίων υπαλλήλων και τους καλεί να μην υποκύπτουν σε πιέσεις και τους διαβεβαιώνει πως θα τον βρουν συμπαραστάτη τους.
Αφορμή της παρούσας συνέντευξης είναι οι εξελίξεις γύρω από τη συμφωνία που προωθεί η κυβέρνηση με τον εργολάβο του ΟΕΔΑ Κόσιης. Από την τροπή που πήρε η όλη υπόθεση θεωρείτε πως κάποιοι σας περίμεναν στη γωνία για να βγάλουν προς τα έξω αυτά που ήθελαν να πουν εδώ και καιρό και δεν βρήκαν την ευκαιρία;
Παίρνω εδώ και αρκετό καιρό μηνύματα δυσαρέσκειας από πρόσωπα που με τον άλφα ή βήτα τρόπο θίγονται οι ίδιοι ή άνθρωποι δικοί τους, σε έρευνες που διεξάγουμε. Αυτό το ανέμενα.
Νιώθετε ότι κάποιοι θεωρούν ότι μπαίνετε στα πόδια τους και γι’ αυτό αντιδρούν;
Η Ελεγκτική Υπηρεσία, και φυσικά ο επικεφαλής αυτής, έχει τον δύσκολο ρόλο του ελέγχου. Είχα παρόμοιο ρόλο για 17 χρόνια στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και πολλές φορές συνάντησα ελεγχόμενους που αντιδρούσαν στον έλεγχο. Μόνη επιλογή σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η αταλάντευτη προσήλωση σε αξίες και φυσικά στη νομιμότητα. Το ερώτημα είναι πού θέλουμε να πάμε σαν κοινωνία. Είχαμε προχθές την Κόσιη. Ο Γενικός Εισαγγελέας γνωμάτευσε ότι η επέκταση είναι παράνομη και όμως κάποιοι σφυρίζουν αδιάφορα. Και τα έβαλαν και μαζί μου γιατί εξέφρασα την άποψη πως δεν μπορούμε να παρανομούμε. Είπαν πως δεν μπορώ να μιλώ προληπτικά, αλλά μόνο εκ των υστέρων. Μα είναι αυτά σοβαρά πράγματα; Είναι δυνατόν να μας απαγορεύουν να μιλάμε όταν βλέπουμε ότι προωθείται κάτι που θα οδηγήσει σε απώλεια δημοσίου χρήματος; Σήμερα είχαμε την Κόσιη, αύριο θα έχουμε κάτι άλλο.
Δηλαδή υπάρχουν κι άλλες περιπτώσεις όπως αυτήν της Κόσιης; Πολλοί θα έλεγαν ότι είναι ιδιάζουσα περίπτωση.
Φυσικά υπάρχουν. Συχνά εγείρονται θέματα επέκτασης συμφωνιών. Στο ΣΑΠΑ δεν έγινε κάτι αντίστοιχο; Ο εργολάβος είχε εκτελέσει το Συμβόλαιο Α, και το ΣΑΠΑ ήθελε να του επεκτείνει το Συμβόλαιο με νέες εργασίες, το ονομάσανε Συμβόλαιο Ε, χωρίς διαγωνισμό. Η Ελεγκτική Υπηρεσία και το Γενικό Λογιστήριο είχαν και τότε διαφωνήσει με το σκεπτικό ότι αυτό δεν ήταν νόμιμο. Το ΣΑΠΑ τους αγνόησε επικαλούμενο το δημόσιο συμφέρον και προχώρησε στην απευθείας ανάθεση. Όπως φάνηκε εκ των υστέρων, δόθηκαν μίζες για αυτές τις απευθείας αναθέσεις.
Ας μην μείνουμε όμως μόνο στο παρελθόν. Έχουμε ήδη ανάλογη περίπτωση στα σκαριά. Η εταιρεία που διαχειρίζεται τα αεροδρόμια, ζητούσε από παλιά χρονική επέκταση του δικού της συμβολαίου. Θυμάμαι αριθμούς της τάξης των 15 ετών. Όταν ήμουνα στο Συγκοινωνιών το είχαμε απορρίψει. Τώρα επανήλθε και ζητά ξανά μεγάλη επέκταση, που ακόμη δεν έχει καθοριστεί. Και εκεί διαφώνησα.
Ευτυχώς ο Γενικός Εισαγγελέας, που έφερε γενικά ελπίδα σε αυτό τον τόπο, και εδώ στάθηκε στο ύψος του και γνωμάτευσε ότι και αυτή η επέκταση είναι παράνομη. Όπως ακριβώς στην Κόσιη. Θα τον αγνοήσουμε και εδώ επικαλούμενοι πάλι το δημόσιο συμφέρον; Και που θα πάμε; Είναι δυνατό να μπορεί κάποιος Υπουργός να λέει ότι αυτός αποφασίζει γιατί είναι εκτελεστική εξουσία και να ενεργεί θεωρώντας ότι μπορεί να παρανομεί αγνοώντας γνωματεύσεις του Γενικού Εισαγγελέα; Αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα. Είναι γνωστό, το περιλάβαμε και στην πρόσφατη ανακοίνωση μας, πως το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να δικαιολογήσει απόκλιση από τη νομιμότητα. Η νομιμότητα είναι η πεμπτουσία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Από οικονομικής απόψεως πως μεταφράζεται η παράταση της συμφωνίας για δεκαπέντε χρόνια;
Δεν έχω στο πόδι αριθμούς. Εν πάση περιπτώσει, εξαρτάται για πόσα χρόνια μιλάμε. Αν μιλάμε για 15 χρόνια, ο συνολικός κύκλος εργασιών θα είναι πέραν των 2 δις ευρώ. Ακόμη και για 5 χρόνια να μιλούσαμε, ο κύκλος εργασιών είναι της τάξης των 750εκ. ευρώ. Πρόκειται για κολοσσιαία νούμερα.
Η παρανομία έγκειται στο ότι αντί να προκηρυχθούν προσφορές, θα ανατεθεί απευθείας η διαχείριση στον υφιστάμενο διαχειριστή;
Φυσικά. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία είναι αυστηρή σε αυτά τα θέματα. Τέτοιες μεγάλες τροποποιήσεις είναι ως εάν να αναθέτεις απευθείας, χωρίς ανοικτό διαγωνισμό, μια καινούργια σύμβαση.
Μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο;
Βεβαίως. Πέραν φυσικά της απώλειας στο δημόσιο χρήμα από το γεγονός ότι αναθέτεις μια σύμβαση με διαπραγμάτευση αντί μέσα από συνθήκες ανταγωνισμού. Ακριβώς αυτές ήταν και οι δικές μας επιφυλάξεις, τόσο για αυτή την περίπτωση όσο και για την Κόσιη.
Γράφτηκε στον Τύπο και στον «Φ» ότι υπάρχει σύγκρουση κυβέρνησης-Ελεγκτή. Αυτό το νιώθετε ή ισχύει αυτό που λέει η κυβέρνηση ότι λίγο ώς πολύ δεν καταλάβαμε καλά;
Με πολλούς υπουργούς, τους περισσότερους πιστεύω, νιώθω ότι υπάρχει εξαιρετική συνεργασία. Τουλάχιστον από πλευράς μου αυτό νιώθω. Θεωρώ προφανές ότι κάποιοι υπουργοί, ελπίζω όχι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν έχουν την ίδια άποψη.
Δεν είναι ανθρώπινο να στηρίξει τους δικούς του ανθρώπους σε περίπτωση διαφωνίας είτε με τον Ελεγκτή είτε με τον Εισαγγελέα, είτε με άλλον θεσμό;
Το «ελπίζω» αποτελεί απλώς ελπίδα και όχι βεβαιότητα. Υπάρχουν σκιές ή και σύννεφα στη συνεργασία; Πάντως από πλευράς δικής μου δεν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα.
Από την ένθερμη στήριξη προς το πρόσωπό σας, όσο προχωρούν οι έρευνες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και αγγίζουν πιο σοβαρά ζητήματα, αρχίζει να παρατηρείται κάποιας μορφής αποστασιοποίηση από κάποιους ή ακόμη και στάση αντιπαράθεσης; Άλλαξε ο Ελεγκτής και είναι πιο υπερβολικός ή κάποιοι ανέμεναν ότι θα ακολουθούσατε την πεπατημένη, θα ρίχνατε δυο-τρεις τουφεκιές για την τιμή των όπλων και θα περιοριζόσασταν να κάνετε δημόσιες σχέσεις;
Δεν μπορώ να ξέρω τι ανέμεναν από μένα, ξέρω μόνο πως εγώ ενεργώ όπως πάντα ενεργούσα. Έτσι ακριβώς ενεργούσα και στο Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων από τότε που μπήκα, επί Λεόντιου Ιεροδιακόνου, μέχρι τον αείμνηστο Τάσο Μητσόπουλο, τον οποίο ένιωθα να είναι δίπλα μου και να με στηρίζει, ακριβώς γιατί, όταν κάποιος έχει ήθος και αρχές, αντιλαμβάνεται ότι ο έλεγχος είναι αναγκαίο μέρος της δημόσιας διοίκησης, είναι κάτι καλό και χρήσιμο, και όχι μπαμπούλας.
Νιώθετε να θίγεστε όταν κάποιοι συμπεριφέρονται ωσάν να λένε «φτάνει πια»;
Μα δεν πιστεύω ότι έχει κάποια ουσιαστική σημασία τι λένε αυτοί. Μόνος οδηγός των δικών μου ενεργειών είναι η δική μου συνείδηση. Θυμάμαι τη Μαρία Παμπαλλή, ήταν υπουργός μας μόνο για 8 μήνες στο Υπουργείο Συγκοινωνιών, αλλά ήταν ένα άτομο που θαύμαζα πολύ. Είχε περάσει προηγουμένως για 17 χρόνια από τη Νομική Υπηρεσία και χειρίστηκε δύσκολες ποινικές υποθέσεις. Μου έλεγε πάντα πόσο σημαντικό είναι να μπορείς να γυρνάς πίσω και να μην μπορείς να δεις στιγμές για τις οποίες θα ντρέπεσαι. Αυτό το έχω κανόνα ζωής. Όταν με το καλό αφυπηρετήσω μετά από πολλά χρόνια από την Ελεγκτική Υπηρεσία, δεν θέλω να υπάρχει τίποτε για το οποίο θα ντρέπομαι. Λάθη σίγουρα θα έχω κάνει. Τίποτε όμως για το οποίο θα ντρέπομαι. Μακάρι να έχω καταφέρει να συνεισφέρω όσο το δυνατόν περισσότερο στην πάταξη της διαφθοράς που για δεκαετίες κατατρώει τη χώρα μας.
Αισθάνεστε ότι κάποιοι μετάνιωσαν που δέχθηκαν χωρίς να αντιδράσουν τον διορισμό σας;
Αυτό δεν αφορά εμένα. Μόνο μου κριτήριο η συνείδησή μου.
Αναλάβατε τα καθήκοντά σας έχοντας την πλήρη στήριξη όλων ή σχεδόν όλων και κυρίως του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην πορεία χειριστήκατε διάφορες υποθέσεις, οι οποίες επηρέαζαν κόμματα, πολιτικούς και την ίδια την κυβέρνηση. Αισθάνεστε ότι αυτό διαφοροποίησε τη στάση ορισμένων έναντί σας; Αν ναι, αυτό δυσκολεύει το έργο σας ως Γενικός Ελεγκτής;
Όπως έχω πει, πολλοί δεν δέχονται τον έλεγχο. Ή καλύτερα τον δέχονται και τον επικροτούν όσο αφορά άλλους. Τελικά όμως το σύστημα ήταν τόσο βρώμικο, που ξαφνικά βγήκαν πολλά στη φόρα, και αυτό άγγιξε πολλούς, ακόμη και έντιμους που είχαν όμως στον κύκλο τους εμπλεκόμενους σε σκάνδαλα. Αυτό προκαλεί αντιδράσεις.
Πότε θεωρείτε ότι άρχισε να διαφοροποιείται το κλίμα και να αισθάνεστει πως κάποιοι νιώθουν ότι μπαίνετε στα πόδια τους;
Αυτό γινόταν σταδιακά. Στην αρχή όλοι επικροτούσαν. Όταν εντοπιζόταν κάτι, αυτό δυσαρεστούσε κάποιους, και ούτω κάθε εξής. Ας μην ξεχνάμε ότι από τα διάφορα σκάνδαλα τα περισσότερα αφορούν κατασκευαστικά έργα. Ξέρουμε όλοι πόσο σημαντικό μέρος του συστήματος, του κατεστημένου καλύτερα, είναι οι εργολάβοι, και πολλοί βρέθηκαν στο δικό μας στόχαστρο.
Δεχτήκατε φιλικές παραινέσεις, φιλικές συμβουλές ή ανοιχτές παρεμβάσεις με υποδείξεις ως προς το πώς θα ήταν πιο φρόνιμο να χειριστείτε κάποιες υποθέσεις;
Πάρα πολλές. Πολλές ήταν πράγματι φιλικές, από πρόσωπα που θεωρούσαν ότι κινδυνεύω από το σύστημα αν ανοίξω πολλά μέτωπα ταυτόχρονα. Αυτό είναι μια συμβουλή που ακούγεται ορθή, αλλά είναι ανεφάρμοστη, αν θες να κάνεις σωστά τη δουλειά σου. Κάθε μέρα οι συνάδελφοι στο γραφείο ετοιμάζουν επιστολές προς ελεγχόμενους. Για μικρά, μεσαία και μεγάλα θέματα. Φανταστείτε, να έρχονται κάθε μέρα στο γραφείο μου για έγκριση 10 με 15 επιστολές, και να λέω στους συναδέλφους ότι θα φύγουν μόνο οι 2 και οι άλλες θα φύγουν σε 6 μήνες. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Θα προτιμούσα να πάω στο σπίτι μου. Ξεκαθάρισα σε όλους τους συναδέλφους ότι στην Υπηρεσία δεν έχουμε ατζέντες, ούτε και έχουμε προστατευόμενους. Θα ντρεπόμουν έναντι των συναδέλφων αν μου φέρουν επιστολή και την κόψω γιατί θίγει κάποιον «δυνατό» ή γιατί αποφάσισα να ανοίξω λίγα μόνο μέτωπα κάθε φορά.
Υπάρχουν και μη φιλικές παραινέσεις;
Παρουσιάζονταν πάντα ως φιλικές.
Ποια είναι η στάση σας έναντι τέτοιων παρεμβάσεων; Θα συμβιβαστείτε; Θα ενσωματωθείτε στο σύστημα για να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο ή θα επιμείνετε στη γραμμή που ακολουθείτε μέχρι σήμερα;
Μα το είπαμε πριν. Ο καθένας μας που αναλαμβάνει τέτοια θέση, αναλαμβάνει έναντι της πατρίδας τη φύλαξη Θερμοπυλών. Δεν έχουμε δικαίωμα να κινηθούμε από το χρέος.
Διερωτήθηκατε καμιά φορά μήπως μοιάζετε περισσότερο με τον Ιαβέρη ή τον «μπαμπούλα», για να χρησιμοποιήσουμε τη φράση του υπουργού Εσωτερικών; Διερωτήθηκατε καμιά φορά: «Μήπως το παρακάνω» σε κάποια ζητήματα;
Ο Ιαβέρης ήταν ένας παθιασμένος αστυνομικός που κυνηγούσε τον Γιάννη Αγιάννη που καταδικάστηκε για ένα κομμάτι ψωμί, στην ουσία όμως ο Αγιάννης ήταν υπόδειγμα ήθους. Αν διαπίστωνα ότι κυνηγώ κάποιον τέτοιο άνθρωπο, θα θεωρούσα ότι έχω αποτύχει παταγωδώς.
Τι μήνυμα στέλνετε στους δημόσιους υπαλλήλους; Μην αναλαμβάνετε πρωτοβουλίες για να μην μπλέξετε ή αναλάβετε πρωτοβουλίες, φτάνει αυτές να εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτε και ο Γενικός Ελεγκτής θα είναι δίπλα σας;
Η αλήθεια είναι ότι τα περί τρομοκρατίας των δημοσίων υπαλλήλων μού ακούγονται αστεία. Στην Κύπρο της ατιμωρησίας και της παντελούς έλλειψης λογοδοσίας, θεωρούν κάποιοι ότι φτάσαμε στο επιθυμητό επίπεδο λογοδοσίας, το ξεπεράσαμε και πήγαμε στο άλλο άκρο;
Αυτές είναι επικίνδυνες απόψεις που το μόνο που κάνουν είναι να υπονομεύουν την προσπάθεια να υπάρξει τέρμα στη διαχρονική ατιμωρησία. Γιατί, είδατε εσείς ως δημοσιογράφος κανένα δημόσιο υπάλληλο να καταδικάζεται, ενώ είναι αθώος; Εδώ δεν καταφέραμε να φτιάξουμε ένα σύστημα σωστού πειθαρχικού ελέγχου και βλέπουμε περιπτώσεις πειθαρχικών παραπτώματων να παραμένουν στο απυρόβλητο, και θυμήθηκαν κάποιοι να μας πουν ότι είμαστε ανθρωποφάγοι.
Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν υποχρέωση να κάνουν τη δουλειά για την οποία πληρώνονται από τον φορολογούμενο πολίτη. Αλίμονο να μπορεί ένας υπάλληλος να αποφασίσει ότι δεν θα δουλεύει και δεν θα αναλαμβάνει ευθύνη, αν δεν του εγγυηθούμε πως ό,τι και να κάνει, δεν θα έχει ευθύνη για τις πράξεις και παραλείψεις του. Ας μην τα μηδενίζουμε όλα παρουσιάζοντας όλους τους δημόσιους υπαλλήλους ως ευθυνόφοβους. Υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι που είναι εξαιρετικοί, έντιμοι και σωστοί στη δουλειά τους και δεν φοβούνται καθόλου να πάρουν ευθύνη. Αυτοί μπορούν να μας θεωρούν συμπαραστάτες. Και είμαστε πάντα στο πλευρό τους.
Αν ένας δημόσιος υπάλληλος βλέπει κάτι στραβό, το οποίο λειτουργεί εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, αλλά φοβάται να μιλήσει, ή ακόμη και αν διαφωνεί ακολουθεί τις οδηγίες του προϊσταμένου του, τι μπορεί να πράξει για να σταματήσει αυτό το φαινόμενο και να μην μείνει εκτεθειμένος;
Οφείλουμε όλοι να υψώνουμε το ανάστημα. Όταν βλέπουμε γύρω νοσηρά φαινόμενα, η σιωπή είναι συνενοχή. Ο περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμος λέει ξεκάθαρα ότι κάθε δημόσιος υπάλληλος οφείλει να αναφέρει στην αρμόδια Αρχή αν διαπιστώσει ή έχει εύλογη υποψία ότι υπάρχει πράξη δωροδοκίας ή διαφθοράς από άλλο υπάλληλο. Είναι φορές δύσκολο, το καταλαβαίνω, πρέπει όμως να βοηθήσουμε όλοι για να παταχθεί η διαφθορά.
Γνωρίζατε σε γενικές γραμμές τη Δημόσια Υπηρεσία και το πώς λειτουργεί. Τώρα που αναλάβατε Γενικός Ελεγκτής, διαπιστώνετε πως η κατάσταση είναι καλύτερη ή χειρότερη από ό,τι την περιμένατε;
Χειρότερη, αν και γνώριζα ότι υπήρχε πολλή βρωμιά. Τώρα γνώρισα το κατεστημένο καλύτερα, βλέπω πώς συνασπίζονται όλοι άμα σε βρουν μπροστά τους.
Αν μπορούσατε να αλλάξετε 2-3 πράγματα στη λειτουργία της Δημόσιας Υπηρεσίας ποια θα ήταν αυτά;
Η μεταρρύθμιση που προωθείται από την Κυβέρνηση, με σκοπό την ενίσχυση της αξιοκρατίας, είναι το πιο σημαντικό. Η αναξιοκρατία είναι πηγή πολλών κακών.
Το δεύτερο είναι η αύξηση της λογοδοσίας. Ο τρόπος πειθαρχικού ελέγχου πάσχει σοβαρά. Βάζουμε κάποιον να κάνει έρευνα στον συνάδελφό του. Θα βρεθούμε σε λίγες μέρες με την ΕΔΥ και το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού για να δούμε πώς αλλάζει αυτό.
Μήπως χειριστήκατε κάποια υπόθεση και μετανιώσατε για τον χειρισμό που κάνατε;
Λάθη σίγουρα έχω κάνει. Ποτέ όμως με κακά ελατήρια. Από τα λάθη μαθαίνω, κοιτώ όμως πάντα μπροστά.
Μήπως στην προσπάθειά σας να εξυπηρετήσετε το δημόσιο συμφέρον έτυχε να αφήσετε κάποιους εκτεθειμένους χωρίς να το αξίζουν;
Γενικά, προτιμώ να αφήσω τον εαυτό μου εκτεθειμένο παρά κάποιον που δεν φταίει. Μπορεί και να έγινε αυτό που λες σε κάποια περίπτωση, χωρίς να το έχω αντιληφθεί. Ελπίζω όμως πως όχι.
Υπάρχουν υποθέσεις που αν δινόταν ξανά η ευκαιρία θα τις χειριζόσουν με διαφορετικό τρόπο;
Όχι σημαντικές πάντως. Όταν ξεκίνησα στην Ελεγκτική Υπηρεσία, είχα ήδη την εμπειρία σε παρόμοιο περιβάλλον για πολλά χρόνια. Δεν νιώθω ότι σήμερα δουλεύω με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με πριν 17 μήνες όταν διορίστηκα. Σίγουρα έμαθα καλά τους συναδέλφους και αυτό με βοηθά. Έμαθα και πολλά άλλα πράγματα, και συνεχώς προσπαθώ να μαθαίνω, ο τρόπος όμως εργασίας είναι ο ίδιος.
Είναι σωστή η τακτική, έστω και αν είναι νόμιμη, να απαλλάσσονται βασικοί ύποπτοι για να μπορέσουν οι διωκτικές Αρχές να διώξουν και να καταδικάσουν άλλους υπόπτους;
Αυτή είναι μια πρακτική που χρησιμοποιείται και σε σύγχρονα κράτη. Υπάρχουν πάντα πολλές ασφαλιστικές δικλίδες. Θα το κάνεις μόνο και στον βαθμό που είναι απόλυτα αναγκαίο, ποτέ δεν θα απαλλάσσεις τα μεγάλα ψάρια, οι δημόσιοι λειτουργοί σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τη βγάζουν καθαρή. Επίσης, δεν σημαίνει πως επειδή χρειάζεσαι τη μαρτυρία ενός εργολάβου θα τους απαλλάξεις όλους, αφού στην παρανομία δεν αναγνωρίζεται ισότητα.
Εκκρεμούν οι υποθέσεις των Αποχετευτικών Λάρνακας και Λευκωσίας. Έχετε πειστεί ότι επικρατούσε κατάσταση ανάλογη με αυτήν της Πάφου και αν ναι, πιστεύετε ότι υπάρχουν στοιχεία και μαρτυρίες με βάση τις οποίες υπάρχει δυνατότητα να καταδικαστούν ακόμη και παράγοντες πέραν των Συμβουλίων Αποχετεύσεων;
Πιστεύω ότι το δημόσιο χρήμα και στις δύο αυτές περιπτώσεις κατασπαταλήθηκε. Γιατί αφέθηκε να γίνει αυτή η διασπάθιση, αν οφείλεται σε ανεπάρκεια, σε άγνοια, σε δόλο κ.λπ., αυτό δεν μπορώ να το προδικάσω.
Το γεγονός ότι ο Γενικός Εισαγγελέας αποφάσισε να διατάξει αστυνομική έρευνα γι’ αυτές τις υποθέσεις, σημαίνει πως υπάρχουν στοιχεία που δικαιολογούν αυτό το βήμα. Τα μετέπειτα, θα φανούν.
Από πλευράς μας συνδράμουμε όσο καλύτερα μπορούμε τις έρευνες, στον βαθμό που αυτό μας ζητείται από την Αστυνομία, υπό την έννοια της παροχής εμπειρογνωμοσύνης σε ειδικά θέματα. Αυτό είχαμε πράξει και στο ΣΑΠΑ, αυτό πράττουμε και για το ΤΕΠΑΚ. Ο στόχος είναι δεδομένος. Αν κάποιος καταχράστηκε δημόσιο χρήμα, πρέπει να εντοπιστεί και να υποστεί τις συνέπειες.
Γενικώς ομιλούντες στη διαμάχη του Ελεγκτή με τον υπουργό Εσωτερικών, κυρίως τα μικρότερα κόμματα παρείχαν τη στήριξή τους. Το ΑΚΕΛ, το οποίο ως το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης θα ανέμενε κανείς θα είχε πιο καθαρές θέσεις στήριξης, παρουσιάστηκε λιγο «ναι μεν αλλά». Υπάρχει προηγούμενο;
Υπήρξαν κάποιες φορές που πράγματι στη Βουλή, κυρίως στην Επιτροπή Ελέγχου, όταν συζητούσαμε θέματα της ετήσιας έκθεσής μας, το ΑΚΕΛ εξέφρασε διαφορετική άποψη από τις εισηγήσεις μας, κυρίως για θέματα εργασιακών σχέσεων, εννοώ δικαιωμάτων των εργαζομένων, για τα οποία είχαμε υποβάλει κάποιες εισηγήσεις.
Η ύπαρξη κάποιας διαφωνίας για τέτοια επιμέρους θέματα είναι θεμιτή και καλοδεχούμενη. Κατά τα άλλα θεωρώ ότι το επίπεδο συνεργασίας μου με το ΑΚΕΛ, όπως και με τα άλλα κόμματα, είναι πολύ καλό, και πιστεύω ότι ο τρόπος με τον οποίο ασκείται ο κοινοβουλευτικός έλεγχος στην αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου που συζητεί την έκθεσή μας είναι πολύ υποβοηθητικός για μας, με τη συμβολή όλων των κομμάτων. Πέραν τούτου, κάθε κόμμα επιλέγει το ίδιο τον τρόπο με τον οποίο θα τοποθετηθεί σε χειρισμούς της Κυβέρνησης.
Συνέντευξη στον Βάσο Βασιλείου
Τα θέματα των αναρτήσεων δεν εκφράζουν απαραίτητα και τις απόψεις των διαχειριστών και των συντακτών του ιστολογίου μας. Τα σχόλια εκφράζουν τις απόψεις των σχολιαστών και μόνο αυτών.
Σχόλια που περιέχουν ύβρεις ή απρεπείς χαρακτηρισμούς διαγράφονται κατά τον έλεγχο από την ομάδα διαχείρισης. Ευχαριστούμε.