Volkswagen, Ελλάδα και Deutsche Bank στο μέσον του οικονομικού «πολέμου» μεταξύ ΗΠΑ – Γερμανίας

Η οικονομική και διπλωματική συνεργασία τους υπήρξε επί σειρά ετών αγαστή, στο επίπεδο μιας σχέσης ανάμεσα σε μεγιστάνα και αυλικό - καλοθελητή, που έχει λαμβάνειν για τις υπηρεσίες του.

Γράφει ο Δημήτρης Καναβαράκης

Πλέον όμως το «καλό παιδί» μεγάλωσε, αισθάνεται ισχυρό να ανεξαρτητοποιηθεί και κάνει… ζαβολιές στο «μεγάλο αδελφό». Αυτή είναι η ανάγνωση μερίδας του αμερικανικού οικονομικού Τύπου για την υπόθεση Volkswagen, που έφεραν στο φως οι αμερικανικές περιβαλλοντικές Αρχές.

Σύμφωνα με αυτά, η Γερμανία δεν είναι πια η χώρα - βραχίονας των ΗΠΑ, το έμπιστο συνεταιράκι που θα έβαζε με σύνεση το δάχτυλο του στο μέλι με το βάζο. Είναι η γιγαντωμένη οικονομική υπερδύναμη που επιχειρεί την αυτονόμηση της, τολμώντας να βουτήξει όλο το χέρι μέσα στο γλυκό.

Μπορεί όμως η πραγματική υπερδύναμη του πλανήτη να μείνει απαθής μπροστά σε αυτή την εξελισσόμενη αλλαγή ισορροπιών; Τα δημοσιεύματα υπενθυμίζουν ότι η αποκάλυψη του τεράστιου σκανδάλου της Volkswagen – ένας οικονομικός κολοσσός που μοιάζει να την πάτησε σαν σχολιαρόπαιδο που πήγε να αντιγράψει - δεν είναι το πρώτο «πλήγμα» των ΗΠΑ κατά της γερμανικής οικονομικής αυτοκρατορίας.

Αντιθέτως πληθαίνουν όλο και περισσότερο οι ενδείξεις που μαρτυρούν ότι βρίσκεται σε κλιμάκωση ένας οικονομικός και γεωπολιτικός πόλεμος ανάμεσα στις δύο χώρες, καθώς το Βερολίνο προσπαθεί να ξεφύγει από τον έλεγχο της Ουάσινγκτον;

Η περίπτωση της Deutsche Bank

Την περασμένη άνοιξη οι αμερικανικές αρχές άρχισαν νέα έρευνα σε βάρος της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα από τη Ρωσία, μετά την απόπειρα χρηματισμού ενός χρηματομεσίτη στη Μόσχα.

Τον Μάρτιο έγινε γνωστό ότι η «αμερικανική» Deutsche Bank απέτυχε παταγωδώς να περάσει τα «τεστ αντοχής» (stress tests) της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, τα οποία έδειξαν ότι κινείται στο «κόκκινο» και ότι θα ήταν αδύνατον να αντέξει ενδεχόμενη νέα χρηματοπιστωτική κρίση.

Η γερμανική τράπεζα δεν διαθέτει κανέναν μηχανισμό αντιμετώπισης έκτακτης κρίσης απεφάνθησαν τότε οι Αμερικανοί, ελέγχοντας ακόμη την Deutsche Bank για χειραγώγηση επιτοκίων, φορολογικές παραβάσεις και προβλήματα με υποθήκες!

Και κατέληξαν στο «πόρισμα» ότι η αμερικανική θυγατρική της Deutsche Bank, θα χρειαστεί τουλάχιστον 1 δισ. δολάρια για την εξυγίανσή της.

Τον Απρίλιο, η Deutsche Bank συμφώνησε να καταβάλει πρόστιμο ύψους 2,5 δισ. δολαρίων για το σκάνδαλο χειραγώγησης του επιτοκίου διατραπεζικών χορηγήσεων Libor.

Η σειρά σκανδάλων στην οποία έχει εμπλακεί η τράπεζα, όπως και τα δυσμενή οικονομικά αποτελέσματα της, οδήγησαν στην παραίτηση, τον Ιούνιο, των δύο συνδιευθυνόντων συμβούλων της Deutsche Bank.

Η Siemens και οι υποκλοπές συνομιλιών

Είχε προηγηθεί βέβαια η υπόθεση της Siemens, την οποία η αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας (NSA) κατασκόπευε θεωρώντας την ύποπτη για παροχή τηλεπικοινωνιακού υλικού στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Η «Bild» είχε αποκαλύψει μάλιστα τότε η ότι η NSA είχε ζητήσει από αντίστοιχη γερμανική υπηρεσία (BND) να κατασκοπεύει τη Siemens, χωρίς ποτέ να αποδειχτεί αν όντως η τελευταία συνεργάστηκε.

Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί βέβαια και το αντίστοιχο σκάνδαλο με τις περιβόητες παρακολουθήσεις των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και των διαδικτυακών επικοινωνιών Γερμανών πολιτών από την NSA, ακόμη και του κινητού τηλεφώνου της ίδιας της Άνγκελας Μέρκελ, στη διάρκεια πολλών χρόνων.

Οι αποκαλύψεις των γερμανικών Αρχών για το εύρος των αμερικανικών παρακολουθήσεων είχαν προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων, συγκλονίζοντας τη Γερμανία το καλοκαίρι του 2013 και τον Ιούνιο του ’14 η γερμανική δικαιοσύνη είχε ανακοινώσει την έναρξη μίας έρευνας «εναντίον αγνώστων» όσον αφορά πράξεις κατασκοπίας και δραστηριότητες προς όφελος μίας ξένης υπηρεσίας κατασκοπείας.

Εν μέσω του διπλωματικού πυρετού, το σκάνδαλο είχε επηρεάσει σημαντικά τις σχέσεις των δύο χωρώ. «Η κατασκοπεία μεταξύ φίλων δεν είναι καθόλου σωστή», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά τότε η Μέρκελ, που μόλις τον περασμένο Ιούνιο έθεσε την υπόθεση στο αρχείο, λόγω «έλλειψης ισχυρών αποδεικτικών στοιχείων».

Διελκυστίνδα και στη μέση η Ελλάδα

Φυσικά η «ομερτά» στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν βοήθησε ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση εξομάλυνσης των σχέσεων, τις οποίες επιδείνωσε η ελληνική κρίση.

Η Γερμανία έχει επιλέξει μία πολιτική μέσω της οποία επιβάλει τη λιτότητα στις χώρες της Ευρώπης για να κερδίζει αυτή και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί το ευρώ για να ενδυναμώσει οικονομικά τη θέση της παγκοσμίως.

Η δε οικονομική κρίση στην Ευρώπη έχει ρίξει την ισοτιμία ευρώ δολαρίου με αποτέλεσμα να ευνοούνται οι εξαγωγές της Γερμανίας. Αυτό δεν συμφέρει καθ’ όλου τις ΗΠΑ που βλέπουν τις δικές του εξαγωγές να περιορίζονται και να μην μπορούν να βάλουν την οικονομία τους σε τροχιά ανάκαμψης.

Οι χώρες της Ευρώπης με τη λιτότητα που επιβάλει το Βερολίνο δεν μπορούν να καταναλώσουν τα αμερικανικά προϊόντα, ενώ η ισοτιμία που είχε φτάσει στο 1 προς 1,13 έπληξε ιδιαίτερα τις εξαγωγές της ΗΠΑ και συνεχίζει.

Αυτός ήταν και ο λόγος των παρεμβάσεων από την Ουάσιγκτον υπέρ της Ελλάδας, πέραν βέβαια και των γεωπολιτικών προεκτάσεων, για το θέμα του χρέους.

Οι ΗΠΑ δεν μπόρεσαν να κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της Ελλάδας με τους δανειστές. Οι παρεμβάσεις από τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών Τζακ Λιού προς τη Βερολίνο, αλλά και τον ίδιο τον Μπάρακ Ομπάμα, να βρεθεί λύση για το ελληνικό χρέος ώστε να μην επιδεινωθεί η παγκόσμια οικονομία δεν εισακούστηκαν από την Γερμανίδα Καγκελάριο και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Και όχι μόνο έπεσαν στο κενό οι νουθεσίες, αλλά όπως εικάζεται η προσπάθεια της Γερμανίας να υποθηκεύσει τα ελληνικά ενεργειακά αποθέματα στο Αιγαίο, μέσω του περίφημου ταμείου υποθηκών, ίσως και να αποτέλεσε το αποκορύφωμα της γερμανικής αλαζονείας στα μάτια των Αμερικανών.

Στη διεθνή διπλωματία άλλωστε μοιάζει να αποτελεί κοινό μυστικό και ο Guardian δεν δίστασε να το αναφέρει: «Οι υποθήκες 50 δις που απαιτούν Μέρκελ και Σόιμπλε δεν μπορεί παρά να αφορούν στους ελληνικούς υδρογονάνθρακες», εκτίμησε η βρετανική εφημερίδα.

Από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της ιστορίας

Και κάπως έτσι φαίνεται ότι οι ΗΠΑ αποφάσισαν να στείλουν το μήνυμα στο Βερολίνο με άλλο τρόπο. Με ένα χτύπημα κάτω από τη ζώνη, απ’ αυτά που δύο συνέταιροι θα τακτοποιούσαν υπό φυσιολογικές συνθήκες κάτω… από το τραπέζι. Η δημοφιλέστερη αυτοκινητοβιομηχανία του κόσμου εντοπίστηκε να έχει υποπέσει σε πρακτική εξαπάτησης που μόνο ερασιτέχνες θα μπορούσαν να σκαρφιστούν και αυτό από μόνο του προκαλεί πολλά ερωτήματα. Το πλήγμα αναμένεται να «πονέσει» πολύ τη Γερμανία.

Το «καμάρι» της γερμανικής βιομηχανίας εμπλέκεται σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της ιστορίας που μέχρι στιγμής δείχνει να της κοστίζει περίπου 18 δισ. σε πρόστιμα (κι αυτά μόνο για τα αυτοκίνητα που πουλήθηκαν στις ΗΠΑ και όχι στην Ευρώπη) και άλλα 26 δισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία. Και ο λογαριασμός ανεβαίνει συνεχώς…

Η VW Group με τα περίπου 200 δισ. ευρώ τζίρο, αντιπροσωπεύει το 3% του γερμανικού ΑΕΠ. Ποσοστό τεράστιο για μία μόνο βιομηχανία. Πόσο μάλλον αν αναλογιστεί κανείς πως η γερμανική οικονομία εξαρτάται κυρίως από τις εξαγωγές της, οι οποίες είναι ίσον με το 45% του ΑΕΠ της.

Ο τομέας δε του αυτοκινήτου αποτελεί το 17% των εξαγωγών της Γερμανίας, το υψηλότερο ποσοστό από οποιαδήποτε άλλη βιομηχανία, κάτι που σημαίνει ότι το Βερολίνο θα επιβλέψει τις εξελίξεις πολύ προσεκτικά. Κι αυτό γιατί θεωρείται σχεδόν βέβαιο πώς στο σκάνδαλο με τα πειραγμένα συστήματα εκπομπής ρύπων δεν φαίνεται να εμπλέκεται μόνο η VW, αλλά και άλλες γερμανικές εταιρείες.

Ήδη το γερμανικό περιοδικό αυτοκινήτου Autobild αποκάλυψε ότι και ένα μοντέλο της BMW (BMW X3 xDrive 20d) «συνελήφθη» από το International Council on Clean Transportation (ICCT) να υπερβαίνει τα όρια των ρύπων – και μάλιστα 11 φορές – βάση των τεστ που διεξήγαγε [Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ]. Και βέβαια η αγωνία του Δόκτορ Σόιμπλε θα… μεγαλώνει όσο θα προχωρούν τα τεστ και για μοντέλα που εντάσσονται στις υπόλοιπες φίρμες του ομίλου της VW, την Audi, τη Seat και τη Skoda.

Οι μίζες της Siemens και τα τοξικά ομόλογα της Deutsche Bank

Αμερικανοί αναλυτές του Stratfor, οι οποίοι έχουν προβλέψει ότι έως το 2025 η Γερμανία θα έχει χάσει τεράστιο μέρος της οικονομικής επιρροής της, επισημαίνουν ήδη ότι το σκάνδαλο έχει κοινά στοιχεία με αυτά των Siemens και Deutsche Bank: Σε ότι αφορά την πρώτη, το σύστημα της απάτης, του «λαδώματος» και των μιζών επεκτείνονταν, όπως αποκαλύφθηκε, σε λεωφορεία της ΜΑΝ, στα υποβρύχια της HDW και της Ferrostaal, στα άρματα μάχης Leopard, σε αντιαεροπορικά και σε πολλά άλλα συστήματα που προμήθευαν Γερμανοί.

Για τον τραπεζικό τομέα αναφέρουν ότι ενώ οι τράπεζες σε άλλες χώρες χρεοκοπούν, η Deutsche Bank που είναι η πιο εκτεθειμένη σε «τοξικά ομόλογα» και έχει τεράστια ανοίγματα, μαζεύει όλο το χαρτί από τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου (και όχι μόνο).

Τα ρέστα μας στην αστερόεσσα...

ΗΠΑ και Γερμανία συνεργάστηκαν άψογα σε κοσμογονικά «project» όπως η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, φαίνεται ωστόσο τώρα ότι η ηγέτιδα δύναμη του πλανήτη δεν σκοπεύει να ανεχτεί άλλο τα καπρίτσια και την «ανυπακοή» του μέχρι πρότινος ακολούθου της.

Σε ότι μας αφορά και για να επανέλθουμε στο ελληνικό ζήτημα, είναι γνωστό τοις πάσι ότι οι Αμερικανοί δεν έχουν ξεχάσει την κατάληξη που είχαν οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας – δανειστών και πιέζουν πια μέσω του ΔΝΤ για να προχωρήσουν οι Ευρωπαίοι στην ελάφρυνση του χρέους. Η ελληνική διπλωματία φαίνεται να γνωρίζει καλά τις πτυχές της εξελισσόμενης αντιζηλίας των δύο οικονομικών υπερδυνάμεων, έχοντας ποντάρει τα ρέστα της στην αστερόεσσα…

Δημοσίευση: Σεπτεμβρίου 27, 2015