Ο Χειμώνας της Μεγάλης Οργής και της Απάθειας

Βραδιάζει νωρίς πια και το σκοτάδι επιτείνει την ένταση των εικόνων. Είμαι έξω από ένα φαρμακείο. Η ουρά είναι τεράστια γατί έχει ξεκινήσει η απεργία των φαρμακοποιών. Το σκοτάδι δεν μπορεί να κρύψει την απελπισία στα μάτια αυτών που βρίσκονται στην ουρά. Αν κάτι κατάφερε η κρίση είναι τα προβλήματα πλέον να είναι συλλογικά. Οι πρώτες δόσεις στην Εφορία έχουν ήδη δοθεί, ο ΕΝΦΙΑ έχει ήδη δημοσιοποιηθεί και κάτι ακούγεται για αύξηση στα τέλη κυκλοφορίας! Απέναντι ένας άστεγος ψάχνει στα σκουπίδια. Το σκοτάδι δεν μπορεί να κρύψει τα βλέμματα που τον ακολουθούν στην πορεία του προς τη λήθη. Είναι βλέμματα που από το 2010 έχουν εθιστεί στη φρίκη της απόλυτης φτώχειας. Ο άνθρωπος συνηθίζει την ομορφιά και εθίζεται στην ασχήμια. Και είναι πλέον πάρα πολλά τα χρόνια που ζούμε αυτό τον παρατεταμένο Χειμώνα της Οργής και της Απάθειας. Ένα συνονθύλευμα-μυθιστόρημα των Τζον Στάινμπεκ και Κάφκα εμπρός στα κατώφλια μας χειμώνα καλοκαίρι.

Ζούμε πλέον πέρα από τις γραμμές της όποιας δημοσιονομικής λογικής οικοδομεί το εξαίσιο αυτό οικοδόμημα της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας. Έξι χρόνια μέσα στην ύφεση, με διαρκείς μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις και διαρκείς αυξήσεις σε φόρους, προϊόντα και υπηρεσίες. Ζούμε πλέον τη δική μας συνολική ήττα. Το δικό μας Σύμφωνο της Βαρσοβίας γκρεμίστηκε και μείναμε να κοιτούμε το κενό. Το ειρωνικό βέβαια του θέματος είναι ότι εξαιτίας ενός κοινωνικοπολιτικού ορθολογισμού που διαπέρασε το είναι μας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα ποτέ δεν γίναμε μέρος αυτού του συνασπισμού. Κάναμε όλες τις ορθές επιλογές στους πολέμους, συμμαχήσαμε με τους νικητές και πολεμήσαμε στο πλευρό τους μα αποτύχαμε στην Ειρήνη. Ίσως γιατί ποτέ δεν είχαμε πρόβλημα με τη γενναιότητα αλλά είχαμε πάντα θέμα με τη μεθοδικότητα. Γιατί αυτή η κατάρρευση που ζούμε σήμερα ημέρα με την ημέρα είναι το απότοκο των δικών μας συλλογικών αδυναμιών και η μεγαλύτερη απόδειξη ότι το μοντέλο που μας οδήγησε μέχρι εδώ από το 1831 ναυάγησε οριστικά.

Διαβάζω τις αναλύσεις της εσχατολογίας, εντρυφώ στην επιχειρηματολογία της ευκολίας. Σαστίζω με το ότι δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτό, ή μήπως βιώνουμε μια συλλογική άρνηση, ότι τίποτα δεν θα είναι ξανά όπως πριν. Ότι για να επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα ενός κράτους με αυξημένες ροές κυριαρχίας που θα στέκεται στα πόδια του και θα είναι ο καπετάνιος της μοίρας του, μια αντιστοίχηση του μοναδικού ποιήματος του Γουόλτ Γουάιτμαν σε κράτος, θα χρειαστούν χρόνια, σκληρή δουλειά, προσπάθεια και κυρίως η ενασχόληση με την πολιτική αναγέννηση του τόπου των καλύτερων. Γυναικών και ανδρών που θα είναι αποφασισμένοι να διαβούν τον Ρουβίκωνα, να αντέξουν τις πιέσεις, να ζητήσουν την ευθύνη και κυρίως να μπορούν! Να είναι οι άριστοι! Να είναι αυτοί που θα αναλάβουν όχι μια προσπάθεια επιδιόρθωσης, αλλά να χτίσουν το σπίτι αυτό στην άκρη της Ανατολικής Μεσογείου, που σήμερα βρίσκεις μια ελιά, ένα κλίμα στην αυλή και μια ρημαγμένη βάρκα στο κατώι, από τα θεμέλια.

Η πρόκληση δεν είναι να πείσουμε τους άριστους να ασχοληθούν με αυτό το δύσκολο εγχείρημα. Από την αυγή της Ιστορίας αυτός ο τόπος συγκέντρωνε το βλέμμα και τον ιδρώτα των θνητών. Η πρόκληση είναι να πείσουμε αυτούς που θεωρούν τους εαυτούς τους άριστους και άξιους σε μια μαξιμαλιστική ανάλυση του υπερεγώ τους ότι οι υπηρεσίες τους δεν χρειάζονται πλέον. Κι αυτό δεν μπορεί να γίνει με άλλο τρόπο παρά μόνο με την επιστροφή της πολιτικής σε αυτόν εδώ τον τόπο που γέννησε τη διαλεκτική αλλά και τη σοφιστεία.

Τα αδιέξοδα μας είναι πολιτικά. Όπως και τα ελλείμματα που καθορίζουν το πολιτικό μας είναι ως συλλογικότητα. Αν η πολιτική στον τόπο μας γίνει επιτέλους αντικείμενο μιας Αριστοτελικής αριστείας που δεν καθορίζει νομοτελειακά την απόρριψη αλλά αναδεικνύει δημιουργικά τη σύνθεση τότε έχουμε τη ρεαλιστική δυνατότητα να οικοδομήσουμε το σπίτι μας πάνω σε δυνατά θεμέλια, δίχως το άγος του νεοπλουτισμού αλλά με εμμονή στην ουσία και στη μνήμη αυτών των σκοτεινών ημερών που βιώνουμε σήμερα. Με μοναδικό στόχο να αφήσουμε αυτές τις ημέρες οριστικά πίσω μας και να ξεκινήσουμε ξανά από την αρχή.

Ο Σπύρος Λίτσας είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

Πηγή: http://www.huffingtonpost.gr/spyros-litsas-/-_2225_b_8430276.html?utm_hp_ref=greece

Δημοσίευση: Νοεμβρίου 01, 2015