Γιατί δεν βλέπω πια Λαζόπουλο

Φωτο: Το παρατηρητήριο

Γράφει: Ελίζα Μπενβενίστε

Μιλάμε για τον άνθρωπο που έκανε μία ολόκληρη γενιά –τη δική μου- να γνωρίσει και να αποθεώσει την τηλεοπτική σάτιρα, όταν παρουσίασε για πρώτη φορά το 1993 τους «10 Μικρούς Μήτσους» (που ήταν τελικά γύρω στους 15!).

Ατάκες που γίνονταν μόδα και γκροτέσκοι χαρακτήρες που όμως είχαν αντίκρισμα στην τότε ελληνική πραγματικότητα, συνέθεταν το σκηνικό της καλύτερης σατιρικής εκπομπής που πέρασε ποτέ από την ελληνική τηλεόραση. Είναι εκείνος που πήγε το μυαλό μας και τη σκέψη μας ένα βήμα πιο πέρα, καυτηριάζοντας τα προφανή που μέχρι τότε τα θεωρούσαμε δεδομένα, άρα αδιάφορα.

Πολιτικά, δε συμφώνησα ποτέ μαζί του, αλλά τότε δεν είχε σημασία διότι επικεντρωνόταν πάντα στην ουσία των λαθών της εκάστοτε κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, η σάτιρά του δε χαριζόταν ούτε στον απλό πολίτη, στον οποίο απέδιδε με ευφυή και κωμικό τρόπο, τις ευθύνες που του αναλογούσαν.

Για το Λαζόπουλο της δεκαετίας του ’90 όλοι φταίγαμε για την κατάσταση της εποχής: Οι μικρομεσαίοι, οι «λαϊκοί», οι συνταξιούχοι, οι νεόπλουτοι, οι φοιτητές, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι αγρότες και η Γιάννα. Άλλος γιατί ήθελε πιο πολλά και άλλος γιατί δε διεκδικούσε αυτά που μπορούσε. Κανείς, όμως, δεν αποτελούσε εξαίρεση.

Η σάτιρά του ήταν υπόδειγμα, όπως μπορούμε να καταλάβουμε σήμερα, έχοντας πια και την εμπειρία –με τη βοήθεια της δορυφορικής και του internet-, αντίστοιχων ξένων εκπομπών. Τέλος πάντων και για να μη μακρηγορώ, το σημαντικότερο όλων ήταν ότι ο Λαζόπουλος της δεκαετίας του ’90, είχε τη μοναδική ικανότητα να σε κάνει να σκέφτεσαι διαφορετικά, ενώ την ίδια στιγμή λυνόσουν στα γέλια.

Το 2004 που ξεκίνησε το «Αλ Τσαντίρι Νιουζ», δεν έχανα εκπομπή, αν και ο χαρακτήρας του γύφτου δεν ήταν από τους αγαπημένους μου. Ανήκα, προφανώς, σ’ αυτό το 9% που κατέγραφε η AGB ως μέση τηλεθέαση και το οποίο ο ίδιος αμφισβητούσε. Κατήγγειλε τα νούμερα ως «αναληθή» και κατηγορούσε την AGB ως αναξιόπιστη. Αυτή η μικρή γκρίνια δεν είχε ιδιαίτερη σημασία γιατί συνέχιζε να προσφέρει ουσιαστική σάτιρα στα νέα ελληνικά δεδομένα, όπως διαμορφώνονταν μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Από την επόμενη χρονιά το «Αλ Τσαντίρι» απογειώνεται σε νούμερα. Το θέμα της αμφισβητούμενης τηλεθέασης ξεχάστηκε, μαζί και η ουσιαστική πολιτική σάτιρα. Όταν σε βλέπει το 60% των τηλεθεατών που έχουν ανοιχτές τις τηλεοράσεις τους εκείνη την ώρα, τι να πεις; Δεν πιστεύω τα νούμερα; Η εκπομπή αρχίζει να ασχολείται περισσότερο με την τηλεόραση αυτή καθεαυτή, παρά με τα πρώτα σκάνδαλα της κυβέρνησης Καραμανλή. Το κοινό στο στούντιο ξεκαρδίζεται με την Μπεκατώρου, τον Φικιώρη και κάποιους άλλους γραφικούς του καναλιού «Τηλεφως», ενώ η κόντρα του Λαζόπουλου με τον Κούγια, την Ντενίση και στη συνέχεια με τη Σαρρή, χαρίζει ατελείωτες εργατοώρες σχολιασμού στα μεσημεριανάδικα.

Αλλά και η σάτιρά του απέναντι στην κοινωνία, γίνεται πιο επιλεκτική: Όποιος δεν ανήκει στην εξουσία είναι εξ ορισμού αθώος και οι νέοι οι πιο αθώοι από όλους μαζί. Ο πολίτης δεν έχει καμία ευθύνη για τίποτα γύρω του. Δεν έχει σημασία αν μία κοινωνική ομάδα ταλαιπωρεί με κινητοποιήσεις μία άλλη (π.χ. εργαζόμενοι στα ΜΜΜ και κόσμος που τα χρησιμοποιεί). Ο Λαζόπουλος τους δικαιολογεί όλους. Για όλα φταίνε κάποιοι άλλοι. Λες και οι υπόλοιποι είμαστε ανυπεράσπιστα και άβουλα μωρά. Προσωπική ευθύνη, μηδέν.

Όλα αυτά παρουσιάζονται διανθισμένα με άχρηστες βωμολοχίες, που περισσότερο θυμίζουν Σεφερλή, παρά τον ιδιοφυή ανατρεπτικό ηθογράφο, τον «Ροΐδη της σάτιρας» που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε. Γιατί δεν μπορώ να δεχθώ ότι το πιο αστείο κομμάτι της εκπομπής του είναι πια τα αστεία με τις γριές και τους γέρους, τα οποία ομολογουμένως κανείς δεν ξέρει να αφηγείται καλύτερα από τον ίδιο. Αρνούμαι να πιστέψω ότι ο Λαζόπουλος προκαλεί γέλιο σήμερα μόνο με αυτά.

Δε θα μπω σε συνωμοσιολογικά σενάρια που τον θέλουν να εξυπηρετεί κάποια συμφέροντα έναντι κάποιων άλλων, γιατί απλά δεν τα πιστεύω. Έχουμε φτάσει να θεωρούμε πως ό,τι ακούγεται στην ελληνική τηλεόραση ή ό,τι γράφεται στον Τύπο, είναι κατευθυνόμενο ή «γραμμή» από τα μεγάλα συμφέροντα. Ξαφνικά κανείς δεν έχει άποψη. Όλοι εξυπηρετούν «κάποιους». Και ο Λαζόπουλος στη σάτιρά του το ίδιο ισχυρίζεται. Και εκείνον, οι ελάχιστοι που τον κατηγορούν, αυτό του προσάπτουν.

Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω. Ο Λαζόπουλος έχει τη δική του γνώμη και εκφράζει τη δική του άποψη. Ωστόσο, μου λείπει αυτή η διαφορετική ματιά του που δεν «χάιδευε» κανέναν και που προκαλούσε την ανατροπή μέσα στο μυαλό μας. Αυτό περιμένω ως τηλεθεατής από εκείνον. Αν θέλω να ακούσω ένα ατελείωτο «κατηγορώ» χωρίς συνοχή, βλέπω και Kontra Channel.

Και τελικά, όπως και να ‘χει, δεν είναι λίγο απογοητευτικό για έναν ευφυέστατο κωμικό, να τον χειροκροτεί το ίδιο κοινό που λίγο νωρίτερα στις ειδήσεις των 8 φώναζε στον Τράγκα «πες τα μεγάλε!»;

Δημοσίευση: Φεβρουαρίου 17, 2016