Je Suis ό,τι θες - για λίγο ακόμη

Λουκάς Καρνής

Τέσσερις μήνες μετά το Παρίσι, ο φόβος επισκέφθηκε ξανά την Ευρώπη. Όχι μια τυχαία Ευρώπη, όχι ένα δημοφιλές τουριστικό θέρετρο αλλά την πόλη που απλώνει τις αρτηρίες της για να γεμίσει με αίμα την καρδιά της Ε.Ε. Οι Βρυξέλλες αιμοραγούν και ο τρόμος είναι ξανά διπλανός μας. Η πόλη μούδιασε, τα ενημερωτικά δελτία μίλησαν για μια κοινωνία παγωμένη μπροστά στη νέα τρομοκρατική επίθεση τζιχαντιστών.

Ακινητοποιημένες δημόσιες συγκοινωνίες, μαζικές ακυρώσεις πτήσεων, κτίρια φαντάσματα εκκενωμένα από τους υπαλλήλους με τα καλοσιδερωμένα κολάρα. Στοιχειωμένες Βρυξέλλες και ένα αγοράκι που κατουράει το δυναμίτη του κακού Ισλάμ γίνεται σύμβολο μιας διαμαρτυρίας που αποζητάει τον εφησυχασμό της. Τα κοινωνικά δίκτυα δείχνουν τη συμπαράσταση τους. Καθισμένοι στον καναπέ ή την καρέκλα του γραφείου, κάτω από το ανεκτικό βλέμμα του αφεντικού που ανέχεται να διασπείρεις κάποιο σκίτσο με έναν Τεντεν να δακρύζει, κάνουμε ένα post γεμάτο συγκίνηση εκ του ασφαλούς.

Γνωρίζουμε ότι όσα έρχονται είναι άσχημα. Τα πρόσθετα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας σε αεροδρόμια, λιμάνια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, μετρό, δημόσιους χώρους θα είναι η νέα νόρμα, η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων θα είναι μια “φλυαρία ανόητη που την ψελλίζουν αριστερόφρονες ανθρωπιστές χωρίς επαφή με την πραγματικότητα”, οι θριαμβολογίες του Βέλγου πρωθυπουργού για τη σύλληψη του 26χρονου Σαλάχ Αμπντελσλάμ θα μοιάζει μια ειρωνεία της τύχης και το μίσος θα συνεχίσει να είναι μέρος του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού που σπάνια υπήρξε.

Μπλα, μπλα, μπλα. Η Ευρώπη είναι αδύναμη να αντιμετωπίσει την τρομοκρατία. Μπλα, μπλα, μπλα. Από τότε που ο Μπους μίλησε για έναν συνεχή πόλεμο ενάντια στο Κακό, μετά την 9/11, λες και μίλαγε σαν στέλεχος ενός HBO που σύστηνε στο κοινό το νέο σίριαλ καταιγιστικής δράσης, η Δύση εναγκαλίστηκε με το φόβο.

Τον έκανε μέρος της καθημερινότητας της, το μεγάλωσε, τον φρόντισε, τον άνδρωσε και τώρα απολαμβάνει το χειρότερο τίμημα: την φυσικοποίηση του.

Τέσσερις μήνες πριν τα μηνύματα στα κοινωνικά δίκτυα ήταν περισσότερα από τα χθεσινά και λιγότερο από εκείνα για τον Charlie (Hebdo) -εάν το Facebook υπήρχε στις 11 Σεπτεμβρίου του 2001 ο θρήνος του τότε θα ήταν πολλαπλάσιος.

Άλλοι καιροί, άλλη διοχέτευση του πανικού καθώς ακόμη οι reality σταρλετ δεν έκλαιγαν αναρτώντας ένα μεγαλόστομο τσιτάτο με συμπονετικό σκίτσο επιβεβαιώνοντας τον υποψήφιο διδάκτορα Gordon Pennycook από το Πανεπιστήμιο Waterloo του Καναδά. Ο τελευταίος απέδειξε ότι όσοι μιλάνε με βαθυστόχαστα quotes δεν είναι ιδιαίτερα οξυδερκείς, στο paper του Για την Υποδοχή και την Ανίχνευση της Ψευδο-βαθυστόχαστης Ανοησίας.

Η αστυνόμευση είναι θεμιτή, οι ρήτορες του φόβου με τι μεγάλη φράντζα κερδίζουν τις προτιμήσεις των ψηφοφόρων σε μια χώρα με Αφροαμερικανό πρόεδρο, η προσφυγική κρίση δίνει αφορμές για αλισβερίσια ανθρώπων και όλα, μα όλα, μα απόλυτα όλα είναι μια καταιγίδα viral. Κάνεις ποστ μια σημαία που μέχρι προχθές την μπέρδευες με άλλη, επανέρχεσαι.

Η Λεπέν της Γαλλίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης περπατάει στωικά προς το Μέγαρο των Ηλυσίων ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2017 και η γαλλική Εθνοσυνέλευση αναθεωρεί το Σύνταγμα. Ο τρόμος ορίζει νομοθεσίες, η εθνικότητα γίνεται διαχωρισμός, η θρησκεία γίνεται αντίπαλο στρατόπεδο. Ο Πάπας Φραγκίσμος έκανε Instagram γιατί η Σωτηρία θα έρθει σε οθόνη smartphone, oι νέοι τζιχαντιστές επικοινωνούν με app και όλα αυτά πριν καν βγει μαζικά στην αγορά το VR gadget.

Καλωσήρθαμε στην κόλαση που φτιάξαμε οι ίδιοι που είναι πολυδιάστατη, είναι πραγματική και ψηφιακή όπως τα συναισθήματα και τα emoticon μας. Έτσι και αλλιώς, το βλέπω, το αναγνωρίζω στα κοινωνικά δίκτυα, το μαρτυρώ, είμαι κομμάτι του και μπορώ να υπογράψω ότι η καταδίκη μας είναι αυτή που νοιώθουμε οικεία. Είναι φυσική και επόμενη. Είναι η βία που ο Μικρός Πρίγκιπας προσπάθησε να αποφύγει ξεριζώνοντας τις ρίζες της όσο μπορούσε. Αλλά ήταν Μικρός και ήταν Πρίγκιπας και το κελαριστό γέλιο του δεν ανήκε στην πραγματικότητα.

Το ρόδο του εκείνος το προστάτευε με αποθέματα ψυχραιμίας που δύσκολα μπορείς να έχει όσο η Σύγκρουση των Πολιτισμών, όπως την όρισε το 1993 ο πολιτειολόγος Σάμιουελ Χάντινγκτον, συμβαίνει γύρω σου και ο λαϊκισμός στις ερμηνείες και παρερμηνείες του δίνουν ακόμη περισσότερη δουλειά σε newsroom -στα οποία δικαιωματικά αξίζει ενός λεπτού σιγή για τον αγώνα μιας είδησης που θα αποφύγει αυτό που αποζητεί το κοινό της.

Θέλουμε να φοβηθούμε για να δώσουμε το κλικ. “Αν μπορείς κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει” έγραψε στην Ασκητική του ο Νίκος Καζαντζάκης.

Η Ευρώπη πεταρίζει το βλέφαρο της καθώς θυμάται ότι το σύμβολο των ημερών Τεν Τεν είναι ένα κόμικ που κάποιο καιρό πριν μεταφέρθηκε στα ράφια των ενηλίκων από εκείνα της παιδικής λογοτεχνίας στη Σουηδία, γιατί σε μια από τις πολλές περιπέτειες του, σε εκείνη που τον βρίσκουμε στο Κονγκό, “βρίθει ρατσιστικών στερεοτύπων”.

“Ένα υπόδειγμα αποικιοκρατικής νοοτροπίας” είπε Mon Dieu!

Δημοσίευση: Μαρτίου 25, 2016