Ελλάδα και Γαλλία. Παράλληλες πραγματικότητες. Στο επίκεντρο των εξελίξεων και των δύο κρατών, τα εργασιακά και η λιτότητα. Ποιοι θα είναι οι κερδισμένοι από τον "Γαλλικό Μάη"
Κυριακή 15 Μαΐου. Πλατεία Συντάγματος, Αθήνα. Κάλεσμα στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής δράσης ενάντια σε λιτότητα και μνημόνια. Συμμετοχή, περίπου 1.000 άτομα. Εικόνα απογοητευτική. Πριν λίγες ημέρες, τα απεργιακά συλλαλητήρια κατά των νέων μέτρων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, συγκέντρωσαν περισσότερο κόσμο. Και πάλι όμως, όχι τον προσδοκώμενο βάσει της κρισιμότητας των ημερών και της εποχής.
Ποια είναι η αιτία; Πολλοί λένε πως ο κόσμος ακόμη περιμένει, βρίσκεται σε στάση αναμονής, "σιγοβράζει" μέχρι να δει τι θα γίνει τελικά, όταν οι νέες διαπραγματεύσεις φτάσουν στο τέλος τους και τα νέα μέτρα αρχίσουν να εφαρμόζονται μαζί με τις μεταρρυθμίσεις. Άλλοι λένε πως η κοινωνία είναι "μουδιασμένη" μετά τη διάψευση της ελπίδας της πρώτης φοράς αριστεράς.
Μιας αριστεράς που μετεξελίσσεται σε "σοσιαλιστική αριστερά" με αργά και σταθερά βήματα. Με σοσιαλιστικό πρόσημο εκλέχθηκε και ο Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία, στις 6 Μαΐου του 2012. Από τα τέλη Μαρτίου, η πρωτοπόρος σε κοινωνικές επαναστάσεις, Γαλλία, συγκλονίζεται από τις διαμαρτυρίες και τις ογκώδεις διαδηλώσεις κατά την κυβέρνησης Ολάντ. Οι διαδηλώσεις κλιμακώθηκαν μέσα στον Μάιο, με απαγόρευση συγκεντρώσεων των ακτιβιστών σε Παρίσι και άλλες πόλεις. Βασικό ζήτημα, τα μέτρα λιτότητας, τα εργασιακά και το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Τι προβλέπει ο νόμος Κομρί
Πρόκειται για το νέο νομοσχέδιο που προωθεί η υπουργός Εργασίας της Γαλλίας , Μιριάμ Ελ Κομρί το οποίο προβλέπει περισσότερες ώρες εργασίας και χαμηλότερους μισθούς. Επισήμως, στόχος είναι να μειωθεί η ανεργία που έχει ξεπεράσει το 10%. Η κυβερνητική πρόταση αφήνει ναι μεν άθικτο το 35ωρο εργασίας την εβδομάδα, ωστόσο θα επιτρέπει στις εταιρείες να επιβάλλουν εναλλακτικά ωράρια εργασίας, διαφορετικά από αυτά των συλλογικών συμβάσεων, με 48ωρη εβδομαδιαία εργασία και ημερήσιο ωράριο έως και 12 ώρες.
Σε "εξαιρετικές περιστάσεις" όπως αναφέρεται, θα είναι επιτρεπτό να επεκτείνεται το εβδομαδιαίο ωράριο έως και τις 60 ώρες. Επίσης, αντί της υπερωριακής αμοιβής, η πρόταση προβλέπει περισσότερες μέρες ρεπό. Πράγματα που στην Ελλάδα έχουν υλοποιηθεί εδώ και χρόνια.
Πρόκειται για το νέο νομοσχέδιο που προωθεί η υπουργός Εργασίας της Γαλλίας , Μιριάμ Ελ Κομρί το οποίο προβλέπει περισσότερες ώρες εργασίας και χαμηλότερους μισθούς. Επισήμως, στόχος είναι να μειωθεί η ανεργία που έχει ξεπεράσει το 10%. Η κυβερνητική πρόταση αφήνει ναι μεν άθικτο το 35ωρο εργασίας την εβδομάδα, ωστόσο θα επιτρέπει στις εταιρείες να επιβάλλουν εναλλακτικά ωράρια εργασίας, διαφορετικά από αυτά των συλλογικών συμβάσεων, με 48ωρη εβδομαδιαία εργασία και ημερήσιο ωράριο έως και 12 ώρες.
Σε "εξαιρετικές περιστάσεις" όπως αναφέρεται, θα είναι επιτρεπτό να επεκτείνεται το εβδομαδιαίο ωράριο έως και τις 60 ώρες. Επίσης, αντί της υπερωριακής αμοιβής, η πρόταση προβλέπει περισσότερες μέρες ρεπό. Πράγματα που στην Ελλάδα έχουν υλοποιηθεί εδώ και χρόνια.
Αποφασίζομεν και διατάσσομεν
Ο πρόεδρος Ολάντ συγκάλεσε μάλιστα έκτακτο υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να συζητηθεί το νομοσχέδιο που θεωρείται η τελευταία μεγάλη μεταρρύθμιση της θητείας του. Οι υπουργοί επικύρωσαν την προσφυγή σε άρθρο του Συντάγματος, το 49-3, που επιτρέπει στην κυβέρνηση να παρακάμπτει το κοινοβούλιο. Με βάση το άρθρο αυτό, εάν δεν υπερψηφιστεί κάποια πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης, το νομοσχέδιο θα υιοθετηθεί χωρίς περισσότερες διατυπώσεις. Η πρόταση μομφής που κατατέθηκε από 56 βουλευτές της κυβέρνησης, δεν πέρασε τελικά (χρειάζονταν 58).
Την περασμένη Πέμπτη απορρίφθηκε και η πρόταση μομφής που κατέθεσε η δεξιά αντιπολίτευση (κόμμα των Ρεπουμπλικανών και το κεντρώο UDI), που ψηφίστηκε από 246 βουλευτές, ενώ χρειάζονταν 288.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας θα δώσει στους εργοδότες μεγαλύτερη ευελιξία ώστε να καταπολεμηθεί η ανεργία. Οι πολέμιοι του νομοσχεδίου όμως το κρίνουν υπερβολικά φιλελεύθερο και φοβούνται ότι θα επιδεινώσει την εργασιακή ανασφάλεια.
Οι αλλαγές κρίνονται αντίθετες με το εργατικό Δίκαιο της Γαλλίας που έχει διαμορφωθεί μετά από κινητοποιήσεις που βάφτηκαν με αίμα και δεν εναρμονίζονται με τη σοσιαλιστική αρχή του Ολάντ που "φιλελευθεροποιήθηκε" από τα μισά της θητείας του και μετά.
Η πρόταση της γαλλικής κυβέρνηση για την εφαρμογή του νόμου "Ελ Κομρί" έδωσε σάρκα και οστά στο κίνημα των Γάλλων Αγανακτισμένων υπό τον τίτλο "Nuit debout" που στα ελληνικά αποδίδεται ως "Νύχτα Ορθίων" ή "Νύχτα Επιφυλακής". Βασική "μαγιά" του κινήματος, είναι οι νέοι που δηλώνουν απογοητευμένοι με το πολιτικό σύστημα στο σύνολο του.
Ο κόσμος αισθάνεται εγκλωβισμένος και δεν βλέπει εναλλακτική από κανένα κόμμα που ασκεί εξουσία, ή διεκδικεί τη διακυβέρνηση. Ο νόμος των εργασιακών μπορεί να πέρασε, αλλά τα συνδικάτα και οι φοιτητές οργανώνονται για κινητοποιήσεις και απεργίες που θα έχουν μακρά διάρκεια. Η προσπάθεια τους να αποκτήσουν οι αντιδράσεις κινηματική μορφή με ενιαίο υπόβαθρο, είναι ξεκάθαρη. Η δράστη του Nuit Debout είναι πέραν τούτου διεθνιστική και αποσκοπεί στο να συγκροτηθεί ευρωπαϊκό "μπλοκ" με μπαράζ αντιδράσεων κατά της πολιτικής λιτότητας υπό το σύνθημα, #globaldebout, ζητώντας αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της Ευρωζώνης συνολικά.
Από εκεί και πέρα, οι τριγμοί στο κόμμα του Ολάντ έχουν ξεκινήσει από τώρα και η επανεκλογή του φαντάζει μάλλον αδύνατη μιας και βάσει νέων δημοσκοπήσεων, φτάνει μόλις στο 15%. Η Λεπέν προηγείται εκμεταλλευόμενη τον λαϊκισμό της (31%) με τον πρώην υπ. Οικονομικών Εμάνουελ Μακρόν, να έρχεται στη δεύτερη θέση με τον νέο πολιτικό σχηματισμό του. Τον Μακρόν αναμένεται να στηρίξουν και οι λοιπές "προοδευτικές" δυνάμεις έτσι ώστε να μη βγει η ακροδεξιά Λεπέν.
Πάντως, οι εξεγερμένοι δεν ανήκουν στον "εκλογικό πυρήνα" του Εθνικού Μετώπου μιας και απαρτίζονται σε μεγάλο βαθμό, από μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς που πλήττονται περισσότερο από τη λιτότητα και την ανεργία σε σχέση με τις λοιπές κοινωνικές ομάδες. Στις πορείες της Γαλλίας έχουν ενταχθεί λοιπόν και εκείνοι που προέρχονται από την περιοχή του Μαγκρέμπ και τις πρώην αποικίες, κάτι που ενδεχομένως θα δούμε και στην Ελλάδα σε λίγα χρόνια, σαν μια νέα πραγματικότητα.
Οι διαδηλώσεις της Γαλλίας, αλλά και η επιστροφή των "Αγανακτισμένων" στη Μαδρίτη, επιβεβαιώνουν επίσης ένα γεγονός. Πως η λιτότητα δεν είναι ελληνικό πρόβλημα, αλλά ευρωπαϊκό. Και πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοιο. Οι Γάλλοι φωνάζουν πως θα περάσουν σε νέο εργασιακό Μεσαίωνα, τόσο οι ίδιοι, όσο και η Ευρώπη όλη, κάτι που δεν θα είναι αναστρέψιμο για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Αυτό είναι το μήνυμα. Η κοινή αντίδραση για το τώρα και για το αύριο.
Στην Ελλάδα βέβαια, έχουμε περάσει από "χθες" σε μια νεολιθική εποχή, χωρίς να διαφαίνεται επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, "άνοιγμα" εργασιών και αύξηση των μισθών. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρει να μειώσει άμεσα την ανεργία και δεν φέρει την πολυπόθητη αναδιάρθρωση του χρέους, είμαι σχεδόν σίγουρος πως οι εικόνες της Γαλλίας θα γίνουν και εδώ πραγματικότητα. Η απογοήτευση για την ώρα "ναρκώνει" την οργή και η τελευταία προσμονή κρατά τη πλειοψηφία των "αντιφρονούντων" των μνημονίων μπροστά από τις τηλεοράσεις, όμως αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ ακόμα.
*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, "Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία". Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.
Ο πρόεδρος Ολάντ συγκάλεσε μάλιστα έκτακτο υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να συζητηθεί το νομοσχέδιο που θεωρείται η τελευταία μεγάλη μεταρρύθμιση της θητείας του. Οι υπουργοί επικύρωσαν την προσφυγή σε άρθρο του Συντάγματος, το 49-3, που επιτρέπει στην κυβέρνηση να παρακάμπτει το κοινοβούλιο. Με βάση το άρθρο αυτό, εάν δεν υπερψηφιστεί κάποια πρόταση μομφής εναντίον της κυβέρνησης, το νομοσχέδιο θα υιοθετηθεί χωρίς περισσότερες διατυπώσεις. Η πρόταση μομφής που κατατέθηκε από 56 βουλευτές της κυβέρνησης, δεν πέρασε τελικά (χρειάζονταν 58).
Την περασμένη Πέμπτη απορρίφθηκε και η πρόταση μομφής που κατέθεσε η δεξιά αντιπολίτευση (κόμμα των Ρεπουμπλικανών και το κεντρώο UDI), που ψηφίστηκε από 246 βουλευτές, ενώ χρειάζονταν 288.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας θα δώσει στους εργοδότες μεγαλύτερη ευελιξία ώστε να καταπολεμηθεί η ανεργία. Οι πολέμιοι του νομοσχεδίου όμως το κρίνουν υπερβολικά φιλελεύθερο και φοβούνται ότι θα επιδεινώσει την εργασιακή ανασφάλεια.
Οι αλλαγές κρίνονται αντίθετες με το εργατικό Δίκαιο της Γαλλίας που έχει διαμορφωθεί μετά από κινητοποιήσεις που βάφτηκαν με αίμα και δεν εναρμονίζονται με τη σοσιαλιστική αρχή του Ολάντ που "φιλελευθεροποιήθηκε" από τα μισά της θητείας του και μετά.
Η πρόταση της γαλλικής κυβέρνηση για την εφαρμογή του νόμου "Ελ Κομρί" έδωσε σάρκα και οστά στο κίνημα των Γάλλων Αγανακτισμένων υπό τον τίτλο "Nuit debout" που στα ελληνικά αποδίδεται ως "Νύχτα Ορθίων" ή "Νύχτα Επιφυλακής". Βασική "μαγιά" του κινήματος, είναι οι νέοι που δηλώνουν απογοητευμένοι με το πολιτικό σύστημα στο σύνολο του.
Ο κόσμος αισθάνεται εγκλωβισμένος και δεν βλέπει εναλλακτική από κανένα κόμμα που ασκεί εξουσία, ή διεκδικεί τη διακυβέρνηση. Ο νόμος των εργασιακών μπορεί να πέρασε, αλλά τα συνδικάτα και οι φοιτητές οργανώνονται για κινητοποιήσεις και απεργίες που θα έχουν μακρά διάρκεια. Η προσπάθεια τους να αποκτήσουν οι αντιδράσεις κινηματική μορφή με ενιαίο υπόβαθρο, είναι ξεκάθαρη. Η δράστη του Nuit Debout είναι πέραν τούτου διεθνιστική και αποσκοπεί στο να συγκροτηθεί ευρωπαϊκό "μπλοκ" με μπαράζ αντιδράσεων κατά της πολιτικής λιτότητας υπό το σύνθημα, #globaldebout, ζητώντας αλλαγή του τρόπου λειτουργίας της Ευρωζώνης συνολικά.
Από εκεί και πέρα, οι τριγμοί στο κόμμα του Ολάντ έχουν ξεκινήσει από τώρα και η επανεκλογή του φαντάζει μάλλον αδύνατη μιας και βάσει νέων δημοσκοπήσεων, φτάνει μόλις στο 15%. Η Λεπέν προηγείται εκμεταλλευόμενη τον λαϊκισμό της (31%) με τον πρώην υπ. Οικονομικών Εμάνουελ Μακρόν, να έρχεται στη δεύτερη θέση με τον νέο πολιτικό σχηματισμό του. Τον Μακρόν αναμένεται να στηρίξουν και οι λοιπές "προοδευτικές" δυνάμεις έτσι ώστε να μη βγει η ακροδεξιά Λεπέν.
Πάντως, οι εξεγερμένοι δεν ανήκουν στον "εκλογικό πυρήνα" του Εθνικού Μετώπου μιας και απαρτίζονται σε μεγάλο βαθμό, από μετανάστες δεύτερης και τρίτης γενιάς που πλήττονται περισσότερο από τη λιτότητα και την ανεργία σε σχέση με τις λοιπές κοινωνικές ομάδες. Στις πορείες της Γαλλίας έχουν ενταχθεί λοιπόν και εκείνοι που προέρχονται από την περιοχή του Μαγκρέμπ και τις πρώην αποικίες, κάτι που ενδεχομένως θα δούμε και στην Ελλάδα σε λίγα χρόνια, σαν μια νέα πραγματικότητα.
Οι διαδηλώσεις της Γαλλίας, αλλά και η επιστροφή των "Αγανακτισμένων" στη Μαδρίτη, επιβεβαιώνουν επίσης ένα γεγονός. Πως η λιτότητα δεν είναι ελληνικό πρόβλημα, αλλά ευρωπαϊκό. Και πρέπει να αντιμετωπιστεί ως τέτοιο. Οι Γάλλοι φωνάζουν πως θα περάσουν σε νέο εργασιακό Μεσαίωνα, τόσο οι ίδιοι, όσο και η Ευρώπη όλη, κάτι που δεν θα είναι αναστρέψιμο για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Αυτό είναι το μήνυμα. Η κοινή αντίδραση για το τώρα και για το αύριο.
Στην Ελλάδα βέβαια, έχουμε περάσει από "χθες" σε μια νεολιθική εποχή, χωρίς να διαφαίνεται επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, "άνοιγμα" εργασιών και αύξηση των μισθών. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρει να μειώσει άμεσα την ανεργία και δεν φέρει την πολυπόθητη αναδιάρθρωση του χρέους, είμαι σχεδόν σίγουρος πως οι εικόνες της Γαλλίας θα γίνουν και εδώ πραγματικότητα. Η απογοήτευση για την ώρα "ναρκώνει" την οργή και η τελευταία προσμονή κρατά τη πλειοψηφία των "αντιφρονούντων" των μνημονίων μπροστά από τις τηλεοράσεις, όμως αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ ακόμα.
*Ο Χρήστος Δεμέτης είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Επικοινωνία και ΜΜΕ στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου και ολοκλήρωσε το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, "Πολιτισμικές Σπουδές και Ανθρώπινη Επικοινωνία". Εργάστηκε στον Όμιλο του Πηγάσου. Από τον Μάιο του 2012 βρίσκεται στην 24 Media και αρθρογραφεί στο NEWS247.
Τα θέματα των αναρτήσεων δεν εκφράζουν απαραίτητα και τις απόψεις των διαχειριστών και των συντακτών του ιστολογίου μας. Τα σχόλια εκφράζουν τις απόψεις των σχολιαστών και μόνο αυτών.
Σχόλια που περιέχουν ύβρεις ή απρεπείς χαρακτηρισμούς διαγράφονται κατά τον έλεγχο από την ομάδα διαχείρισης. Ευχαριστούμε.