Διχασμένη ξανά η Ισπανία μετά τις γενικές εκλογές

Τον Δεκέμβριο τα αριστερά κόμματα της Ισπανίας σημείωσαν μια μικρή νίκη επί του κατεστημένου φορέα, του Λαϊκού Κόμματος (PP) του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι. Κέρδισαν περισσότερες ψήφους και ήταν σε πολύ καλύτερη θέση να σχηματίσει κυβέρνηση. Απέτυχαν, όμως, να καταλήξουν σε συμφωνία, κι έτσι πραγματοποιήθηκα και δεύτερες εκλογές την Κυριακή. Ο Ραχόι, το κόμμα του οποίου πλήττεται από σκάνδαλα διαφθοράς, αλλά και έχει οδηγήσει μια επιστροφή στην ανάπτυξη της ισπανικής οικονομίας, κέρδισε. Τώρα η Ισπανία αντιμετωπίζει αρκετά χρόνια περισσότερης λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης.

Η λεγόμενη "Ισπανική Επανάσταση" που διακηρύχθηκε από τους "indignados"(αγανακτισμένους), οι οποίοι ξεχύθηκαν κατά εκατοντάδες χιλιάδες στις ισπανικές πλατείες της πόλης το 2011 και αργότερα στήριξαν το Podemos, φαίνεται να έχει ξεθυμάνει. Χθες το βράδυ, οι οπαδοί του PP ήταν αυτοί που φώναζαν "Ναι, μπορούμε!" προς τον Ραχόι, χλευάζοντας το Podemos και χρησιμοποιώντας το περίφημο σύνθημά του.

Αυτός ο δεύτερος γύρος των εκλογών πυροδοτήθηκε από διάφορα πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της μάχης μεταξύ των αντισυστημικών και των καθιερωμένων κομμάτων - με τους Σοσιαλιστές και το PP να μάχονται εναντίον των νεοεισερχομένων Podemos και Ciudadanos. Αλλά ήταν επίσης αποτέλεσμα ενός κοινοβουλίου που ήταν περισσότερο διασπασμένο από οποιαδήποτε κυβέρνηση θα απαιτούσε ένα σύμφωνο μεταξύ των ανθρώπων που διαφωνούν σε τουλάχιστον ένα από τα δύο θεμελιώδη ζητήματα που αντιμετωπίζει η Ισπανία.

Ένα από αυτά τα ζητήματα είναι η οικονομία και πώς να μειωθεί το 20% της ανεργίας. Το άλλο είναι η μάχη για την άνοδο των αποσχιστικών τάσεων στην Καταλονία που ζητά δημοψήφισμα για να διευθετήσουν το θέμα. Το τελευταίο αποδείχθηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο για την αριστερά - η οποία δεν συμφωνεί στο αν θα πρέπει να επιτραπεί ένα δημοψήφισμα. Οι σοσιαλιστές δεν θέλουν. Οι Podemos θέλουν. Ωστόσο, προκειμένου να κυβερνήσουν, τα δύο κόμματα θα χρειάζονταν την υποστήριξη των καταλανικών αποσχιστικών κομμάτων στο κοινοβούλιο της Μαδρίτης.

Το Podemos ανησυχούσε ιδιαίτερα. Θα σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να περάσει τους σοσιαλιστές ως η ηγετική δύναμη της αριστεράς και, έτσι, είτε να οδηγήσει την κυβέρνηση είτε την αντιπολίτευση. Τώρα δεν θα κάνει τίποτα από τα δύο. Θα χρειαζόταν σχεδόν ένα θαύμα για να σχηματίσουν μια κυβέρνηση της αριστεράς τώρα. Ο Πέδρο Σάντσες, ο σοσιαλιστής ηγέτης, δέχθηκε επευφημίες από τους οπαδούς του επειδή απέκρουσε την πρόκληση του Podemos. Αν θέλει να κυβερνήσει, όμως, θα πρέπει πρώτα να πείσει το Podemos να τον υποστηρίξει. Τότε θα πρέπει επίσης να αντιστρέψει την πολιτική του κόμματός του στην Καταλονία, προκειμένου να κερδίσει την υποστήριξη των αυτονομιστών εκεί. Αυτό φαίνεται απίθανο να συμβεί.

Ο Ραχόι μπορεί επίσης να προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση, και είναι σε πολύ καλύτερη θέση να το πράξει. Αν μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία με το φιλελεύθερο Ciudadanos και με τους μετριοπαθείς εθνικιστές και τα περιφερειακά κόμματα στη Χώρα των Βάσκων και των Καναρίων Νήσων, θα απέχει μόνο μια έδρα από την πλειοψηφία.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ισπανία επιστρέφει στους παλαιούς τρόπους της. Οι ψηφοφόροι έστειλαν σαφές μήνυμα ότι η πολιτική δεν είναι πλέον ένα παιχνίδι απόλυτων νικητών και ηττημένων. Τον Δεκέμβριο μετέτρεψαν το δικομματικό σύστημα που είχε προκύψει κατά την μετάβαση της Ισπανίας στη δημοκρατία στη δεκαετία του 1970, ψηφίζοντας ένα διασπασμένο κοινοβούλιο όπου κανένα κόμμα δεν διαθέτει πάνω από το 35% των ψήφων.

Η διαφθορά, η ανεργία και η ύφεση είχαν πλήξει την λαϊκή υποστήριξη τόσο στο PP όσο και στους Σοσιαλιστές. Την Κυριακή, παρότι τα αντισυστημικά κόμματα έχασαν έδαφος, το μήνυμα παραμένει το ίδιο.

Οι πολιτικοί ηγέτες στη Μαδρίτη, με άλλα λόγια, θα πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα του καταμερισμού της εξουσίας. Η αριστερά δεν κατάφερε να λάβει το μήνυμα μετά τις εκλογές του Δεκεμβρίου. Θα το λάβει το PP και το Ciudadanos τώρα; Τα αποτελέσματα ήταν ένα σημαντικό πλήγμα για το Podemos - το πρώτο στην μικρή, δυόμισι χρόνων ζωή του. Ο Πάμπλο Ιγκλέσια, ο νεαρός καθηγητής Πολιτικής με την κοτσίδα που σχεδόν μόνος τους έκανε το κόμμα δημοφιλές, μπορεί να αμφισβητηθεί.

Πολλοί πιθανοί ψηφοφόροι προσβλήθηκαν από την σφοδρή κριτική του Ιγκλέσιας στους πρώην ηγέτες των κομμάτων, όπως στον τέσσερις φορές πρωθυπουργός Φελίπε Γκονζάλες, μόλις εισήλθε κοινοβούλιο. Σε μια διαβόητη ομιλία του, κατηγόρησε τον Γκονζάλες για τα τάγματα θανάτου που επιχειρούσαν εναντίον υπόπτων ένοπλων βάσκων αυτονομιστών στη δεκαετία του 1980. Άλλοι ψηφοφόροι μπορεί να κατηγόρησαν το Podemos για την άρνηση να στηρίξει μια προτεινόμενη κυβέρνηση με επικεφαλής τον Σάντσες, με την υποστήριξη του Ciudadanos.

Το Podemos ιδρύθηκε, εν μέρει, από αντι-καπιταλιστές. Η υψωμένη, ριζοσπαστική γροθιά ήταν συχνά παρούσα στις συναντήσεις του κόμματος στις πρώτες ημέρες του. Ωστόσο, το κόμμα έχει επίσης αποδειχθεί ένας χαμαιλέοντας. Η στρατηγική και η αύξηση της δύναμης του συχνά φάνηκε να επισκιάζουν την πολιτική και τις αρχές του.

Στην τελευταία ενσάρκωσή του, το Podemos αυτοπαρουσιάστηκε ως εκπρόσωπος αυτού που ονομάζεται "νέα σοσιαλδημοκρατία". Με απλά λόγια αυτό σήμαινε την επιστροφή σε μια μορφή κοινωνικής δημοκρατίας που υπήρχε πριν ο Τόνι Μπλερ ξεκινήσει τον "τρίτο δρόμο", παίρνοντας και το Εργατικό Κόμμα μαζί του. Ωστόσο, ενώ προσπαθεί να απαλλαγεί από τη "ριζοσπαστική" ετικέτα, το Podemos, επίσης, πήγε σε αυτές τις εκλογές σε συνασπισμό με την κομμουνιστική Ενωμένη Αριστερά. Είτε έτσι είτε αλλιώς, δεν έφτασε πιο κοντά στην εξουσία από ό,τι πριν από έξι μήνες.

theguardian.com

Δημοσίευση: Ιουνίου 27, 2016