Ευρώπη: Το τέλος της συναίνεσης

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Όποιος παρακολουθεί τις πολιτικές αναλύσεις στον διεθνή Τύπο για τις κοινωνικοπολιτικές διεργασίες που συντελούνται στη Γηραιά Ήπειρο, κινδυνεύει να πιστέψει ότι μια «κοινωνική επανάσταση» με «ακροδεξιά – λαϊκιστικά» χαρακτηριστικά βρίσκεται προ των πυλών. Όπως επισημαίνεται, ακροδεξιά πολιτικά κόμματα και μορφώματα με παράξενα ακρωνύμια όπως FPÖ, AfD, UKIP, FN, ADR, PNR, PF, PiS, LNNK, DF, VB, Fidesz, Jobbik, Ataca, κ.λπ. έχουν κηρύξει έναν πανευρωπαϊκό «ανένδοτο αγώνα» κατά της ηγεμονεύουσας «ευρωπαϊκής ελίτ», με βασικό στόχο τον τερματισμό της ευρωζώνης και την ανατροπή της ληστρικής κυριαρχίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των υπηρετών του.

Με αξιοσημείωτο δυναμισμό, επιμονή και αρκετά επιτυχημένα, όπως δείχνουν τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, ο ακροδεξιός χώρος καταφέρεται δριμύτατα ενάντια στο «ευρωπαϊκό κατεστημένο», το οποίο κατηγορείται ότι σε συνθήκες «δημοκρατικού ελλείμματος» και παγκοσμιοποιημένης «μεταδημοκρατίας» σφυρηλάτησε τη δική του γιγαντιαία «διαπλοκή» πολιτικής, κεφαλαίου, δημοσιογραφίας, συνδικάτων, δικαιοσύνης, ανώτερης διοίκησης, εκκλησίας και πανεπιστημιακής και καλλιτεχνικής διανόησης, περιθωριοποιώντας παράλληλα ευρύτατα λαϊκά στρώματα. Αυτά ακριβώς που συνωστίζονται όλο και περισσότερο πίσω από τις σημαίες «επικίνδυνων λαϊκιστών» της ακροδεξιάς, οι οποίοι προσπαθούν να «αποδαιμονοποιηθούν» θέτοντας στο χρονοντούλαπο της ιστορίας παλιές, αντισημιτικές και άλλες αμαρτίες των προκατόχων τους (Ζαν Μαρί Λεπέν, Γκέοργκ Χάιντερ κ.α.). Η θολά «λαϊκιστική» και ενίοτε «εξτρεμιστική» ρητορική που προτάσσουν περιλαμβάνει τώρα πλέον:

• μια σκληρή κριτική έως και υβριστική πολεμική ενάντια στη «γραφειοκρατική νομενκλατούρα» και τα «λόμπι» των Βρυξελλών, που «εργαλειοποιούν» τους δημοκρατικούς θεσμούς για ίδια οφέλη,
• την κάθετη αντίθεση στη φιλομεταναστευτική πολιτική των «οπαδών του ουνιβερσαλισμού» και του «δήθεν ανθρωπισμού»,
• τον αγώνα κατά του «παραλογισμού των αγορών»,
• την αναβίωση «μισοξεχασμένων» εννοιών, όπως πολιτισμική ταυτότητα, πατρίδα και έθνος,
• την ηρωοποίηση του «υπό κατατρεγμό» Vox populi,
• τη ριζική αμφισβήτηση της πολιτικής ορθότητας και, βεβαίως,
• την αναγόρευση του ισλαμικού κινδύνου, «που πλανάται πάνω από τη χριστιανική Ευρώπη», σε υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο.

Φυσικά, μπροστά στην «ακροδεξιά πρόκληση», οι παγκόσμιες και ευρωπαϊκές ελίτ στα κέντρα εξουσίας, επιρροής και συμμετοχής στο πολιτικό και οικονομικό γίγνεσθαι, δεν μένουν αδρανείς. Στην αντιπαράθεσή τους μάλιστα με τους «λαϊκιστές της ακροδεξιάς», χρησιμοποιούν και οι ίδιοι παρόμοια όπλα με τους αντιπάλους τους: υποκρισία, αλαζονεία, αυταρχισμός, λασπολογία, ψεύδη, λογοκρισία κ.λπ. Άλλωστε, γνωρίζουν πολύ καλά ότι ένα σημαντικό ποσοστό των «παραστρατημένων» λαϊκών στρωμάτων μπορεί να μην εμπιστεύεται πλέον την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, ν’ αμφισβητεί τον ρόλο των κοινοβουλίων, να μισεί τους αδηφάγους κερδοσκόπους του χρηματιστήριου και να χαρακτηρίζει δικαίως «κλεπτοκρατικό» το τραπεζικό σύστημα, όμως ο κίνδυνος «κοινωνικής επανάστασης» από φτωχούς και δύστυχους, που αναμένουν οι πολιτικοί αναλυτές, είναι ανύπαρκτος, σε αντίθεση με την δοκιμαζομένη μεσαία τάξη, όπως διατείνεται ο Πολωνός φιλόσοφος Μάρτσιν Κρολ (Ελευθεροτυπία, 30-4-2013).

Πως αντιλαμβάνονται όμως τα μεσοαστικά στρώματα της Ευρώπης αυτή την υποτιθέμενη, μέχρι εσχάτων, «σύγκρουση» της διεθνιστικής ελίτ και της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς;
Τι συμβαίνει με την ευρωπαϊκή μεσαία τάξη, που φαίνεται να «έχει χάσει τον προσανατολισμό της», καθώς ισοπεδώνεται σταδιακά από την οικονομική κρίση και διακατέχεται από ανασφάλεια που προκαλούν οικουμενικές προκλήσεις, όπως η μεταναστευτική και η πολιτισμική;
Όπως υποστηρίζει ο Γερμανός φιλόσοφος Αλεξάντερ Γκράου (Cicero, 7-5-2016) η «διασπασμένη σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα», «πολιτισμικά άστεγη», «ανασφαλής και σε αναζήτηση ταυτότητας» μεσαία τάξη αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε μια «υποτιθέμενη νεωτερικότητα» και σε μια εμμονή «σ’ ένα παραμορφωμένο παρελθόν». Τα δύο στρατόπεδα, μπορεί από κοινού να «εχθρεύονται τον φιλελευθερισμό και τον εξατομικισμό», φιλονικούν όμως για «εξισωτικούς κολεκτιβισμούς», όπως «η πολυπολιτισμική κοινωνία από τη μια πλευρά και ο εθνικισμός από την άλλη». Πλέον, το «Εμείς» της μεσαίας τάξης φαντάζει, «ανάλογα με το προσωπικό γούστο του καθενός, είτε σαν πολύχρωμη αρμονική συλλογικότητα είτε σαν εδαφική εθνοτική κοινότητα (Volksgemeinschaft)». Στο επίκεντρο αυτού του διχασμού βρίσκεται το μεταναστευτικό ζήτημα και αυτό εξηγεί εν πολλοίς και την επαίσχυντη στάση Ευρωπαίων ηγετών, όπως η Μέρκελ, απέναντι στις απαιτήσεις του νεοθωμανού Ερντογάν.

Υπό αυτό το πρίσμα, είναι σαφές ότι η διάσπαση της μεσαίας τάξης στην Ευρώπη, που φάνηκε ξεκάθαρα και με την «Willkommenskultur», σηματοδοτεί τη διατάραξη της κοινωνικής συνοχής και δημιουργεί συνθήκες που δηλητηριάζουν το κοινωνικό κλίμα. Η συντελούμενη συρρίκνωσή της, ο αποκλεισμός και η φτωχοποίηση όλο και μεγαλυτέρων τμημάτων της είναι αυτά που –μεταξύ άλλων– ενισχύουν, προς το παρόν τουλάχιστον, με κάποια ακόμη «ελεγχόμενα» εκλογικά ποσοστά, την ακροδεξιά. Ακόμη όμως δεν αποτελεί αιτία ανησυχίας στις κρατούσες ελίτ για «επερχόμενη κοινωνική επανάσταση», πόσο δε μάλλον όταν δεν φαίνονται στον ορίζοντα οι ηγετικές δυνάμεις της μεσαίας τάξης – παρότι είναι προφανές ότι της στερούν την κοινωνική τους άνοδο. Άλλωστε, όπως αναφέρει και ο προαναφερθείς Πολωνός φιλόσοφος, η «επανάσταση φωνάζει, ουρλιάζει, ο επαναστατικός ήχος είναι εκ φύσεως χαοτικός, αλλά ενίοτε ακούγεται πολύ καθαρά». Ακούγεται όμως αυτός ο ήχος, είτε από Δεξιά είτε από Αριστερά, στην Ευρώπη; Μάλλον όχι, αν προσέξει κανείς και την πολύ χαμηλή πλέον πτήση της αναξιόπιστης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας και τις μηδενιστικές ιδεοληψίες της άκρας αριστεράς. Οπότε, όπερ έδει δείξαι…

Πηγή Ρήξη - Άρδην

Δημοσίευση: Ιουνίου 14, 2016