Ο εθνικισμός που ανεβαίνει, δεν είναι φασισμός

Κάπως έχει γίνει πιπίλα ότι "εθνικισμός" = "φασισμός". Όποιος το λέει είναι ανιστόρητος ή απλά προωθεί όχι ιδιαίτερα δημοφιλείς και καθόλου δημοκρατικούς θεσμούς που κυριαρχούν στην Δύση από το τέλος του Β' ΠΠ και που, κατά την γνώμη μου, είναι προπομποί "νεοφεουδαρχίας", ή σε πιο "αριστερή" γλώσσα, "αντίδρασης". Ο συγγραφέας του παρακάτω άρθρου δεν είναι ούτε φασίστας, ούτε "αριστερός". "Η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν επιβάλλει σε κάποιο έθνος να είναι μέλος διεθνούς οργάνωσης, ή να ασπαστεί το ελεύθερο εμπόριο, ή τον προστατευτισμό από το ελεύθερο εμπόριο, ή να δέχεται ή να μην δέχεται μετανάστες".

Για το πῶς έχει καταφέρει η Ελλάδα να μην έχει εθνικιστικό κόμμα, να ρωτήστε τον Σκάϊ και το Μέγκα και τους σπόνσορές τους. Δηλαδή αυτούς που έχουν φτιάξει και συντηρούν πολίτευμα μαϊμού μετά το 1974. Εμείς έχουμε έναν ιδιότυπο φασισμό. Επιτρέπεται η ελευθερία του λόγου, αλλά ο λόγος είναι παραποιημένος. Επιτρέπεται η συνάθροιση, αλλά έχει προβοκάτορες. Έχουμε εκλογές, αλλά είναι μεταξύ ψευδεπίγραφων επιλογών. Πήγαμε να φτιάξουμε εθνικιστικό κόμμα, αλλά έκανε ότι μπορούσε να είναι φασιστικό σε εμφάνιση. Φτιάξαμε άλλα δήθεν εθνικιστικά κόμματα, αλλά ήταν μαϊμούδες με μπανανόφλουδες. Δημοψήφισμα κάναμε, το ερώτημα ήταν λίγο μαϊμού, και το αποτέλεσμα έκανε κωλοτούμπα. Οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί μας δεν μας εκπροσωπούν, ή μας κοροϊδεύουν, αλλά αποφασίζουν. Δεν ξέρω τι είναι αυτά, αλλά μου μυρίζουν φασισμό του κερατά. Οι εθνικιστές ωστόσο, δεν είναι φασίστες. Ο εθνικισμός είναι στενά συνδεδεμένος με την φιλελεύθερη δημοκρατία.

Ο εθνικισμός που ανεβαίνει, δεν είναι φασισμός

Πολλά πρόσφατα άρθρα και δηλώσεις ισχυρίζονται ότι υπάρχει άνοδος του φασισμού στην Ευρώπη, και ότι ο Trump είναι Αμερικανικό παράδειγμα φασισμού. Αυτό είναι διαστρέβλωση ενός πολύ πραγματικού φαινομένου. Το έθνος-κράτος επαναβεβαιώνεται σαν κύρια έκφραση της πολιτικής ζωής. Οι πολυεθνικοί θεσμοί όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι διεθνείς πολυμερείς συμβάσεις εμπορίου είναι υπό αμφισβήτηση επειδή μερικοί της βλέπουν ενάντια στα εθνικά συμφέροντα. Η κατηγορία ότι πρόκειται για άνοδο του φασισμού βασίζεται σε βαθιά παρανόηση του τι είναι φασισμός. Και είναι μια προσπάθεια δυσφήμισης της ανόδου του εθνικισμού και υπεράσπισης των πολυεθνικών θεσμών που κυριαρχούν στην Δύση από το τέλος του Β' ΠΠ.


Ο εθνικισμός είναι στον πυρήνα της φιλελεύθερης δημοκρατίας του Διαφωτισμού. Η θέση του εθνικισμού είναι ότι οι πολυεθνικές δυναστείες και η αυταρχική κυριαρχία τους, στέρησαν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Μεταξύ αυτών των δικαιωμάτων είναι η αυτοδιάθεση και το δικαίωμα των πολιτών να αποφασίζουν αυτοί ποιο είναι το εθνικό συμφέρον. Ο Διαφωτισμός φοβόταν την τυραννία και θεωρούσε τις πολυεθνικές αυτοκρατορίες που κυριαρχούσαν στην Ευρώπη, σαν την ουσία της τυραννίας. Η καταστροφή των πολυεθνικών αυτοκρατοριών ήταν με αντικατάσταση από έθνη-κράτη. Η Αμερικανική και η Γαλλική επανάσταση ήταν εθνικιστικές επαναστάσεις στην Ευρώπη του 1848. Οι φιλελεύθερες επαναστάσεις ήταν εξ ορισμού εθνικιστικές επειδή ήταν ξεσηκωμοί κατά πολυεθνικών αυτοκρατοριών.

Ο φασισμός διαφέρει από τον εθνικισμό με δύο βασικούς τρόπους. Πρώτον, η αυτοδιάθεση δεν θεωρείτο γενικό δικαίωμα από τους φασίστες. Οι τρεις προφανείς φασίστες, ο Χίτλερ, ο Μουσολίνι και ο Φράνκο ήταν εθνικιστές μόνο στην Γερμανία, στην Ιταλία και στην Ισπανία. Τα δικαιώματα άλλων εθνών να είναι τα ίδια έθνη-κράτη ήταν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, ασαφή για τους φασίστες. Η εκδοχή του πολυεθνισμού για τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι ήταν η υποταγή άλλων εθνών στις δικές τους επιθυμίες. Ο φασισμός, στην ιστορική του μορφή ήταν επίθεση στα δικαιώματα των εθνών να προωθούν τα δικά τους συμφέροντα. Οι φασίστες έπαιρναν το δικαίωμα να είναι το δικό τους εθνικό συμφέρον υπεράνω των άλλων και να εξουσιάζει τους άλλους.

Αλλά η πιο βαθιά διαφορά ήταν στην εσωτερική διακυβέρνηση. Ο φιλελεύθερος εθνικισμός δεχόταν το δικαίωμα να είναι η εξουσία υπό την σαφή αίρεση τακτικής επιλογής των ηγετών από τον λαό. Το πώς γινόταν αυτό, διέφερε. Το Αμερικανικό σύστημα είναι πολύ διαφορετικό από το Αγγλικό., αλλά η αρχή είναι η ίδια. Στον φιλελεύθερο εθνικισμό οι αντίπαλοι των εκλεγμένων έχουν το δικαίωμα λόγου και το δικαίωμα οργάνωσης κομμάτων για μελλοντικές εκλογικές αναμετρήσεις. Και, πιο σημαντικό, ο λαός έχει το δικαίωμα στην αυτοδιακυβέρνηση μέσα από αυτούς τους μηχανισμούς και αυτοί που κυβερνούν, κυβερνούν στο όνομα του λαού. Οι ηγέτες πρέπει να μπορούν να κυβερνούν και δεν μπορούν εξω-νόμιμα μέσα να χρησιμοποιούνται για την παράλυση της κυβέρνησης, όπως δεν μπορεί η κυβέρνηση να καταστέλλει διαφωνίες.

Ο φασισμός ισχυρίζεται ότι ένας Χίτλερ ή ένας Μουσολίνι αντιπροσωπεύουν τον λαό, αλλά δεν είναι υπόλογοι προς αυτόν. Η κεντρική ιδέα του φασισμού είναι ο δικτάτωρ, που προκύπτει από την δική του θέληση. Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί χωρίς αυτό να είναι προδοσία στον λαό. Το αποτέλεσμα είναι ότι καταργείται η ελευθερία του λόγου και η αντιπολίτευση και όσοι είναι αντίθετοι με το καθεστώς αντιμετωπίζονται σαν εγκληματίες. Ο φασισμός χωρίς δικτάτορα, χωρίς την κατάργηση εκλογών, χωρίς την απαγόρευση της ελευθερίας του λόγου και του δικαιώματος της συνάθροισης, δεν είναι φασισμός.

Το να επιχειρηματολογεί κάποιος ότι η παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συμφέρει τους Βρετανούς, ή ότι το ΝΑΤΟ δεν είναι πια χρήσιμο, ή ότι ο προστατευτισμός χρειάζεται ή ότι είναι επιθυμητές πολιτικές κατά της μετανάστευσης, δεν είναι φασιστικό. Αυτές οι ιδέες δεν έχουν καμία σχέση με τον φασισμό. Αυτές οι ιδέες είναι συνυφασμένες με την φιλελεύθερη δημοκρατία που διέπει το κράτος-έθνος. Είναι αρχή των Ηνωμένων Εθνών, με μέλη τακράτη-έθνη, και όπου το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι θεμελιώδες.

Η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν επιβάλλει σε κάποιο έθνος να είναι μέλος διεθνούς οργάνωσης, ή να ασπαστεί το ελεύθερο εμπόριο, ή τον προστατευτισμό από το ελεύθερο εμπόριο, ή να δέχεται ή να μην δέχεται μετανάστες. Αυτές είναι αποφάσεις που οι λαοί πρέπει να πάρουν, ή για την ακρίβεια οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί τους. Οι επιλογές, μπορεί να είναι σωστές, ή λανθασμένες, δίκαιες, άδικες ή ακόμα και ηλίθιες. Ωστόσο, σε μία φιλελεύθερη δημοκρατία, η δυνατότητα των επιλογών επαφίεται στα χέρια των πολιτών.

Αυτό που βλέπουμε είναι την άνοδο του έθνους-κράτους ενάντια στην θέληση πολυεθνικών οργανισμών και συμφωνιών. Υπάρχουν σοβαρές ερωτήσεις σχετικά με την συμμετοχή στην ΕΕ ή στο ΝΑΤΟ ή σε διεθνείς εμπορικές συμφωνίες, και σχετικά με το δικαίωμα ελέγχου των συνόρων. Λογικοί άνθρωποι μπορεί να διαφωνούν, και η πολιτική διαδικασία είναι αυτή που κρατάει την δυνατότητα αλλαγής πολιτικών επιλογών. Δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι πολίτες θα είναι συνετοί ή σοφοί, αλλά αυτό είναι μαχαίρι δίκοπο σε όλες τις κατευθύνσεις.

Η παρούσα άνοδος του εθνικισμού στην Ευρώπη είναι το αποτέλεσμα της αποτυχίας των Ευρωπαϊκών θεσμών να λειτουργούν αποτελεσματικά. Οκτώ χρόνια μετά το 2008, η Ευρώπη δεν έχει λύσει τα οικονομικά της προβλήματα. Ένα χρόνο μετά την μαζική εισροή μεταναστών, ακόμα δεν υπάρχει σαφής και αποτελεσματική πολιτική αντιμετώπισης του θέματος. Θα ήταν επομένως ανεύθυνο για πολίτες και ηγέτες να μην θέσουν θέμα παραμονής στην ΕΕ και αποδοχής των εντολών της ΕΕ. Δεν υπάρχει λόγος να μην αμφισβητήσει ο Donald Trump την ιδέα ότι το ελεύθερο εμπόριο είναι πάντα συμφέρον, ή να μην αμφισβητήσει το ΝΑΤΟ. Ακόμα κι αν ενοχλεί το στυλ του ή εάν η παρουσίαση των θέσεών του δημιουργεί σύγχυση, ρωτάει ερωτήματα που πρέπει να ερωτηθούν.

Την δεκαετία του 1950, οι οπαδοί του McCarthy κατηγορούσαν όποιον δεν τους άρεσε ότι ήταν κομμουνιστής. Σήμερα, όσοι δεν εγκρίνουν αυτούς που αμφισβητούν το παρόν σύστημα, τους λένε φασίστες. Μερικοί από όσους αντιτίθενται στην ΕΕ ή στην μετανάστευση, μπορεί να είναι φασίστες. Αλλά η ειδοποιός διαφορά του φασίστα είναι αρκετά διαφορετική. Ο φασισμός είναι πολλά περισσότερα από τον ρατσισμό, ή από τις παρεμβάσεις στην δικαιοσύνη ή και από βίαιες διαδηλώσεις. Ο πραγματικός φασισμός εμπεριέχει την ιδέα του υπεράνω του Νόμου "ηγέτη" που απαιτεί τυφλή υπακοή, όπως με τον Φύρερ της Ναζιστικής Γερμανίας.

Βλέπουμε επιστροφή στον εθνικισμό στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ επειδή για πολλούς ο διεθνισμός, όπως προέκυψε μετά τον Β' ΠΠ. δεν τους συμφέρει πια. Μπορεί να κάνουν λάθος, αλλά το να ισχυρίζεται κάποιος ότι σαρώνει ο φασισμός σε Ευρώπη και ΗΠΑ, θέτει θέμα αν αυτός που το ισχυρίζεται καταλαβαίνει τι είναι φασισμός, ή αν καταλαβαίνει πόσο στενά συνδεδεμένος είναι ο εθνικισμός με την φιλελεύθερη δημοκρατία.

Πηγή Archaeopteryx

Δημοσίευση: Ιουνίου 28, 2016