Μια διεθνώς αποτελεσματική λύση στο ευρωπαϊκό πρόβλημα διαχείρισης πληθυσμιακών ροών

Του Σπυρίδωνος Τσάλλα

Η μεταναστευτική κρίση εξυπηρετεί τριπλά την Τουρκία: αλώνει την Ελλάδα με βάση το δόγμα πληθυσμιακής αλλοίωσης τού Οζάλ, αφήνει σημαντικά κέρδη στούς διακινητές και δημουργεί ψευδαισθήσεις προϋποθέσεων για την παροχή κινήτρων σε όσους επιθυμούν να διασώσουν τον δοκιμαζόμενο ευρωπαϊκό ιδιωτικό χρηματοπιστωτικό τομέα, θεμελιώνοντας παράλληλα διεκδικήσεις της στο Αιγαίο. Οι θεσμικές και επιχειρησιακές επιλογές τής διεθνούς κοινότητας για την έξοδο από την κρίση δικαιώνουν το σχεδιασμό της.

Η πρόσφατη απόφαση για την εμπλοκή του ΝΑΤΟ ως δύναμη αποτροπής των κάθε μορφής πλοιαρίων προερχόμενων από την Τουρκία, ως διεθνές λιμενικό σώμα, αποτελεί ένα αφελές πέπλο κάλυψης του πραγματικού σκοπού που εξυπηρετεί. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο τής Θάλασσας και επιθυμεί τη διχοτόμηση τού Αιγαίου. Η οριοθέτηση της Ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, αποκλείοντας τις περιοχές που θεωρεί η Τουρκία λόγω των εθνικών της συμφερόντων ως γκρίζες ζώνες, αποτελεί στρατηγικό στόχο που ευελπιστεί να επιτύχει με την παρουσία νατοϊκών δυνάμεων. Επιπροσθέτως, θα μπορούσε κανείς ευλόγως να υποθέσει ότι, συγκριτικά με τον ιδιοκτήτη, η Τουρκία είναι αρχικώς πρόθυμη να εκχωρήσει σημαντικά μεγαλύτερο τμήμα εσόδων από την εκμετάλλευση πλούτου που δεν της ανήκει. Αμέσως μετά βεβαίως, κατά πάγια διαπραγματευτική προσέγγιση, αυτό αλλάζει, μα το δέλεαρ είναι αρκετό για όσους επιθυμούν να πάρουν το ρόλο του διαμεσολαβητή ή να συνεκμεταλλευτούν τον πλούτο ή να μετατρέψουν το ευρώ σε αποθεματικό νόμισμα αντί του δολλαρίου.

Μέσα σε αυτή τη στοχαστική διαδικασία, η Ελληνική Δημοκρατία στερείται όχι μόνο εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού αλλά και μηχανισμού στρατηγικής διαχείρισης, ο οποίος, σε υπερκομματική βάση, θα μπορούσε, συντονίζοντας τις συνιστώσες (πολιτική, στρατιωτική, οικονομική, κοινωνική, υποδομών, πληροφόρησης) του κράτους (PMESII), αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα (διπλωματίας, πληροφόρησης, στρατιωτικά, οικονομικά, χρηματοοικονομικά, πληροφόρησης, νομικά) μέσα (DIMEFIL), να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με πλήρη επάρκεια. Με στόχο την ελαχιστοποίηση τού εθνικού κόστους από τη διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση, η Ελληνική Δημοκρατία θα μπορούσε να προωθήσει μια ύστατη λύση σε διεθνές επίπεδο.

Η λύση τού ευρωπαϊκού προβλήματος διαχείρισης πληθυσμιακών ροών οφείλει να έχει τρία χαρακτηριστικά: αποτελεσματικότητα, απλότητα και βιωσιμότητα.

1. Το ζήτημα τής διακίνησης τού μίγματος μεταναστών και προσφύγων πρέπει να αντιμετωπιστεί στη ρίζα του. Ο πιο αρμόδιος φορέας για την παροχή τής αναγκαίας βοήθειας στη σύμμαχο Τουρκία, η οποία, παρά τις φιλότιμες προσπάθειές της, αδυνατεί να αντιμετωπίσει τούς διακινητές, είναι το ΝΑΤΟ. Η συμμαχία θα έπρεπε, με απόλυτα χειρουργικό τρόπο, να αξιοποιήσει το σύνολο των διαθέσιμων πληροφοριών από εγχώριες και ad hoc συμμαχικές πηγές πληροφόρησης. Καραβάνια από εκατομμύρια γυναικόπαιδα έχουν μετακινηθεί από τη Συρία στην Ελλάδα μέσω Τουρκίας, αλλά, δυστυχώς, οι αρμόδιες Τουρκικές αρχές δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν και να συλλάβουν τούς διακινητές. Η εμπειρία τής συμμαχίας σε επιχειρήσεις ανά τον κόσμο δύναται και οφείλει να τύχει αξιοποίησης, αποστέλοντας μικτές νατοϊκές ομάδες για να επιχειρούν εντός Τουρκικού εδάφους με σκοπό τη διευθέτηση των λαθροδιακινητών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Δημοκρατία, λόγω τής ανάγκης εγχώριας αξιοποίησης και τού τελευταίου στελέχους που υπηρετεί στις ένοπλες δυνάμεις, θα μπορούσε να συνδράμει με πρώην επίλεκτα στελέχη ειδικών δυνάμεων που έχουν τα τελευταία χρόνια αποκτήσει εμπειρία διεθνών επιχειρήσεων μέσω τής εμπορικής ναυτιλίας.

2. Η δημιουργία hotspots εντός εδαφών χωρών τής Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιουργεί εστίες μόνιμης εν δυνάμει εκτροπής, μεσοπρόθεσμα μη αντιμετωπίσιμης. Ειδικά δε για την περίπτωση τής Ελλάδας, η οποία αντιμετωπίζει τρομακτικό πρόβλημα ενδογενούς πληθυσμιακή συρρίκνωσης, η δημιουργία hotspots αποτελεί αδιανόητη εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας σε σημείο άνευ όρων παράδοσης σε αλλοδαπή δύναμη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ανάγκη αυτή την πληθυσμιακή εισβολή, οφείλει όμως να βοηθήσει το δοκιμαζόμενο κόσμο που προέρχεται από τις εμπόλεμες ζώνες. Για όσους μετανάστες και πρόσφυγες βρίσκονται ήδη σε ευρωπαϊκό έδαφος, τα υφιστάμενα κέντρα ταυτοποίησης και προώθησης επαρκούν εάν και εφόσον υπάρχει σαφής έξοδος διαφυγής σε άλλο μέρος εκτός ευρωπαϊκού εδάφους που πληρεί βασικές προϋποθέσεις διαβίωσης και παρέχει ασφάλεια για το μέλλον τους. Επιπροσθέτως, για να εξυπηρετηθούν όσοι βρίσκονται εγκλωβισμένοι στις εμπόλεμες ζώνες, ένα ακόμη κέντρο μπορεί να δημιουργηθεί στη Λατάκκεια υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

3. Η σταδιακή αλλά ραγδαία μείωση της λαθροδιακίνησης σε συνδυασμό με την ταυτοποίηση και προώθηση μεταναστών και προσφύγων που βρίσκονται ήδη σε ευρωπαϊκό έδαφος, το πρόβλημα περιορίζεται στο βέλτιστο τελικό γεωγραφικό προορισμό εγκατάστασής τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να δείξει την αναγκαία αλληλεγγύη στην Τουρκία και να χρηματοδοτήσει τη μετεγκατάσταση των μη μουσουλμανικών πληθυσμών σε όλο το εύρος τής Ανατολικής Θράκης και των μουσουλμανικών πληθυσμών σε hotspots στην Τουρκική ενδοχώρα (Μερσίνη, Αττάλεια, Μούγκλα, Αϊδίνιο, Μπαλίκεσιρ, Προύσα, Νικομήδεια, Μπολού, βλ. χάρτη). Με αυτό τον τρόπο θα υπάρξουν οι προϋποθέσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη των μη μουσουλμανικών πληθυσμών με βάση ευρωπαϊκές νόρμες και για την ομαλότερη, πιο ελεγχόμενη αφομοίωση των μουσουλμανικών πληθυσμών με βάση την εμπειρότερη Τουρκία. Αυτή η ισόρροπη κατανομή θα δώσει τη δυνατότητα και σε άλλες μουσουλμανικές χώρες να συνεργαστούν με την Τουρκία επί συγκεκριμένου ζητήματος προστασίας ομοθρήσκων τους με βάθος χρόνου και να συνδράμουν τις προσπάθειές της, διασφαλίζοντας το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ισοκατανομή τής ευημερίας.


Η προτεινόμενη λύση βασίζεται σε μία αναγκαία συνθήκη: την επιθυμία διατήρησης ευρωπαϊκού πληθυσμού εντός τού ευρωπαϊκού χώρου. Υπάρχει και το ενδεχόμενο να υπερισχύσει η επιθυμία τής Ρομαποίησης τού ευρωπαϊκού πληθυσμού, ήτοι ο συνδυασμός
(α) διάλυσης τής ευρωπαϊκής αστικής τάξης,
(β) μαζικής εισαγωγής και εσωτερικής διάσπαρτης διάχυσης μη ευρωπαϊκών πληθυσμών, και
(γ) ομογενοποίησης τού νέου πληθυσμιακού μίγματος και φαβελοποίησής του.
Σε αυτή την περίπτωση η στρατηγική τής νεοφεουδαρχίας δεν αντιμετωπίζει τη μεταναστευτική κρίση ως πρόβλημα αλλά ως πρόσκαιρη ανισορροπία, η οποία, ενδεχομένως και με την περαιτέρω διόγκωσή της από ροές τής Βόρειας Αφρικής, θα οδηγήσει σε άλλο παραγωγικό και κοινωνικό επίπεδο εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιο κοντά σε αυτό τής Λαϊκής Δημοκρατίας τής Κίνας.

* Ο Σπυρίδωνας Τσάλλας είναι Πρόεδρος του Ιδρύματος Κοινωνικής Μηχανικής και Ανάπτυξης
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Εστία"

Δημοσίευση: Ιουνίου 19, 2016