Βρετανία και Ευρώπη σε καθεστώς αβεβαιότητας

Του Δρ. Κωνσταντίνου Φίλη

Οι Βρετανοί εν τέλει δεν έκαναν την ασφαλή επιλογή παραμονής στην ΕΕ. Ανοίγει, λοιπόν, ένα νέο κεφάλαιο πανευρωπαϊκά, καθότι για πρώτη φορά έλαβε χώρα δημοψήφισμα με διακύβευμα την έξοδο από την ευρωπαϊκή οικογένεια και δη από ένα κράτος της εμβέλειας του Λονδίνου. Το μεγάλο λάθος του Κάμερον, είναι πως προκειμένου να αποκλιμακώσει τις εντάσεις εντός του κόμματος του αλλά και να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο κύμα ευρωσκεπτικισμού, αποφάσισε την προσφυγή στις κάλπες σε συνθήκες πόλωσης, προβλέποντας μία σχετικά εύκολη νίκη.

Επακόλουθα, η Βρετανία βγαίνει τραυματισμένη, καθώς οι πολιτικές αναταράξεις είναι δεδομένες, ενώ η στάση της ηγεσίας της Σκωτίας (έχει δηλώσει ότι θα προβεί σε νέο δημοψήφισμα για την απόσχιση ώστε κατόπιν να υποβάλει αίτημα ένταξης στην ΕΕ), όπως και της Βόρειας Ιρλανδίας (ήδη το Σιν Φέιν μιλάει για δημοψήφισμα) θα αποβεί καθοριστική για τη διατήρηση της συνοχής του Ηνωμένου Βασιλείου. Πάντως, πολιτικοί, όπως ο Φάρατζ, που είχαν βρεθεί στο πολιτικό περιθώριο -μετά από μία εκλογική εκτόξευση στις ευρωεκλογές ως διάττοντες αστέρες και εν συνεχεία την κατακρήμνιση στις εθνικές εκλογές- ή ο Τζόνσον (συντηρητικός, πρώην δήμαρχος Λονδίνου) επανέρχονται στο προσκήνιο με εμφατικό τρόπο, ενώ το στρατόπεδο του Brexit εύλογα θα πιέσει για γρήγορες αποφάσεις, φοβούμενο ότι τυχόν καθυστέρηση στην οριστικοποίηση της εξόδου μπορεί να «στοιχίσει» την παραμονή με κάποιον τρόπο.

Υπάρχει, συνακόλουθα, μεγάλο ερωτηματικό για το αν οι κυρίαρχοι ευρωπαϊκοί κύκλοι -προφανώς βρισκόμενοι σε κατάσταση αναστάτωσης- θα επιδιώξουν προσέγγιση με τους νικητές ή θα εκτιμήσουν ότι «επιτρέποντας» τους να αισθανθούν τις επόμενες εβδομάδες τις επιπτώσεις της επικράτησής τους θα τους υποχρεώσουν σε κάποιου είδους αναδίπλωση ή θα συμβιβαστούν, χωρίς να δώσουν μάχη, με το Brexit. Η ΕΕ ασφαλώς δεν έχει σχέδιο Β, ούτε καν Α, για τη διαχείριση της εξόδου της Βρετανίας, διότι οι προεκτάσεις είναι τόσο απροσδιόριστες που δεν μπορεί να πιάσει το νήμα από συγκεκριμένο σημείο. Εξού και η προσδοκία ορισμένων ότι στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, κερδίζοντας χρόνο, ίσως μπορέσει να ανατραπεί η χθεσινή απόφαση του βρετανικού λαού, ή τουλάχιστον να παραταθούν οι συζητήσεις μέχρι τη διενέργεια εκλογών σε Γαλλία και Γερμανία.

Μένει να δούμε αν το λογικό μούδιασμα των πρώτων ωρών-ημερών, θα δώσει τη θέση του στην ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών εκ μέρους της ΕΕ –προϋπόθεση για αυτό είναι να υπάρχει συναντίληψη για τον τρόπο διαχείρισης του προβλήματος- και προς ποια κατεύθυνση αυτές θα κινηθούν -σύγκλισης ή διατήρησης των κεκτημένων, άτεγκτης στάσης ή ευελιξίας απέναντι συνολικά στο ευρωπαϊκό πρόβλημα, ενίσχυσης φυγόκεντρων ή κεντρομόλων τάσεων; Τέλος, η αναταραχή στις αγορές και η αρνητική πορεία της λίρας -βρισκόταν σε ιστορικό χαμηλό 30ετίας όταν γραφόταν το άρθρο- πιθανόν να κρίνουν και τους τρόπους αντίδρασης εκ μέρους όλων των εμπλεκομένων, συμπεριλαμβανομένου και του μεγάλου ηττημένου, του Βρετανού πρωθυπουργού, ο οποίος παρέσυρε όχι μόνο τη χώρα του αλλά και την Ευρώπη σε μία πορεία που τουλάχιστον σήμερα μοιάζει χωρίς επιστροφή…

* Ο Δρ.Κωνσταντίνος Φίλης είναι Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων
Πηγή Liberal

Δημοσίευση: Ιουλίου 07, 2016