Σκύλλα και Χάρυβδις

Του Σπυρίδωνος Τσάλλα

Τα τέρατα της ελληνικής μυθολογίας, η Σκύλλα στην ευρωπαϊκή ακτή του πορθμού του Βοσπόρου και η Χάρυβδις στην ασιατική, καταστούσαν ανέφικτη τη διέλευση από τα στενά. Η μεν αρπάζοντας κήτη και ανθρώπους, τόσα όσα τα κεφάλια της, και η δε ρουφώντας το νερό, καταπίνοντας μαζί διερχόμενα πλοία και ναυτικούς, θυμίζουν κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα των ημερών μας. Οι πιστωτές της χώρας λειτουργούν ως Σκύλλα, που αρπάζουν σε κάθε αξιολόγηση όποιο αγαθό αξίας βρίσκεται στο διάβα τους, επιλεκτικά κάθε φορά, σε συγκεκριμένους τομείς, με σχέδιο ολικής μεταφοράς ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Κλέβουν ανθρώπινο κεφάλαιο μέσω της εξαγωγής ανθρώπινου δυναμικού που μορφώθηκε με εγχώριο κόστος, κλέβουν φυσικό κεφάλαιο μέσω της κρασπεδοποίησης των εγχώριων αξιών, κλέβουν επιχειρηματικό κεφάλαιο μέσω της πιστωτικής ασφυξίας και της υπερφορολόγησης, κλέβουν τις πληρωμές τόκων και κεφαλαίου από το δάνειο των οφειλών που έπαυσαν να αναγνωρίζουν.
Στον άλλο σκόπελο του στενού, οι εγχώριοι ολιγάρχες επιδεικνύουν το κομμουνιστικό τους υπόβαθρο μειώνοντας σε τεχνητά μονοπωλειακό σημείο τον ανταγωνισμό σε κάθε αγορά που εμπλέκονται. Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της απώλειας ελέγχου των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, μαζί με αυτών και του συνόλου των -σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία- μεθοδικά παγιδευμένων σε μη βιώσιμο δανεισμό επιχειρήσεων, εξανέμισε κάθε ψευδαίσθηση εθνικού ρόλου τους. Ανεξαρτήτως αν δεν το επιθυμούσαν ή δεν αποδείχθηκαν ικανοί, το αποτέλεσμα είναι αδιαμφισβήτητο: ρούφησαν τα κίβδηλα παραγωγικά πλεονάσματα της μεταπολίτευσης και, ως σύγχρονη Χάρυβδις, ξέρασαν μαύρο νερό, ήτοι χρέος, επιχειρηματική νοοτροπία συστήματος καρτέλ και θεσμική αποσάθρωση.

Είναι ρεαλιστικό να ελπίζει κανείς σε δημιουργία φωτός στο τέλος αυτού του τούνελ; Μπορεί μια διαδικασία παραγωγικού επαναπροσδιορισμού στα πλαίσια του γενικώς θεωρούμενου ως υγιούς καπιταλισμού να αποτελέσει τη λύση στο ελληνικό πρόβλημα; Δυστυχώς η απάντηση είναι εύκολη. Υπήρξε επαναπατρισμός εκατοντάδων δισεκατομμυρίων από τις κάθε λογής λίστες φοροδιαφυγής που εμφανίζονται κατά καιρούς, στις οποίες, εντελώς συμπτωματικά, κάθε φορά δεν εμφανίζονται τα ονόματα συγκεκριμένων ολιγαρχών; Η ιδιωτικοποίηση των περιφερειακών αεροδρομίων οδήγησε σε αύξηση του ανταγωνισμού των εν δυνάμει προμηθευτών ή σε απευθείας ανάθεση σε έναν, ιστορικά συνδεόμενο, προμηθευτή;
Είναι λοιπόν σαφής η αδυναμία του συστήματος να εξελιχθεί και να παράξει ένα στοιχειωδώς βιώσιμο εθνικό αποτέλεσμα. Κάθε μέρα που περνά, μια ακόμα πιο στοιχειώδης, απροκάλυπτη, εξωθεσμική, αρρωστημένα καρτελοποιημένη έκφανση της επιχειρηματικής δραστηριότητας της αλλοδαπής Σκύλλας και της εγχώριας Χάρυβδις κάνει την εμφάνισή της. Σε αγαστή συνεργασία ως προς τη διαδικασία, σφάζουν η μία την άλλη με το γάντι για το κομμάτι της εθνικής σάρκας προς μοίρασμα και πυροβολούν μαζί και οι δύο χωρίς σταματημό οτιδήποτε κρατήσει την Ελλάδα ζωντανή, άρα σε οποιονδήποτε τρίτο αμφισβητήσει το -κατά την άποψή τους- αποκλειστικό και κεκτημένο δικαίωμά τους στην πτωματοφαγία.

Η σημερινή περιοχή του Μαρμαρά ήταν το προπύργιο των νεοκαπιταλιστών της γείτονος χώρας. Το σύστημα του νυν προέδρου της λειτούργησε για δεκαετίες ως Χάρυβδις, ξεκινώντας από την Πόλη μεν, αλλά δημιουργώντας ένα αμάγαλμα θρησκευτικής και γεωπολιτικής Κολομβίας, δομική ακτινογραφία που δεν απέχει από αυτή των ολιγαρχών της Ελλάδας. Ενώ θα μπορούσε να σεβαστεί παγκόσμιους στοχαστές και να αφουγκραστεί με προσοχή και ευλάβεια τους ψιθύρους των πνευμάτων του βουνού, απέρριψε το ρόλο του νεοκοινοπολιτάρχη. Ήθελε τα πάντα, ήθελε κάτι ανέφικτο που τον συνέφερε να πιστεύει ότι ήταν εφικτό και αναμενόμενο, πολύ απλά διότι είχε πετύχει τους στόχους του έως τότε. Αδυνατώντας να συνειδητοποιήσει ότι η επιτυχία του οφειλόταν στον υψηλό βαθμό συνδιακύμανσης των στόχων του με αυτών της παγκόσμιας φιλοσοφίας, τώρα, λίγο πριν το τέλος, βλέπει με άλλο μάτι τον προς υλοποίηση χάρτη που, αντί για Περιφέρεια Μαρμαρά, γράφει Διεθνές Κράτος Κωνσταντινούπολης.
Όσα γίνονται εύκολα επειδή το σύμπαν συνωμοτεί για να γίνουν, γίνονται ανέφικτα όταν το σύμπαν διακόπτει την κοινωνία του με τους άπληστους. Τότε η Ύβρις φέρνει την απόλυτη προσωπική καταστροφή, τότε γίνεται αντιληπτό ότι το in hoc signo vinces ήταν μετάφραση του ἐν τούτῳ νίκα.
Τότε όμως είναι πολύ αργά για τον ίδιο και για τους γύρω του.

* Πρόεδρος του Ιδρύματος Κοινωνικής Μηχανικής και Ανάπτυξης
Δημοσιεύτηκε στην εφημ. "Εστία"

Δημοσίευση: Αυγούστου 16, 2016