Τι ακριβώς ήθελαν να... αλλάξουν στη χώρα οι «συνωμότες»

Ο (φερόμενος) υποκινητής απόστρατος συνταγματάρχης Μ. Κιοσέ και ο ρόλος του σκοτεινού ισλαμιστή Φετουλάχ Γκιουλέν!

Τους στόχους και τα κίνητρα της ομάδας των συνταγματαρχών υπό τον απόστρατο Μουχαρέμ Κιοσέ, που επιχείρησε την ανατροπή του Ερντογάν, εξετάζουν οι αναλυτές. Κάποιοι σχολιάζουν ότι θέλησαν να προλάβουν τη συνταγματική αναθεώρηση του «σουλτάνου», που θα μετατρέψει την Τουρκία σε προεδρική δημοκρατία με δικές του υπερεξουσίες. Επίσης, ότι εκπροσωπούν τη μερίδα εκείνη της κοινής γνώμης, η οποία υποστηρίζει το μοντέλο του κοσμικού κράτους του Κεμάλ Ατατούρκ και δεν επιθυμεί περαιτέρω κρατικό εξισλαμισμό.

Αναφέρουν άλλωστε ότι τα συνθήματά τους για ειρήνη στη χώρα και στον κόσμο ήταν κλασικά συνθήματα του Ατατούρκ. Για παράδειγμα, στο μήνυμά τους, που μετέδωσαν στο υπό κατάληψη κρατικό κανάλι TRT, εξηγούσαν ότι ανέλαβαν τη χώρα λόγω της αυταρχικής διακυβέρνησης και της τρομοκρατίας του Τούρκου προέδρου και ότι θα εγκαθίδρυαν ένα «Συμβούλιο Ειρήνης», για να εγγυηθεί την ελευθερία των πολιτών ανεξαρτήτως θρησκείας, εθνικότητας και γλώσσας.

Μένει να φανεί αν υπήρξαν κάποιοι άλλοι, πολιτικά πρόσωπα, πίσω από το κίνημα. Αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι πραξικοπηματίες απέτυχαν τελικά να λάβουν πολιτική στήριξη, ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν δείχνει το «παράλληλο κράτος» του ισλαμοκήρυκα και ορκισμένου εχθρού του Φετουλάχ Γκιουλέν. Ο τελευταίος ισχυρισμός προκύπτει από μία σειρά γεγονότων, που σχετίζονται με τον φερόμενο υποκινητή του πραξικοπήματος, απόστρατο συνταγματάρχη Μουχαρέμ Κιοσέ. Ο Κιοσέ, ο οποίος απομακρύνθηκε τελικά από τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων Χουλουσί Ακάρ για απόκρυψη στοιχείων σχετικά με την απόπειρα δολοφονίας του Μπουλέντ Αρίτς το 2009, είχε αναλάβει καθήκοντα στη Διεύθυνση Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ και ήταν στην αρμοδιότητά του το λεγόμενο «κοσμικό δωμάτιο», όπου φυλάσσονταν άκρως απόρρητα έγγραφα του τουρκικού στρατού.

Αυτά τα έγγραφα, στα πλαίσια δικαστικής εντολής, είχαν σταλεί για ανάλυση στο επιστημονικό ίδρυμα TUBITAK, για το οποίο όμως υπήρχαν υπόνοιες πως πρόσκειται στο τάγμα του Φετουλάχ Γκιουλέν. Πάντως, τόσο ο Γκιουλέν όσο και η κεμαλική αντιπολίτευση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, αποκήρυξαν το πραξικόπημα. Μία τελευταία ερμηνεία, πάντως, συσχετίζει το πραξικόπημα με τις προγραμματισμένες κρίσεις στον στρατό, που θα γίνουν την 1η Αυγούστου, και τους φόβους των αξιωματικών ότι μπορεί να έχαναν τις θέσεις τους. Ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι τον ρόλο τους έπαιξαν και οι πρόσφατες εκκαθαρίσεις στο στράτευμα με την απομάκρυνση ανεπιθύμητων από τον Ερντογάν.

Οι απίστευτοι ερασιτεχνισμοί από τους «κινηματίες»

Αν και η πολιτική ηρεμία στην Τουρκία κατά πώς φαίνεται θα αργήσει να επιστρέψει λόγω των γεγονότων των τελευταίων ωρών, πολλά είναι τα ερωτήματα που γεννά η... ερασιτεχνική διαχείριση της απόπειρας του πραξικοπήματος για την ανατροπή του Ερντογάν από τους στρατιωτικούς. «Είναι εντυπωσιακό το στοιχείο ότι ποτέ στην Ιστορία δεν έχει γίνει απόπειρα πραξικοπήματος τόσο νωρίς!» επισήμαιναν τα ξημερώματα του Σαββάτου αναλυτές, τονίζοντας πως «συνήθως τα πραξικοπήματα που καταφέρνουν να πετύχουν τους σκοπούς τους εκδηλώνονται -για ευνόητους λόγους- γύρω στις 03.00-04.00 το πρωί.

Οι λόγοι αυτοί βέβαια δεν είναι άλλοι από το γεγονός ότι στην καρδιά της νύχτας είναι ευκολότερο να πιαστεί στον ύπνο ο υπό ανατροπή κρατικός μηχανισμός, ενώ την ίδια στιγμή ελαχιστοποιούνται και οι πιθανότητες λαϊκής αντίδρασης, μια και εκείνη την ώρα ο περισσότερος κόσμος κοιμάται. Στην περίπτωση της Τουρκίας, λοιπόν, η πρώτη μεγάλη γκάφα των Τούρκων πραξικοπηματιών εντοπίζεται στο ότι εκδήλωσαν τις προθέσεις τους πολύ νωρίς το βράδυ -«σχεδόν απόγευμα» σχολίαζαν σκωπτικά ορισμένοι-, την ώρα που μία πόλη σαν την Κωνσταντινούπολη δεν κοιμάται, βέβαια, αλλά σφύζει από ζωή!

Στοιχείο-δείγμα του ερασιτεχνισμού που επέδειξαν οι αξιωματικοί ήταν ακόμη το γεγονός ότι ο αριθμός των στρατιωτών που χρησιμοποίησαν για να πετύχουν τον σκοπό τους, εκ του αποτελέσματος, κρίνεται ιδιαίτερα μικρός, ενώ αποκαλύφθηκε ότι δεν υπήρχε οργανωμένος σχεδιασμός για την έγκαιρη κατάληψη όλων των σημείων-κλειδιών του κρατικού μηχανισμού.

Αίσθηση προκαλεί, επίσης, το ότι οι συμμετέχοντες στο κίνημα ανατροπής του «σουλτάνου» ήταν κυρίως χαμηλόβαθμοι αξιωματικοί. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο ιθύνων νους, ο Μουχαρέμ Κιοσέ, ήταν συνταγματάρχης και μάλιστα απόστρατος, ενώ στο πλευρό του βρέθηκαν άλλοι πέντε συνταγματάρχες, πέντε αντισυνταγματάρχες, τρεις ταγματάρχες, δύο λοχαγοί, 14 υπολοχαγοί και επτά ανθυπολοχαγοί. Η έλλειψη κορυφαίων αξιωματικών στην ομάδα τους εξηγεί με έναν τρόπο, λοιπόν, και το γεγονός ότι το πραξικόπημα δεν βρήκε περαιτέρω στρατιωτική υποστήριξη και από την πρώτη στιγμή καταδικάστηκε τόσο από την ελίτ των ενόπλων δυνάμεων.

Τέλος, ακόμη ένα στοιχείο που αποκαλύπτει την προχειρότητα της απόπειρας ανατροπής του Ερντογάν είναι και το ότι κανείς πραξικοπηματίας δεν πρόβλεψε τον αντίκτυπο των social media, τα οποία έγιναν το μέσο για να βγει ο κόσμος στους δρόμους και ουσιαστικά να επιτρέψει στον Τούρκο πρόεδρο τα ξημερώματα να κάνει τη ρελάνς του.

Μυρτώ Μπούτση
Γ. Τραπεζιώτης
Πηγή "Δημοκρατία"

Δημοσίευση: Αυγούστου 03, 2016