Δεν είναι κρίση, είναι παρακμή

ΧΑΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ

Ο λαϊκισμός πέτυχε να πείσει ότι το μνημόνιο έφερε την κρίση.

Ένα ερώτημα που βασανίζει πολίτες και πολιτικούς την τελευταία επταετία είναι το «πότε θα τελειώσει επιτέλους αυτή η κρίση;». Έως πότε δηλαδή θα συζητάμε για Μνημόνια, επόμενη δόση, προαπαιτούμενα, νέα μέτρα, περικοπές, νέους φόρους και όλα όσα υιοθετήσαμε σταδιακά στο καθημερινό μας λεξιλόγιο.

Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δυστυχώς θα αργήσει, όσο ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος δεν συνειδητοποιεί το γιατί μπήκαμε στο περίφημο καθεστώς των Μνημονίων. Τι συνέβη, δηλαδή και η Ελλάδα τέθηκε για άλλη μια φορά στην ιστορία της υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο;

Η απάντηση ήταν και είναι δυσάρεστη για το ελληνικό πολιτικό σύστημα: Η χώρα χρεοκόπησε το 2010. Δεν ειπώθηκε έτσι ακριβώς, επιλέχθηκε ένας πιο κομψός τρόπος, λόγω των επιπλοκών συμμετοχής σε μια πολιτική και νομισματική ένωση. Όμως, το 2009 η Ελλάδα είχε έλλειμμα 36 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 24 δισ. ήταν πρωτογενές. Με άλλα λόγια ξόδεψε 36 δισ. που δεν υπήρχαν και που κανείς πλέον δεν ήταν πρόθυμος να της τα δανείσει. Η ανταγωνιστικότητα είχε πιάσει πάτο, το χρέος την περίοδο 2004-09 αυξήθηκε από 180 δισ. σε 300, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου (εισαγωγές-εξαγωγές) έφτασε το 15% και το «μπαμ» έγινε.

Οι περικοπές ήταν μονόδρομος, όπως αποδείχτηκε και από τα επόμενα δύο μνημόνια, η οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση και από τότε φυτοζωεί χωρίς να υπάρχει για την ώρα κάποιο φως στην άκρη του τούνελ.

Η αντιμνημονιακή δημαγωγία που κυριάρχησε στην χώρα την περίοδο της κρίσης και τελικά κατέκτησε και την πολιτική ηγεμονία, συνετέλεσε καθοριστικά στην εθνική τύφλωση για τα πραγματικά αίτια της χρεοκοπίας.

Ο λαϊκισμός πέτυχε να πείσει ότι το μνημόνιο έφερε την κρίση και όχι η κρίση το μνημόνιο. Όμως τα «Ζάππεια» του Αντώνη Σαμαρά, το «σκισίματα των μνημονίων» και τα «νταούλια» του Αλέξη Τσίπρα, όπως και οι θεωρίες συνωμοσίας του Πάνου Καμμένου, έμειναν στο ράφι μόλις επιτεύχθηκε ο στόχος της -με κάθε κόστος- κατάκτησης της εξουσίας.

Το αποτέλεσμα το βλέπουμε από το 2009: 6,5 χρόνια μνημόνιο, πέντε εθνικές εκλογές, έξι διαφορετικά κόμματα στην κυβέρνηση (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ), έξι διαφορετικοί πρωθυπουργοί (οι δύο υπηρεσιακοί), αμέτρητοι υπουργοί και το αδιέξοδο παραμένει.

Βάλτος, νέα μέτρα, απογοήτευση, ψεύτικες ελπίδες και πάλι από την αρχή η ίδια ακριβώς ακολουθία.

Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα και η επιχειρηματική ελίτ απέτυχαν μέχρι σήμερα να βγάλουν την χώρα από την κρίση, ανίκανοι να συμφωνήσουν σε ένα κοινό σχέδιο που θα συνδυάζει μια στοιχειώδη δημοσιονομική πειθαρχία με την ανάπτυξη και κυρίως την προοπτική. Κοκορομαχίες, μικρο-εμφύλιοι, μικρο-διευθετήσεις και κυρίως προσπάθεια διατήρησης ενός χρεοκοπημένου πελατειακού συστήματος σε κράτος και οικονομία εγκλώβισαν τη χώρα σε μια κατάσταση υψηλής ανεργίας, χαμηλών αμοιβών και παρατεταμένης αβεβαιότητας.

Για τους λόγους αυτούς η κρίση αποκτά πλέον χαρακτηριστικά μονιμότητας. Η κοινωνία μετατρέπεται σε ένα απελπισμένο σύνολο χαμηλών προσδοκιών που δεν ελπίζει σε τίποτα, αρκείται στα ελάχιστα και υπομένει τα πάντα. Μετά από επτά χρόνια, είναι δύσκολο να μιλά κανείς για κρίση. Βρισκόμαστε πλέον σε περίοδο παρακμής με άγνωστη ημερομηνία λήξης.

Δημοσίευση: Οκτωβρίου 01, 2016