Η ιστορία της Νέας Δημοκρατίας

H Νέα Δημοκρατία ιδρύθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1974 από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ως συνέχεια της προδικτατορικής Εθνικής Ριζοσπαστικής Ενώσεως (ΕΡΕ). Όπως προσδιόρισε το ιδεολογικό στίγμα του κόμματος στο συνέδριο της Χαλκιδικής το 1979, η Νέα Δημοκρατία ασπάζεται τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό που αναγνωρίζει την ελευθερία της αγοράς με τη ρυθμιστική παρέμβαση του κράτους χάρη της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μετά την εμπέδωση της Δημοκρατίας στη χώρα και την υπογραφή της συνθήκης ένταξης της Ελλάδας στην ΕΟΚ εγκαταλείπει την πρωθυπουργία και μεταπηδά στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 1980. Στις 8 Μαΐου 1980 η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος εκλέγει τον Υπουργό Εξωτερικών Γεώργιο Ράλλη ως τον νέο ηγέτη του κόμματος, ο οποίος αναλαμβάνει και την πρωθυπουργία της χώρας. Ο Γεώργιος Ράλλης λαμβάνει 88 ψήφους έναντι 84 του ανθυποψηφίου του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Ευάγγελου Αβέρωφ.

Η ήττα της Νέας Δημοκρατίας το 1981 και η άνοδος του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου για πρώτη φορά στην εξουσία, προκαλεί κρίση στο κόμμα. Ο Γεώργιος Ράλλης με δική του πρωτοβουλία θέτει θέμα εμπιστοσύνης στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, η οποία τον καταψηφίζει. Νέος ηγέτης του κόμματος αναδεικνύεται στις 21 Οκτωβρίου 1981, ο Ευάγγελος Αβέρωφ με 67 ψήφους, έναντι 32 του Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου και 12 του Ιωάννη Μπούτου.

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ παρέμεινε στην ηγεσία μέχρι το 1984 σε συνθήκες ιδιαίτερα έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Παραιτήθηκε για λόγους υγείας, αφού προηγουμένως οδήγησε τη ΝΔ στις ευρωεκλογές, όπου το κόμμα κατόρθωσε να αυξήσει το ποσοστό του. Την 1η Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς εκλέγεται πρόεδρος του κόμματος από την Κοινοβουλευτική Ομάδα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, επικρατώντας του Κωστή Στεφανόπουλου με ψήφους 70 έναντι 40.

Η Νέα Δημοκρατία χάνει τις εκλογές του Ιουνίου του 1985, ανεβάζοντας όμως το ποσοστό της. Λόγω του αρνητικού αποτελέσματος, ο Κώστας Μητσοτάκης ζητά την ανανέωση της εμπιστοσύνης από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας στις 24 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς. Πέντε μέρες αργότερα επανεκλέγεται στην ηγεσία του κόμματος. Ο Κωστής Στεφανόπουλος διαφωνεί με τη διαδικασία και αποχωρεί από το κόμμα για να ιδρύσει τη ΔΗΑΝΑ, το κόμμα της Δημοκρατικής Ανανέωσης.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα παραμείνει στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας έως τον Οκτώβριο του 1993, όταν θα χάσει τις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου. Στις 14 Οκτωβρίου θα παραιτηθεί από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας και στις 3 Νοεμβρίου η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος θα εκλέξει νέο αρχηγό τον «καραμανλικό» Μιλτιάδη Έβερτ με 141 ψήφους, έναντι 37 ψήφων του επίσης «καραμανλικού» Ιωάννη Βαρβιτσιώτη.

Το κόμμα χάνει τις δεύτερες κατά σειράν εκλογές του 1996 από το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη και παραμένει στην αντιπολίτευση. Ο Μιλτιάδης Έβερτ παραιτείται και δηλώνει πως δεν θα διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος, απόφαση που αργότερα ανακαλεί. Στις 4 Οκτωβρίου 1997 επικρατεί αρχικά του Γιώργου Σουφλιά με ψήφους 103 έναντι 84, αλλά λόγω της εσωκομματικής κρίσης που έχει ξεσπάσει, υποχρεούται να συγκαλέσει έκτακτο συνέδριο του κόμματος, το Μάρτιο του 1997. Είναι η πρώτη φορά που το συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας καλείται να εκλέξει νέο αρχηγό. Θα επικρατήσει ένας νέος ηλικιακά υποψήφιος: ο βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης και ανιψιός του ιδρυτή, Κώστας Καραμανλής, που θα επικρατήσει των ανθυποψηφίων του Μιλτιάδη Έβερτ και Γιώργου Σουφλιά.

Υπό την ηγεσία του Κώστα Καραμανλή το κόμμα θα επανέλθει στην εξουσία στις 7 Μαρτίου 2004 και θα κερδίσει και τις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου 2007. Υπό το βάρος των σκανδάλων, της τραγικής κατάστασης της οικονομίας και της απειλής του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες λόγω της προεδρικής εκλογής, ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής προκηρύσσει εκλογές για τις 4 Οκτωβρίου 2009, τις οποίες θα χάσει πανηγυρικά από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Το ίδιο βράδυ ανοίγει την κούρσα της διαδοχής του και στις 6 Νοεμβρίου το έκτακτο συνέδριο του κόμματος αποφασίζει για πρώτη φορά ο έβδομος κατά σειρά αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας να εκλεγεί από τα μέλη του κόμματος.

Στις ανοιχτές εσωκομματικές εκλογές της 29ης Νοεμβρίου 2009 ο Αντώνης Σαμαράς εκλέγεται πανηγυρικά αρχηγός του κόμματος με το 50,06% των ψήφων, έναντι 39,72% της Ντόρας Μπακογιάννη και 10,22% του Παναγιώτη Ψωμιάδη. Η αποχώρηση του Δημήτρη Αβραμόπουλου από την προεκλογική κούρσα ήταν αυτή που έγειρε την πλάστιγγα υπέρ του Αντώνη Σαμαρά.

Η Νέα Δημοκρατία θα παραμείνει στην αντιπολίτευση έως τις 11 Νοεμβρίου 2011, οπότε θα επανέλθει στην εξουσία, στηρίζοντας τη μεταβατική κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, μαζί με το ΠΑΣΟΚ και το ΛΑΟΣ. Τα δύο αυτά χρόνια η «γαλάζια παράταξη» στάθηκε απέναντι στο «Μνημόνιο» και αντιμετώπισε ουκ ολίγες κρίσεις, με αποκορύφωμα τη διαγραφή της Ντόρας Μπακογιάννη στις 6 Μαΐου 2010, επειδή πήγε κόντρα στην κομματική γραμμή και ψήφισε τη δανειακή σύμβαση.

Στις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012 αναδείχθηκε πρώτο κόμμα, αλλά με το μικρότερο ποσοστό της ιστορίας της (18,85%). Στις νέες εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 ανέβασε κατά πολύ τις δυνάμεις της (29,66%) και ο αρχηγός της Αντώνης Σαμαράς ανέλαβε την πρωθυπουργία στις 20 Ιουνίου 2012, επικεφαλής τρικομματικής κυβερνήσεως (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ). Στις 21 Ιουνίου 2013 η ΔΗΜΑΡ αποχώρησε από την κυβέρνηση Σαμαρά, η οποία έμεινε με δύο εταίρους (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ).

Η μη εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Βουλή, προκάλεσε τη διενέργεια εκλογών στις 25 Ιανουαρίου 2015, τις οποίες κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα. Η Νέα Δημοκρατία μετά από δυόμιση χρόνια στην εξουσία κατέλαβε τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και η ηγεσία Σαμαρά αμφισβητήθηκε έντονα από σημαίνοντα στελέχη του κόμματος. Τελικά, ο Αντώνης Σαμαράς παραιτήθηκε το βράδυ της 5ης Ιουλίου 2015, μετά την ήττα του «ΝΑΙ», που υποστήριξε και η Νέα Δημοκρατία, στο δημοψήφισμα που προκήρυξε η κυβέρνηση Τσίπρα. Προσωρινός πρόεδρος του κόμματος ανέλαβε ο βουλευτής και τέως Πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης.

Μετά την ήττα της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου, τέθηκαν σε κίνηση οι διαδικασίες για την εκλογή νέου προέδρου του κόμματος. Οι υποψήφιοι είναι τέσσερις: Οι βουλευτές Ευάγγελος - Βασίλειος Μεϊμαράκης, Κυριάκος Μητσοτάκης, Σπυρίδων - Άδωνις Γεωργιάδης και ο αιρετός περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας. Ο πρώτος γύρος των εσωκομματικών εκλογών ήταν προγραμματισμένος για τις 22 Νοεμβρίου 2015, αλλά δεν έγινε λόγω αστοχίας του ηλεκτρονικού συστήματος ψηφοφορίας. Έτσι, ο πρώτος γύρος ορίστηκε για τις 20 Δεκεμβρίου και ο επαναληπτικός, αν χρειαστεί, στις 10 Ιανουαρίου 2016. Από τις 23 Νοεμβρίου, μεταβατικός πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ανέλαβε ο βουλευτής Γιάννης Πλακιωτάκης στη θέση του παραιτηθέντος Ευάγγελου Μείμαράκη.

Στον πρώτο γύρο (20 Δεκεμβρίου 2015) κανένας από τους τέσσερις υποψηφίους δεν κατάφερε να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειψηφία (50% + 1) και η ψηφοφορία επαναλήφθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2016 μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους Ευάγγελου Μεϊμαράκη και Κυριάκου Μητσοτάκη, που έκανε την έκπληξη και πλασαρίσθηκε δεύτερος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επικράτησε του συνοψηφίου του και αναδείχθηκε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.
Πρόεδροι της Νέας Δημοκρατίας

α/α Όνομα Από Έως Τρόπος Εκλογής
1 Κωνσταντίνος Γ. Καραμανλής 4/10/1974 8/5/1980 Ιδρυτής του κόμματος
2 Γεώργιος Ράλλης 9/5/1980 9/12/1981 Κοινοβουλευτική Ομάδα
3 Ευάγγελος Αβέρωφ 10/12/1981 1/9/1984 Κοινοβουλευτική Ομάδα
4 Κωνσταντίνος Μητσοτάκης 2/9/1984 3/11/1993 Κοινοβουλευτική Ομάδα
5 Μιλτιάδης Έβερτ 4/11/1993 21/3/1997 Κοινοβουλευτική Ομάδα
6 Κωνσταντίνος Α. Καραμανλής 22/3/1997 29/11/2009 Συνέδριο του κόμματος
7 Αντώνιος Σαμαράς 30/11/2009 5/7/2015 Μέλη του κόμματος
8 Ευάγγελος - Βασίλειος Μεϊμαράκης 6/7/2015 22/11/2015 Διορισμός (μεταβατικός)
9 Ιωάννης Πλακιωτάκης 23/11/2015 11/1/2016 Διορισμός (μεταβατικός)
10 Κυριάκος Μητσοτάκης 11/1/2016 σήμερα 

Δημοσίευση: Οκτωβρίου 04, 2016