Η ακτινογραφία του μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ

Οι ομάδες και οι συμμαχίες ενόψει του δεύτερου συνεδρίου
Η εσωτερική αντιπολίτευση και το κοινό χαρακτηριστικό της... καρέκλας

Στο ταπί του Tae Kwon Dο θα διεξαχθεί πιθανότατα -εάν τελικά δεν αναβληθεί- η μάχη του δεύτερου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ από τις 13 έως τις 16 Οκτωβρίου. Το δεδομένο αυτού του συνεδρίου είναι ένα και μοναδικό. Ο Αλέξης Τσίπρας θα επανεκλεγεί στη θέση του προέδρου του κόμματος που ο ίδιος μετάλλαξε τον Ιούλιο του 2013 στο ιδρυτικό του συνέδριο.

Πολλοί θα πίστευαν ότι η αποχώρηση του Παναγιώτη Λαφαζάνη ο οποίος είχε τον έλεγχο του 31% της κεντρικής επιτροπής, της εν δυνάμει δελφίνου Ζωής Κωνσταντοπούλου και άλλων αριστερών στελεχών μετά την μεγαλειώδη μνημονιακή κωλοτούμπα του κυβερνώντος κόμματος θα απλοποιούσαν τις διαδικασίες.

Κι όμως, τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Στον ΣΥΡΙΖΑ διεξάγεται εδώ και μήνες μια υπόγεια μάχη χαρακωμάτων. Το γεγονός ότι τα χτυπήματα είναι... βουβά οφείλεται πρωτίστως στην κλασσική συγκολλητική ουσία της πολιτικής, την εξουσία.

Κι από τη στιγμή που κανείς δεν αμφισβητεί ανοιχτά τον αρχηγό, τότε τι ζητούν; Μα την κηδεμονία του εντός ή εκτός εισαγωγικών. Οι τάσεις και οι δελφίνοι προετοιμάζονται για την επόμενη ημέρα όποτε κι αν αυτή έρθει. Έως τότε αναζητούν τη δύναμη των συσχετισμών για να κατοχυρώνουν τις θέσεις τους στο κυβερνητικό σχήμα, στη νομή της εξουσίας, στους διορισμούς, στο βόλεμα στελεχών. Προφανώς υπάρχει και η ιδεολογική αντιπαράθεση αλλά, κακά τα ψέμματα, αυτή πλέον έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα. Όλοι μαζί ψηφίζουν, όλοι μαζί αποκρατικοποιούν ή ξεπουλάνε, όλοι μαζί κόβουν τις συντάξεις. Ορισμένοι, «κλαίνε» δημοσίως στα μαντήλια ή στα χαρτομάντιλά τους, αλλά αυτό γίνεται απλώς και μόνον για την προσωπική τους εκλογική διάσωση.

Όταν ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε να επιβάλει τη διάλυση των συνιστωσών, εφευρέθηκαν οι τάσεις που σε μια ισορροπία τρόμου συνυπάρχουν τόσο στην κομματική νομενκλατούρα όσο και στη διακυβέρνηση. Και ο Αλέξης Τσίπρας κινούμενος πολλές φορές στην κόψη του ξυραφιού αναγκάζεται να κάνει πως δεν καταλαβαίνει και να επιχειρεί να καλύψει τις διαφορές και την αντιπάθεια.

Τους τελευταίους μήνες, οι τάσεις και οι ομάδες συμβιώνουν με αρκετή δυσκολία καθώς η κάθε πλευρά επιχειρεί να αποσείσει από πάνω της τις ευθύνες για τη μνημονιακή στροφή, για το τέλος του ονείρου και για την επαπειλούμενη εκλογική ήττα, όπως τουλάχιστον δείχνουν όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.

Το Καλογρίτσας gate που έπληξε -ενδεχομένως ανεπανόρθωτα- όσο ηθικό πλεονέκτημα είχε απομείνει στο κυβερνών κόμμα αναμένεται να αποτελέσει την αφορμή, τη θρυαλλίδα για τη σύγκρουση που υποφώσκει στον ΣΥΡΙΖΑ.

Όλα έχουν γίνει ένα κουβάρι που έρχεται με ταχύτητα από το βυθό προς την επιφάνεια. Συμμαχίες και φιλίες δοκιμάζονται, υποστηρικτές του Αλέξη Τσίπρα βρίσκονται σε κατάσταση πολεμικής σύγκρουσης. Οι προεδρικοί, οι Ομάδα των 53, η Πλατφόρμα 2010, οι Πασοκογενείς αλλά ανεξάρτητοι-μεμονωμένοι ακονίζουν τις ματσέτες τους. Ναι, η μάχη που ήδη διεξάγεται στο δρόμο προς το συνέδριο θα έχει και πολλά στοιχεία ανταρτοπόλεμου.

Από εκεί και πέρα, τα μέτωπα που έχουν συμπτυχθεί έχουν και πολλά στοιχεία ανορθοδοξίας. Για παράδειγμα η συμμαχία του αντιπροέδρου Γιάννη Δραγασάκη και του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου που έχει κορυφή του παγόβουνου τη στήριξη στον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα τους έχει φέρει απέναντι στον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά και τον πασοκογενή συμμαχό του, υπουργό Υποδομών Χρήστο Σπίρτζη.

Ο τελευταίος, μετά την αποχώρηση του Αλέξη Μητρόπουλου θέλει να κατοχυρωθεί ως ο ηγέτης της πολυπληθούς αυτής ομάδας κατοχυρώνοντας μάλιστα ισχυρή εκπροσώπηση στη νέα κεντρική επιτροπή.

Ο βασικός του αντίπαλός του σε αυτή την προσπάθεια είναι ο επίσης πασοκογενής υπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής που βρήκε την ευκαιρία να τον «υποδείξει» εμμέσως αλλά σαφέστατα ως έναν από τους υπεύθυνους του φιάσκου για τις τηλεοπτικές άδειες.

Αυτή είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου. Ας δούμε όμως πως συντάσσονται οι... στρατοί και οι παρέες στο δρόμο προς το συνέδριο:

Η Ενωτική Κίνηση

Μετά την ανάληψη της εξουσίας και την υπογραφή του Μνημονίου από τον ΣΥΡΙΖΑ, η Ενωτική Κίνηση έγινε ο βασικός... σωματοφύλακας του Αλέξη Τσίπρα. Με σύνθημα «ένας για όλους και όλοι για έναν» ο πυρήνας της κίνησης όχι μόνον αγωνίζεται με νύχια και δόντια για την παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία αλλά και διευρύνει ταυτόχρονα καθημερινά την επιρροή της στο κόμμα και το κράτος.

Άτυπος ηγέτης της τάσης αυτής είναι ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς που συνεργάζεται στενά με τον διευθυντή του γραφείου του πρωθυπουργού Δημήτρη Τζανακόπουλο. Επίσης, σημαντικό ρόλο έχουν τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας Γιάννης Μπουρνούς, Νάσος Ηλιόπουλος, Πέτρος Καραγεώργος και Νίκος Σκορίνης, καθώς και τα στελέχη Στέλιος Παππάς και Κώστας Πουλάκης.

Πλατφόρμα 2010

Από το 2010 η συγκεκριμένη τάση έχει σαφή και διακριτό ρόλο υπό την άτυπη ηγεσία μιας τριπλέτας στελεχών. Ο διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Ζαχαριάδης, γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος Παναγιώτης Ρήγας και ο υφυπουργός Εσωτερικών Γιάννης Μπαλάφας έχουν ρόλο καθοδηγητή.

Πολύ κοντά τους, αν και όχι πλήρως ταυτισμένοι μαζί τους βρίσκονται δύο προβεβλημένα στελέχη: Ο ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδημούλης και η περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου.

Η Ομάδα των 53+

Θεωρητικά αποτελούν την εσωκομματική αντιπολίτευση. Παρά το γεγονός ότι ο ηγέτης τους Ευκλείδης Τσακαλώτος ήταν αυτός που τελικά διαπραγματεύθηκε και υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο με τους δανειστές καθώς και όλους τους εφαρμοστικούς νόμους που φέρνουν οι αξιολογήσεις, η κριτική τους εστιάζεται κυρίως σε θεσμικά θέματα όπως η Συνταγματική Αναθεώρηση, η εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, η διαχείριση του προσφυγικού. Βασικός τους στόχος είναι να αποτρέψουν τη στροφή του Αλέξη Τσίπρα προς την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία που βλέπουν να έρχεται με ταχύτητα τυφώνα.

Στην κομματική πυραμίδα έχουν σημαντική δύναμη παντού: Στην Πολιτική Γραμματεία υπάρχουν ο Μιχάλης Υδραίος, ο Χάρης Γολέμης, ο Πάνος Λάμπρου και ο Μιχάλης Σαρρής. Στο υπουργικό Συμβούλιο εκπροσωπούνται από τον υπουργό Ναυτιλίας Θοδωρή Δρίτσα, τον υφυπουργό ΕΣΠΑ Αλέξη Χαρίτση και την Θεανώ Φωτίου. Σημαντική είναι η δύναμη που υπάρχει και στην κοινοβουλευτική ομάδα με τους Τασία Χριστοδουλοπούλου, Χρήστο Καραγιαννίδη, Αννέτα Καββαδία, Χριστόφορο Παπαδόπουλο, Χρήστο Μαντά, Ελένη Σταματάκη, Γιώργο Κυρίτση και τον Μάκη Μπαλαούρα. Στο ίδιο μήκος κύμματος κινείται η εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Ράνια Σβίγγου.

Το ΠΑΣΟΚ είναι και εδώ

Τους έχουν αποκαλέσει πασοκογενείς. Από την αρχή ο στενός πυρήνας του 4% που ακόμη κυβερνά το κόμμα σε επίπεδο μηχανισμών δεν τους είδε με καλό μάτι. Αυτή τη φορά η φιλοδοξία τους είναι να καταλάβουν το «χώρο που τους αναλογεί» στον ΣΥΡΙΖΑ που πήρε 36% στις εκλογές. Οι αντιστάσεις υπάρχουν ακόμη. Για παράδειγμα η προσπάθεια του υπουργού Υποδομών Χρήστου Σπίρτζη να εγγράψει μαζικά νέα μέλη -προκειμένου να ψηφίσουν για την ανάδειξη των νέων συνέδρων- μέσω των ηλεκτρονικών αιτήσεων βρίσκει τείχος και ελάχιστους έχει καταφέρει να περάσεις στις οργανώσεις.

Παρόλα αυτά, είναι εδώ επηρεάζουν όχι μόνο τη διακυβέρνηση αλλά και τις εξελίξεις. Στήνουν συμμαχίες και ελπίζουν σε... καλύτερες ημέρες. Ο υπουργός εσωτερικών Παναγιώτης Κουρουμπλής είναι ο πιο γνωστός της συγκεκριμένης τάσης. Επίσης, σε αυτήν χρεώνονται τα μέλη της κυβέρνησης Δημήτρης Μάρδας, Θεοδώρα Τζάκρη και Μάρκος Μπόλαρης.

Σε αυτήν ανήκουν οι βουλευτές Γιάννης Μιχελογιαννάκης και Θεόδωρος Παραστατίδης, το μέλος της Πολιτικής Γραμματείας Αντώνης Κοτσακάς αλλά και ο διοικητής της ΕΥΠ Γιάννης Ρουμπάτης. Ταυτόχρονα, υπό την καθοδήγηση του κ. Σπίρτζη η ομάδα διευρύνεται από στελέχη και δημάρχους που προέρχονται από το χώρο του ΠΑΣΟΚ. Κανείς δεν γνωρίζει αυτή τη στιγμή αν η ομάδα θα μείνει ενιαία στις ψηφοφορίες του συνεδρίου.

"Ανένταχτοι" προεδρικοί

Αποτελούν μια τελευταία κατηγορία που στηρίζει μεν τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά δεν εντάσσεται εμφανώς σε καμία από τις ομάδες και τις τάσεις. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οι υπουργοί Γιάννης Δραγασάκης (πρώτος σε σταυρούς στο περασμένο συνέδριο) Πάνος Σκουρλέτης, Αλέκος Φλαμπουράρης, Γιώργος Σταθάκης, Νίκος Φίλης αλλά και ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης.

Ο προσυνεδριακός διάλογος

Ήδη εδώ και αρκετούς μήνες διεξάγεται είτε δια ζώσης είτε μέσα από τα κομματικά ΜΜΕ του ΣΥΡΙΖΑ ο προσυνεδριακός διάλογος. Ένας διάλογος που χαρακτηρίζεται από περιορισμένη συμμετοχή, υποτονικότητα αλλά ταυτόχρονα από μια διπλή αγωνία: Αν ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μείνει στην εξουσία και έως που θα φτάσει ο ΣΥΡΙΖΑ για να παραμείνει στην εξουσία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ προετοιμάζεται για το πραγματικά πρώτο κρίσιμο συνέδριό του ως κόμμα εξουσίας είναι και το γεγονός ότι το περασμένο Σαββατοκύριακο στη συνεδρίαση της απερχόμενης κεντρικής επιτροπής κυριάρχησε κλίμα αγγαρείας. Ο δε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αντί να μιλήσει για το μέλλον και τα κρίσιμα διλήμματα προτίμησε να επιτεθεί στον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκο Μητσοτάκη αντί να αναφερθεί στο σχέδιο και το όραμά του για τον ΣΥΡΙΖΑ της μνημονιακής εποχής και της δημοσκοπικής κατακρήμνισης.

Ο σοβαρότερος προβληματισμός που εκφράστηκε σε αυτή τη διαδικασία διατυπώθηκε από όλους σχεδόν τους εκπροσώπους νομαρχιακών οργανώσεων, οι οποίοι επισήμαναν την υποτονική συμμετοχή μελών και πολιτών στον προσυνεδριακό διάλογο και υποστήριξαν πως ούτε τα μισά από τα 30.000 μέλη του κόμματος δεν είναι ενεργά. Με βάση αυτό, η αναλογία «1 σύνεδρος ανά 10 μέλη» που έχει αποφασιστεί για την σύνθεση του σώματος του συνεδρίου, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Η αγωνία του Αλέξη Τσίπρα

Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή την εποχή ζει ξανά την «εποχή της ταβέρνας». Φυσιολογικό σε μεγάλο βαθμό. Συμβαίνει σε όλα τα μεγάλα κόμματα που οδεύουν σε συνέδριο. Τώρα κλείνονται οι συμμαχίες και τα μεγάλα deals για την επόμενη ημέρα. Και αυτό είναι κυριολεκτικό. Σχεδόν όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ έχουν συνειδητοποιήσει πως το κόμμα τους οδεύει προς ήττα στις επόμενες εκλογές. Προφανώς η τελικά διαφορά έχει βαρύνουσα σημασία για ένα κυβερνητικό κόμμα. Άρα όλοι και κυρίως ο ίδιος ο πρωθυπουργός προετοιμάζονται για τους συσχετισμούς της επόμενης ημέρας στην κεντρική επιτροπή. Τα πρόσωπα, οι τάσεις και οι αριθμοί έχουν τη δική τους ξεχωριστή σημασία.

Στόχος της στενής ομάδας του Μεγάρου Μαξίμου είναι να κρατηθεί το κόμμα χωρίς ιδιαίτερους κλυδωνισμούς ακόμη και μετά από μια καθαρή ήττα με περισσότερες από 5 μονάδες διαφοράς. Αν φυσικά το αποτέλεσμα λάβει διαστάσεις πανωλεθρίας, τότε όλα θα επανεξεταστούν εκείνη τη στιγμή, αλλά τώρα κανείς δεν σκέπτεται έτσι.

Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα του Αλέξη Τσίπρα είναι έχει πλέον έναν καθαρό συσχετισμό υπέρ του στη νέα κεντρική επιτροπή ώστε να σταματήσει τις ασκήσεις ισορροπίας κατά την άσκηση της πρωθυπουργίας. Γνωρίζει για παράδειγμα ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να διαλέξει αν είναι με τον Στέργιο Πιτσιόρλα του ΤΑΙΠΕΔ ή με τον Σκουρλέτη και τον Δρίτσα.

Φυσικά είναι ένα πρόβλημα που καλείται να το λύσει μόνος του. Και ενδεχομένως θα επιχειρήσει να το λύσει με τον ανασχηματισμό που δεν θα αργήσει πολύ πλέον.

Όλα τα παραπάνω που ισχύουν στο ακέραιο προβληματίζουν έντονα τόσο τον πρωθυπουργό όσο και τον στενό πυρήνα εξουσίας του Μεγάρου Μαξίμου. Όπως προσημειώσαμε υπάρχει το ισχυρό ενδεχόμενο το συνέδριο να αναβληθεί και να μετατεθεί κατά μερικούς μήνες και κομβικό στοιχείο για τη λήψη της απόφασης αυτής θα αποτελέσουν οι εξελίξεις στο σίριαλ με τις τηλεοπτικές άδειες. Ήδη η υπόθεση Καλογρίτσα αποτελεί ένα καίριο πλήγμα στους σχεδιασμούς τους. Κανείς δεν γνωρίζει επίσης αν ο Ιβάν Σαββίδης τελικά θα περάσει το τεστ του πόθεν έσχες και αν θα καταθέσει το τίμημα της πρώτης δόσης. Είναι σαφές ότι στην κυβέρνηση θα προτιμούσαν τον Δημήτρη Κοντομηνά, αλλά πάλι και αυτό δημιουργεί νέα προβλήματα.

Και φυσικά υπάρχει πάντα η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που αναμένεται να αγωνία.

Πηγή NewsBomb

Δημοσίευση: Οκτωβρίου 20, 2016