Frederick Banting: Ο ευφευρέτης της ινσουλίνης

Γεννήθηκε το 1981 και συμμετείχε με το απόσπασμα των «Καναδών Ερυθροχιτώνων» στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο όπου και τραυματίστηκε σοβαρά στο χέρι. Γυρνώντας στον Καναδά και μετά από αρκετές δυσκολίες καταφέρνει να ανοίξει το δικό του ιατρείο στο οποίο περίμενε για 28 ολόκληρες μέρες τον πρώτο του ασθενή. Δύο μήνες αργότερα αποφασίζει να κλείσει το ιατρείο και να αποδεχθεί μια θέση στην Ιατρική Σχολή του Τορόντο παραδεχόμενος ότι δεν το έκανε αυτό από αγάπη για την επιστήμη, αλλά απλά «για να μπορεί να βγάζει το καθημερινό του ψωμί».

Για μια παρουσίαση μαθήματος σχετικά με τον διαβήτη ο Μπάντινγκ καταγράφει με χρονολογική σειρά όλες τις προσπάθειες των φυσιολόγων και των βιοχημικών να βρουν λύση στο αίτιο που τον προκαλεί. Από την μελέτη του προκύπτει ένα συμπέρασμα το οποίο ο ίδιος θεωρεί παράτολμο αλλά αργότερα αποδεικνύεται σωστό: τα νησίδια του Λάνγκερχανς, με τα κύτταρά τους, είναι εκείνα που μας προστατεύουν από τον διαβήτη. Του φαινόταν πιθανό, ότι ακριβώς αυτά τα κύτταρα έδιναν στο αίμα την ουσία εκείνη που βοηθούσε τον οργανισμό μας να κάνει την καύση του σακχάρου που χρειάζεται.

Στον Μπάντινγκ ήρθε σαν αστραπή μια ιδέα: «Ένοιωσα μέσα μου», θα εξομολογηθεί αργότερα, «σαν μια προσπάθεια να στήσω μια γέφυρα πάνω από μια μεγάλη άβυσσο, μεταξύ δύο πολύ απομακρυσμένων μεταξύ τους ιδεών». Όχι το παγκρεατικό υγρό, αλλά μόνον η ουσία που εκκρίνουν τα κύτταρα του Λάνγκερχανς πρέπει να χύνεται στο αίμα.

Αλλά πώς να αποκτήσουμε την ουσία αυτή; Πριν να κοιμηθεί, γράφει ο Μπάντινγκ επί λέξει σ’ ένα σημειωματάριο: «Να απολινώσω τον παγκρεατικό πόρο σκύλων, να περιμένω 7-8 εβδομάδες να επέλθει η εκφύλιση του οργάνου. Να αφαιρέσω τα υπολείμματά του και να κάνω από αυτό ένα εκχύλισμα».

Το πρώτο πείραμα σε άνθρωπο

Ο πρώτος άνθρωπος που υποβάλλεται στη νέα θεραπεία είναι ένας σύντροφος των παιδικών χρόνων του Μπάντινγκ: ο Τζο Τζίλιριστ, διδάκτωρ της Ιατρικής, που εξαντλημένος τελείως από το διαβήτη παρουσιάζεται, στις 11 Φεβρουαρίου 1922, στο εργαστήριο. Η κατάστασή του είναι πράγματι απελπιστική. Ο Μπάντινγκ είχε ήδη πειραματιστεί στον εαυτό του με τη νησιδίνη, αποδεικνύοντας έτσι ότι είναι ακίνδυνη για τον άνθρωπο. Όμως ο Τζο Τζίλιριστ θα είναι ο πρώτος του ασθενής. «Ξαναβρήκα τη ζωή», θα πει αυτός ο άνθρωπος που επέζησε και του σωτήρα του. «Έγινα ο ινδόχοιρος, ο σκύλος, το κουνέλι, το πιο πολύτιμο του εργαστηρίου τους».

Ο ίδιος ο καθηγητής Μακλέοντ συνεργάζεται με το νεαρό Καναδό ερευνητή που είχε βρει τη λύση του προβλήματος με το οποίο είχαν ασχοληθεί ολόκληρες γενεές φυσιολόγων. Ο Μακλέοντ μετονομάζει τη νησιδίνη σε «ινσουλίνη». Χιλιάδες άρρωστοι, ως τότε αθεράπευτοι, αρχίζουν να καταφεύγουν στο Τορόντο, που γίνεται η πόλη της ελπίδας.

Στην ομάδα προστίθεται ο δόκτωρ Κόλιπ (James Bertram Collip) (1892-1965), ειδικός στις ορμόνες. Πρέπει να λυθεί ένα πρόβλημα: η παραγωγή ινσουλίνης σε μεγάλες δόσεις. Η Αμερικανική Ιατρική Εταιρεία δίνει την υποστήριξή της. Κινητοποιούνται όλα τα εργαστήρια. Η παραγωγή ινσουλίνης γίνεται σύνθημα. Η κατασκευή της σε μεγάλη κλίμακα αλλάζει τελείως την κλινική εικόνα της ασθένειας. Ως το 1922 κανένας διαβητικός δεν είχε μπορέσει να συνέλθει από το διαβητικό κώμα για να διηγηθεί την ιστορία του. όμως ο Τζο Τζίλιριστ διέρρηξε το θανατηφόρο κλοιό. Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει νικηθεί. Ο Φρέντερικ Μπάντινγκ πήρε το 1923 το βραβείο Νόμπελ μαζί με τον καθηγητή Μακλέοντ και το 1935 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Εταίρου της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου.

Την ινσουλίνη θα παρασκευάσει αργότερα υπό κρυσταλλική μορφή ο Τζ. Τζ. Άμπελ, ο Αμερικανός φαρμακολόγος που ήδη είχε απομονώσει την αδρεναλίνη και είχε κάνει σπουδαίες μελέτες γύρω από την υπόφυση.Παρ’ όλες τις προόδους της ιατρικής και την ύπαρξη πλέον υπογλυκαιμικών παρασκευασμάτων που λαμβάνονται από το στόμα, η θεραπεία με ινσουλίνη εξακολουθεί να λύνει, κάθε μέρα, για εκατομμύρια διαβητικούς, το πρόβλημα που ως το 1922, μόνη λύση είχε το θάνατο.

Όμως η μοίρα επεφύλασσε ένα άσχημο τέλος για το νομπελίστα γιατρό: στις 11 Ιουλίου 1941, ο Μπάντινγκ σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα στο κόλπο του Σαιν Λοράν στη γαλλική βορειοδυτική πλευρά του Ατλαντικού.

ΠΗΓΗ

Δημοσίευση: Νοεμβρίου 14, 2016