2017: Ενώπιον σοβαρών εξελίξεων στα εθνικά

Εντατικοποίηση των προσπαθειών για συμφωνία στο Κυπριακό τις πρώτες εβδομάδες του 2017, επιδιώκει ο διεθνής παράγων. Ταυτόχρονα, ιδιαιτέρως έκκρυθμη χαρακτηρίζεται η κατάσταση στα Σκόπια, μετά τις πρόσφατες εκλογές, αφού είναι πολύ δύσκολο να σχηματιστεί κυβέρνηση, ενώ εκφράζονται φόβοι ακόμα και για βίαια υποτροπή της κατάστασης. Τα Σκόπια, όπως και άλλες χώρες των Βαλκανίων, εδώ και καιρό έχουν μετατραπεί σε πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Μόσχα. Παράλληλα, στην Αλβανία, έντονες είναι οι επικρίσεις στο πρόσωπο του πρωθυπουργού της, Εντυ Ράμα, μετά τις αρνητικές εξελίξεις στην ΕΕ, η οποία δεν έδωσε ημερομηνία για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων στα Τίρανα. Να σημειωθεί πως, εξαιτίας της εκλογικής περιόδου στα Σκόπια, το θέμα της ενταξιακής τους πορείας, ούτε καν συζητήθηκε στην ΕΕ.

Διάσκεψη για το Κυπριακό

Κατά πληροφορίες, την επόμενη εβδομάδα, προγραμματίζεται να μεταβεί στην Άγκυρα ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, κ.Δημήτρης Παρασκευόπουλος. Εκεί, θα συναντηθεί, ενδεχομένως, με τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα του τουρκικού ΥΠΕΞ, ή άλλον παράγοντά του (ο προηγούμενος γγ ανέλαβε τη θέση εκπροσώπου της Τουρκίας στον ΟΗΕ), προκειμένου να αρχίσει ο ελληνοτουρκικός διάλογος με κύριο αντικείμενο το θέμα ασφάλειας – καθεστώτος εγγυήσεων – κατοχικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Ανάλογα με τις εξελίξεις από τις συζητήσεις, και την επίτευξη συνεννόησης ανάμεσα στις δυο πλευρές, δεν αποκλείεται να υπάρξει συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν τις παραμονές τις Διάσκεψης για το Κυπριακό, που θα γίνει το πιθανότερο στην Ελβετία. Η Διάσκεψη, όπως συμφώνησαν Αναστασιάδης – Ακιντζί, προγραμματίζεται από τις 9 έως και τις 12 Ιανουαρίου 2017. Ο Ταγίπ Ερντογάν, δια του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας, έχει ανακοινώσει τη συμμετοχή του. Το πιθανότερο είναι ότι, και από ελληνικής πλευράς, θα μετάσχει ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Ακόμα, πάντως, υπάρχουν αρκετά αγκάθια για την πραγματοποίησή της, πολύ περισσότερο για την επίτευξη της οποιασδήποτε συμφωνίας. Ήδη, η Άγκυρα αμφισβητεί τη συμμετοχή της Λευκωσίας ως «Κυπριακής Δημοκρατίας», και ζητάει τη συμμετοχή του Νίκου Αναστασιάδη ως εκπροσώπου της «ελληνοκυπριακής κοινότητας». Παράλληλα, εκφράζονται έντονες υποψίες, σύμφωνα με τις οποίες, η Άγκυρα θα επιχειρήσει να σαμποτάρει την εξεύρεση λύσης, διότι, ενόψει του δημοψηφίσματος στην Τουρκία για τη μετατροπή του συστήματος σε «Προεδρικό», στην αρχή του καλοκαιριού, ο Τ.Ερντογάν δεν θα ήθελε να κατηγορηθεί από την κεμαλική αντιπολίτευση για «υποχωρήσεις» στο Κυπριακό.

Όπως και να’ χει, δεν αποκλείεται στην Ελβετία να συμφωνηθεί ένας οδικός χάρτης για το Κυπριακό, που θα πρέπει να ακολουθηθεί έως το καλοκαίρι του 2017. Να σημειωθεί πως ακόμα δεν έχει συμφωνηθεί εάν στη Διάσκεψη θα λάβει μέρος η ΕΕ και με ποια ιδιότητα. Η Άγκυρα δηλώνει ότι δεν θέλει την ΕΕ εκεί, αλλά εάν τελικά παραστεί, να είναι με την ιδιότητα του παρατηρητή. Κάτι που δεν δέχεται ούτε η ελληνική πλευρά, και, ως όλα δείχνουν, ούτε οι Βρυξέλλες. Πάντως, τα πέντε μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία), όπως φαίνεται, δεν θα κληθούν στη Διάσκεψη, αν και αυτό το ήθελε η Αθήνα. Οι ΗΠΑ, βέβαια, που επίσης δεν θα συμμετάσχουν, ουσιαστικά θα παραβρίσκονται στη Διάσκεψη τόσο μέσω της Βρετανίας (θα είναι παρούσα ως μια εκ των τριών εγγυητριών δυνάμεων – Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία), όσο και μέσω του ΟΗΕ (!). Η Ουάσιγκτον, ως γνωστόν, είναι κοντά στις τουρκικές θέσεις για την παραμονή μεγάλου μέρους των κατοχικών δυνάμεων στην Κύπρο για αρκετά έτη.

Σκόπια: Ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα

Μπορεί, βέβαια, να μην υπάρχουν εξελίξεις για το θέμα της ονομασίας, και τριβές ανάμεσα στην Αθήνα και τα Σκόπια, ωστόσο η κατάσταση στο γειτονικό κρατίδιο είναι τόσο τεταμένη που θα έπρεπε να ανησυχεί τη χώρα μας. Τα αποτελέσματα στις πρόσφατες (11-12-2016), πρόωρες εκλογές, δεν έδωσαν κυβέρνηση, ενώ παρ’ ότι έχουν περάσει εβδομάδες, κλιμακώνεται η ένταση. Μάλιστα, εκφράζονται φόβοι για «δυναμικές προβοκάτσιες από το βαθύ κράτος και το παρακράτος, με απρόβλεπτες συνέπειες». Η συγκεκριμένη επισήμανση, πάντως, γίνεται από παράγοντες της αντιπολίτευσης (Σοσιαλιστές), που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το «βαθύ κράτος» που έχει δημιουργήσει ο Γκρουέφσκι κατά τη διακυβέρνησή του, τα προηγούμενα χρόνια.

Ως γνωστόν, στις εκλογές το VMRO-DPMNE του εθνικιστή, Νικόλα Γκρουέφσκι, κατέλαβε 51 έδρες, ενώ το συγκυβερνών, αλβανικό κόμμα, DUI, του Αλί Αχμέτι, έλαβε 10. Για να έχει την πλειοψηφία στη Βουλή (σύνολο 120 βουλευτές), απαιτούνται 61. Τα δυο κόμματα συγκεντρώνουν τον αριθμό, αλλά πρόκειται για εξαιρετικά εύθραυστη πλειοψηφία. Επιπλέον, εκφράζονται αμφιβολίες εάν το DUI θα πάει με τον Γκρουέφσκι, φοβούμενο την περαιτέρω πολιτική φθορά του. Ένα άλλο σενάριο είναι να προστεθεί σε αυτά τα δυο κόμματα, η δύναμη του επίσης αλβανικού, DPA, του Μεχντούχ Θάτσι (έβγαλε μόλις 2 έδρες). Αλλά και γι’ αυτό υπάρχουν αμφιβολίες. Να σημειωθεί πως το αλβανικό στοιχείο κατέβηκε στις εκλογές με τέσσερα κόμματα. Στα παραπάνω δυο, να προστεθεί το νεοσύστατο, BESA (μερίδα του σκοπιανού Τύπου το κατηγορεί ότι προωθεί το «ριζοσπαστικό Ισλάμ»), που πήρε 5 έδρες, και ο «Συνασπισμός για τους Αλβανούς» με 3 έδρες. Συνολικά, ωστόσο, τα αλβανικά κόμματα έχασαν μεγάλη δύναμη σε αυτές τις εκλογές, αφού έπεσαν στις 20 έδρες από τις 27 που είχαν προηγουμένως (το DUI, από 19 έπεσε στις 10).

Κοινή πεποίθηση είναι, πάντως, ότι ο αμερικανικός παράγων ασκεί εντονότατη επιρροή στα αλβανικά κόμματα, και θα μπορούσε να τους επιβάλλει με ποιον θα συμμαχήσουν κυβερνητικά. Άρα, και ποιος θα είναι η επόμενη κυβέρνηση των Σκοπίων. Να σημειωθεί ότι ο ισχυρότερος πόλος της αντιπολίτευσης στον Γκρουέφσκι, είναι το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SDSM) του Ζόραν Ζάεφ, το οποίο κατέλαβε 49 έδρες. Όλα, μάλιστα, δείχνουν ότι ο ξένος παράγων, τόσο οι ΗΠΑ που παίζουν τον κύριο ρόλο στα Σκόπια, όσο και η ΕΕ, εμμέσως πλην σαφώς, στηρίζουν τους σοσιαλιστές. Ωστόσο, εξαιτίας εσωτερικών αντιπαλοτήτων τόσο μεταξύ των αλβανικών κομμάτων, όσο και γενικότερα στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολος ο σχηματισμός κυβερνητικού συμμαχικού σχήματος ένθεν κακείθεν.

Άκρως ενδιαφέρον είναι ότι ο Νίκολα Γκρουέφσκι έχει σηκώσει το «μπαϊράκι» κατά των Αμερικάνων, υψώνοντας ιδιαίτερα τους αντιαμερικανικούς, αλλά και αντιευρωπαϊκούς τόνους. Στελέχη του κόμματός του, αλλά και τα ΜΜΕ που τον υποστηρίζουν, χαρακτηρίζουν τον αμερικανό πρέσβη, Jess Baily, ως «εγκέφαλο πραξικοπήματος» (coup sponsor), κάνουν λόγο για πραξικόπημα με τις χορηγίες του Τζώρτζ Σόρος, μιλούν για ωμές παρεμβάσεις «της πρεσβείας», καθώς και για «κακό» Στέϊτ Ντιπάρτμεντ, και «καλό» Τράμπ. Με τον τελευταίο, ωστόσο, ο Γκρουέφσκι κάθε άλλο παρά φέρεται να έχει διαύλους επικοινωνίας. Μέσα Ενημέρωσης φίλα προσκείμενα στον Γκρουέφσκι, μόλις πρόσφατα, έφτασαν στο σημείο να δημοσιεύσουν «κηδειόσημα» με τις φωτογραφίες του αμερικανού πρέσβη και πρέσβεων της ΕΕ. Εξαίρεση, ωστόσο, αποτέλεσαν οι πρέσβεις της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Να σημειωθεί πως η Αθήνα έχει κρατήσει μια αισθητά διακριτική στάση μη ανάμειξης στις εξελίξεις στην γείτονα. Ένα μικρό, πλην όμως ενδεικτικό, στοιχείο ότι η Ευρώπη παίζει δευτερεύοντα ρόλο στις εξελίξεις στην γείτονα, είναι ότι ο αντιπρόσωπος της ΕΕ στο κρατίδιο έφυγε για τρείς εβδομάδες, για διακοπές (!), όπως και η γερμανίδα πρέσβης για ένα μήνα (!).

Ως είναι φυσικόν, ο λόγος της «αντίδρασης» Γκρουέφσκι στην αμερικανική πρεσβεία, δεν βασίζεται παρά στον φόβο του ότι η Ουάσιγκτον θα «καθοδηγήσει» τους Αλβανούς σε συγκυβέρνηση με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η Μόσχα, κινούμενη, διακριτικά μεν, αλλά στο εντελώς αντίθετο μήκος κύματος, καλούσε «τις πολιτικές δυνάμεις στη “Μακεδονία” να αποφεύγουν τις εξωτερικές, αντιπαραγωγικές επιρροές για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης». Πάντως, τα αλβανικά κόμματα έχουν αιτήματα που –κάποια από αυτά- δύσκολα μπορούν να γίνουν δεκτά από τους Σοσιαλιστές, και ακόμα δυσκολότερα από το VMRO. Όλα τους, βέβαια, έχουν ως αφετηρία την ισοτιμία της αλβανικής γλώσσας. Ζητούν, όμως, να είναι Αλβανός ο πρόεδρος της Βουλής, και να υπάρξει ξεχωριστή –σλαβική και αλβανική- πλειοψηφία για την ψήφιση του προϋπολογισμού. Επιπλέον, έλεγχος της Στατιστικής Υπηρεσίας, η οποία θα κάνει νέα καταγραφή πληθυσμού. Το BESA, μάλιστα, υποστηρίζει ότι το αλβανικό στοιχείο αποτελεί το 35% του πληθυσμού στη χώρα, ενώ το κράτος θεωρεί ότι είναι 25%.

Ένα άλλο σενάριο είναι ο σχηματισμός «κυβέρνησης εθνικού σκοπού». Σε αυτή την περίπτωση, όμως, είναι βέβαιον ότι θα αντιδράσει το VMRO, ειδικά από τη στιγμή που στόχος μιας τέτοιας κυβέρνησης θα είναι η διάλυση του «καθεστώτος» που έστησε στο κράτος η διακυβέρνηση Γκρουέφσκι. Μια ακόμα λύση που συζητείται, είναι η διενέργεια εκλογών, το Μάϊο του 2017. Αυτή η κατάσταση εσωτερικής αναταραχής, και ο φαύλος κύκλος της έντασης, είναι εμφανές ότι επηρεάζει αρνητικά τόσο την πορεία των Σκοπίων προς την ΕΕ, όσο και τις φιλοδοξίες τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, στην παρούσα, το θέμα του ονόματος, φαίνεται να μπαίνει στην κατάψυξη.

Παγωμάρα για τον Ράμα

Ο μπασκετμπολίστας πρωθυπουργός της Αλβανίας, υπέστη πρόσφατα ψυχρολουσία, αφού δεν πήρε ημερομηνία για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την ΕΕ. Το αντίθετο, όλα δείχνουν ότι το θέμα της Αλβανίας μετατίθεται στις … «ελληνικές καλένδες», και έτσι ο Εντυ Ράμα καλείται να πάει το καλοκαίρι του 2017 σε εκλογές χωρίς κάτι χειροπιαστό για τους ψηφοφόρους του. Προφανώς, ο κ.Ράμα υποτίμησε αισθητά ότι ένας από τους δρόμους για να φτάσει η Αλβανία στις Βρυξέλλες, περνάει από την Αθήνα. Και σίγουρα, η εθνικιστική, αλυτρωτική ρητορική του, εναντίον της Ελλάδας, ουδόλως τον βοήθησε. Κι’ ας προσπάθησε στη συνέχεια να εξωραΐσει την εικόνα του, και να εμφανιστεί, μέσω ελληνικού τηλεοπτικού καναλιού, ως φανατικός φιλοευρωπαίος. Δεν του βγήκε, επίσης, ούτε οι υπόγειες «συναλλαγές» με κάποια «γραφεία» στις Βρυξέλλες, αλλά ούτε έδειξε διορατικότητα για τις αμερικανικές εκλογές, αφού αναφανδόν στήριξε την Χίλαρυ Κλίντον, και δεν κράτησε την παραμικρή ισορροπία με τον Τράμπ.

Τώρα, λοιπόν, εισπράττει τα βέλη στο εσωτερικό. Μόλις προ ημερών, επτά βουλευτές από διαφορετικά κόμματα (Libra, ΚΕΑΔ, Δημοκρατικό Κόμμα, Αγροτικό, Χριστιανοδημοκρατικό, Κίνημα Εθνικής Ανάπτυξης) κατέθεσαν επείγουσα ερώτηση στη Βουλή για τις προ εβδομάδων αποφάσεις του Συμβουλίου υπουργών της ΕΕ να μην δώσει ημερομηνία για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Εννοείται, βέβαια, ότι, όπως συχνά γίνεται στο αλβανικό Κοινοβούλιο, ο κ.Ράμα, σημειώνουν αλβανικά ΜΜΕ, εκτός των άλλων θα δεχτεί τα βέλη για κακή διακυβέρνηση της χώρας, τη διαφθορά, την ανεργία, και τη διακίνηση ναρκωτικών.

ΠΗΓΗ

Δημοσίευση: Δεκεμβρίου 24, 2016