Πόση ευελιξία αντέχει η λιτότητα;

Η Ευρώπη αναζητεί μία «χρυσή τομή» ανάμεσα στη δημοσιονομική πειθαρχία και στη στρόφιγγα της ανάπτυξης. Σε υψηλούς τόνους έγιναν αυτήν την εβδομάδα οι σχετικές συζητήσεις στο Ευρωκοινοβούλιο

Πράξη πρώτη: οι ευρωβουλευτές συζητούν για την επιτήρηση των εθνικών προϋπολογισμών στα πλαίσια του «ευρωπαϊκού εξαμήνου». Αποκαρδιωτικός ο σχετικός απολογισμός, καθώς μόλις πέντε κράτη-μέλη της ευρωζώνης συμμορφώνονται πλήρως με τις επιταγές του συμφώνου σταθερότητας: Γερμανία, Ολλανδία, Εσθονία, Σλοβακία και Λουξεμβούργο. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βλάντις Ντομπρόφσκις εντοπίζει το πρόβλημα, αλλά παρουσιάζει μία ιδιαίτερα αισιόδοξη «μεγάλη εικόνα». Όπως επισημαίνει «σήμερα, το ΑΕΠ της ΕΕ είναι υψηλότερο απ´ ότι πριν από την κρίση. Του χρόνου όλα τα κράτη-μέλη προβλέπεται να έχουν θετικούς δείκτες ανάπτυξης. Οι επενδύσεις αυξάνονται με τη βοήθεια του ευρωπαϊκού επενδυτικού πακέτου. Ενθαρρυντικές είναι οι ενδείξεις και στην αγορά εργασίας, καθώς η απασχόληση αυξάνεται με τον υψηλότερο ρυθμό από το 2008, αν και η ανεργία παραμένει υψηλή. Τα δημόσια οικονομικά βελτιώνονται».

Για τον αντιπρόεδρο Ντομπρόφσκις «πρώτο και κύριο» μέλημα παραμένει η υλοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, ώστε να αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μέχρι σήμερα ο σχετικός αντίλογος προερχόταν κυρίως από την Αριστερά και τους Πράσινους. Αλλά στην τελευταία συζήτηση στο Στρασβούργο, άρχισαν να ανεβάζουν τους τόνους και οι σοσιαλιστές. Έμφαση στις κρατικές επενδύσεις δίνει, μεταξύ άλλων, ο ιταλός σοσιαλδημοκράτης και επικεφαλής της επιτροπής Oικονομικών Υποθέσεων Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι. Απαντώντας σε επίμονες παραινέσεις σουηδού ευρωβουλευτή περί μεταρρυθμίσεων, ο Γκουαλτιέρι αντιτείνει ότι ένα σωστό «μείγμα πολιτικής» πρέπει να περιλαμβάνει και στοχευμένα μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης. «Η ιστορία της Ευρώπης και της Αμερικής προσφέρει πολλά σχετικά παραδείγματα» λέει ο ιταλός ευρωβουλευτής. «Δεν χρειάζεται να είμαστε κεϋνσιανιστές και δεν θέλω να είμαι κεϋνσιανιστής, αλλά πραγματιστής. Γι αυτό λέω ότι δεν είναι πολύ λογικό, στη σημερινή συγκυρία, να μην αποδέχεται κανείς την παραμικρή τόνωση της δημοσιονομικής πολιτικής».

Νέα πυρά Πιτέλα κατά Σόιμπλε

Σε συνέντευξη τύπου το καλοκαίρι στο Στρασβούργο, ο επικεφαλής των ευρωπαίων σοσιαλιστών Τζιάνι Πιτέλα είχε επικρίνει σε ασυνήθιστα υψηλούς τόνους τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για την προσήλωσή του στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, λέγοντας μάλιστα ότι οι θέσεις του είναι «απαράδεκτες». Την Τρίτη ο ιταλός πολιτικός επανήλθε δριμύτερος και εγκωμίασε πρόσφατες εξαγγελίες της Κομισιόν περί «δημοσιονομικής επέκτασης» το 2017, με περισσότερες επενδύσεις σε χώρες με πλεονάσματα, ενώ παράλληλα επιτέθηκε στον γερμανό υπουργό Οικονομικών. «Θέλω να το πω με σαφήνεια για όποιον επιδιώκει αυτήν τη ώρα να υπονομεύσει την προσπάθεια, και αναφέρομαι ιδιαίτερα στον Σόιμπλε: για μας ο δημοσιονομικός προσανατολισμός (financial stance) είναι απαράβατη κόκκινη γραμμή. Από αυτό εξαρτάται και η υποστήριξή μας προς την Κομισιόν, γι αυτό δεν πρόκειται να ανεχθούμε καμία υπονόμευση».

Την ίδια μέρα ο επικεφαλής των σοσιαλιστών επανέλαβε ότι «αν επικρατήσει η γραμμή Σόιμπλε» θα αποσύρει τη στήριξή του στην επιτροπή Γιούνκερ. Υποδηλώνει η σκληρή γραμμή Πιτέλα ένα υπό διαμόρφωση μέτωπο του Νότου, με στόχο τη δημοσιονομική χαλάρωση; Μία έμμεση απάντηση δίνει ο επικεφαλής της Κ.Ο. του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ. Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου μετά από συνάντησή του με τον νέο υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, Αλφόνσο Νταστίς, ο γερμανός πολιτικός δηλώνει: «Η Ισπανία ήταν πάντα έτοιμη να τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Και αυτό που εκτιμώ, σε σύγκριση με άλλες χώρες, είναι ότι ο Μαριάνο Ραχόι ποτέ δεν κατηγορούσε στις Βρυξέλλες για όσα έπρεπε να κάνει. Στην Ιταλία βλέπουμε μερικές φορές τον Ρέντσι να λέει ότι οι Βρυξέλλες είναι ο ‘κακός της υπόθεσηςʼ. Ο Μαριάνο Ραχόι ποτέ δεν έκανε κάτι τέτοιο. Πάντα έλεγε ‘ο προϋπολογισμός δεν είναι των Βρυξελλών, είναι δικός μας, εμείς πρέπει να μειώσουμε το χρέος μαςʼ».

Αγωνία Ντράγκι για τη συνοχή της Ευρώπης

Πράξη δεύτερη στη συζήτηση περί οικονομικής πολιτικής: ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι, καλείται στο Στρασβούργο για να εξηγήσει την πολιτική χαμηλών επιτοκίων και παρεμβάσεων στην αγορά ομολόγων, η οποία προκαλεί μεν ενθουσιώδη σχόλια, πυροδοτεί όμως και έντονες αντιδράσεις. Με διπλωματικό τρόπο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Ντομπρόφσκις υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητη η ανεξαρτησία της ΕΚΤ, αλλά εξίσου απαραίτητη είναι και η λογοδοσία της. Ευρωβουλευτές του ξενοφοβικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) κατηγορούν τη Φραγκφούρτη ότι υπερβαίνει τις αρμοδιότητές της.

Από την πλευρά του, ο Μάριο Ντράγκι στέλνει το δικό του, διακριτικό μήνυμα για μία μελλοντική «στοχευμένη» χαλάρωση. «Οι δημοσιονομικές πολιτικές», λέει στο Στρασβούργο ο επικεφαλής της ΕΚΤ, «πρέπει να στηρίζουν και την ανάκαμψη, σε συμμόρφωση πάντοτε με τους σχετικούς κανόνες της ΕΕ. Για παράδειγμα, χρειαζόμαστε δημοσιονομικές πολιτικές φιλικές προς τις επενδύσεις, ώστε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης. Στην τελευταία συνάντησή μας τον Φεβρουάριο έλεγα ότι δοκιμάζεται η συνοχή της Ευρώπης. Από τότε οι προκλήσεις έχουν οξυνθεί. Είναι λοιπόν πιο σημαντικό από ποτέ να ανταποκριθεί η Ευρώπη αποφασιστικά, αλλά και συλλογικά».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο
Πηγή DW

Δημοσίευση: Δεκεμβρίου 08, 2016