Ο ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ – ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑΣ

Η Ακαδημία Αθηνών ανέθεσε την προεδρία της στον Λ. Παπαδήμο. Αυτό το πνευματικό ίδρυμα ανοίγεται πλέον σε νέους τομείς ερευνητικούς και μορφωτικούς.

Πολλοί εκπλήσσονται, αντιδρούν ενστικτωδώς, αλλά δεν είναι σε θέση να ανιχνεύσουν τις δομικές σχέσεις, τους κώδικες πλοκής οικονομίας, πολιτικής, κράτους, και λειτουργικού πνευματικού εποικοδομήματος.

Λάθος εισαγωγικό πρώτο μάθημα επέλεξε ο νέος πρόεδρος στην Ακαδημία. Μία αυθεντική ανάγνωση του Ελληνικού κεκτημένου, της εθνικής και κοινωνικής ιδιοτυπίας, η αυτοκατανόηση θα έδινε άλλες, σταθερές αφετηρίες λόγου, ενός Αναγεννησιακού δρόμου.

Η κυριαρχία του τραπεζοχρηματιστικού κεφαλαίου βρίσκει έδαφος, πόρους στο πνευματικό προσωπικό των χωρών. Μαζί και η απουσία των γνωστών ως «διανοούμενων» που υποκαθίστανται από τους λογιστές-οικονομολόγους. Το τραπεζοχρηματιστικό κεφάλαιο και τα μέσα ενημέρωσης απέκτησαν τέτοια ισχύ που διευρύνουν τις δυνατότητες αποφάσεών τους. Συρρικνώνουν τις δυνατότητες αποφάσεων από τα κάτω. Αποφασίζουν, επηρεάζουν τον προσανατολισμό, το βηματισμό, τις πολιτικές κρατών και κοινωνιών. Η οικονομία παίρνει την πρωτοκαθεδρία επί της πολιτικής. Και ένα νέο ανθρωπολογικό πρότυπο επιβάλλεται.

Με παραπέρα διευρυμένους τους μηχανισμούς πνευματικού ελέγχου ανατροφοδοτείται η γνωσιακή και ηθοπολιτική ανεπάρκειά του κοινωνικού σώματος. Η ηθική της εργασίας από πολλά χρόνια υφίσταται πίεση, υποχωρεί, και η επιλογή που προτείνεται είναι ενταγμένη στη σφαίρα της κίνησης του χρήματος. Η χώρα φτωχαίνει οικονομικά και παιδευτικά. Άγονο τοπίο δολοφονημένου συλλογικού δημιουργικού πνεύματος.

Η κακοποιημένη Ελληνική κοινωνία υφίσταται μία ακόμα απώλεια πνευματικών αντισωμάτων. Όλες οι γραμμές άμυνας της χώρας έχουν καταλυθεί. Η πνευματική αποικιοποίηση προϋπήρξε. Όμως, όσο ψηλά και αν βρίσκονται οι Ακαδημαϊκοί αγνοούν τις σχέσεις τεχνικών οικονομίας και πολιτικής διεύθυνσης. Αλλά αγνοούν και ότι η κλασική και φιλοσοφική παιδεία για τη διαχείριση του πολιτικού και της πόλης είναι αυτό που απεχθάνεται η χρηματιστηριακή ολιγαρχία, ο ολοκληρωτισμός της αγοράς.

Ο πνευματικός κόσμος της χώρας αν ήθελε να συμβάλλει στην ηθική, δημοκρατική και αναπτυξιακή προοπτική της χώρας θα έπρεπε να διαμορφώσει μία κεντρικότητα στόχων. Βοήθεια δίνει η κ. Ι. Τσιβάκου, όπως αντιγράφω από το κείμενό της ΔΡΑΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, περιοδικό ΙΝΔΙΚΤΟΣ Ιανουαρίου 2006: «Θα πρέπει η πολιτική για την κουλτούρα να έχει σαφείς θέσεις για το είδος των γνωσιακών δομών που είναι καλό να διαμορφώνουν οι πολίτες καθώς επίσης και για το τι κοινωνικές και επαγγελματικές θέσεις χρειάζεται η κοινωνία ώστε να διευκολύνεται η παραγωγή και η υποδοχή των επιθυμητών πολιτισμικών μορφών. Με λίγα λόγια, η πολιτική για την κουλτούρα θα πρέπει να γνωρίζει ποιο είναι το «πρωτεύον αγαθό» για τη δεδομένη κοινωνία τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, για να δυνηθεί να σχεδιάσει τους διαύλους που θα αναδείξουν τα αναγκαία πολιτισμικά συμβάντα».

Η Ακαδημία, τα πανεπιστήμια, έπρεπε να προβάλλουν την κεντρικότητα ενός Νέου Ευρωπαϊκού Αφηγήματος, να συνδιαμορφώνουν με άλλες δυνάμεις την Νέα Ανθρωπιστική Magna Carta της Ευρωπαϊκής Ενότητας απέναντι στα εφαρμοστικά μέτρα ενός άτυπου Χρηματιστικού Συντάγματος. Δυστυχώς όμως, για τις ηγεμονικές τάξεις και τα θεσμικά πνευματικά οικοδομήματα μόνο αντιγραφές και εισαγωγές επιτρέπονται.

Ο Δημάρατος έδινε μία συνοπτική εικόνα των Ελλήνων. «Με την αρετή τους απομακρύνουν την φτώχεια και τον δεσποτισμό». Διαχρονική προϋποθετική αφετηρία. Λόγος επανεμπίστευσης σε κεκτημένα παιδείας.

Γρηγόρης Κλαδούχος

Δημοσίευση: Ιανουαρίου 18, 2017