Οι Έλληνες άφησαν 60 δισ. ευρώ απλήρωτους φόρους σε τρία μνημόνια

Του Προκόπη Χατζηνικολάου

Μια νέα γενιά οφειλετών έχει δημιουργήσει η κρίση οι οποίοι δεν μπορούν να πληρώσουν ακόμα και χρέη προς την εφορία ύψους 10 ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων από τα 4 εκατ. πολιτών και επιχειρήσεων που χρωστούν στην εφορία, το 56,3% των φορολογούμενων χρωστάει στο ελληνικό δημόσιο από 1 ευρώ  μέχρι 500 ευρώ. Η οικονομική ανέχεια τους έχει οδηγήσει σε αυτό το σημείο, δηλαδή να μην μπορούν να πληρώσουν ή ακόμα και να ρυθμίσουν τόσο χαμηλές οφειλές. Από την επεξεργασία των στοιχείων προκύπτει ότι :

- από 0 έως 10 χρωστούν στην εφορία 505.202 φορολογούμενοι με το συνολικό χρέος του να ανέρχεται στα 945.000 ευρώ

- από 10 έως 50 ευρώ χρωστούν 398.004 φορολογούμενοι. Το σύνολο τη οφειλής φθάνει στα 11,5 εκατ. ευρώ

- από 50 έως 500 ευρώ χρωστούν 1,48 εκατ. φορολογούμενοι. Το σύνολο της οφειλής ανέρχεται στα 327,8 εκατ. ευρώ.

Από τα ανωτέρω στοιχεία διαφαίνεται ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι χρωστούν τα λιγότερα στην εφορία. Εάν στους ανωτέρω προστεθούν και οι οφειλέτες με χρέη από 500 έως 2.000 ευρώ (1.024.402) τότε το ποσοστό των μικροοφειλετών φθάνει στο 80,1% του συνόλου των οφειλετών.

Δηλαδή οι παραπάνω 3,4 εκατ. οφειλέτες χρωστούν μόλις 1,3 δισ. ευρώ όταν το σύνολο των οφειλών ξεπερνά τα 95 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι από το αστρονομικό αυτό χρέος προς το δημόσιο μόνο 5 δισ. ευρώ βρίσκονται σε ρύθμιση. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί φορολογούμενοι δεν κατάφεραν να ενταχθούν στη γενναιόδωρη ρύθμιση των 100 δόσεων που είχε θεσμοθετήσει η κυβέρνηση πριν από δύο περίπου χρόνια.

Ωστόσο, το σημαντικότερο ίσως στοιχείο που προκύπτει από την επεξεργασία των δεδομένων της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων είναι το πότε δημιουργήθηκαν αυτές οι οφειλές. Από τα 95 δισ. ευρώ τα 60 δισ. ευρώ δημιουργήθηκαν από το 2011 μέχρι και σήμερα ενώ τα υπόλοιπα αφορούν χρέη από το 2010 και πίσω.

Τη στιγμή δηλαδή που οι κυβερνήσεις λάμβαναν μέτρα ύψους 72,6 δισ. ευρώ (δεν συνυπολογίζονται τα νέα μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ) οι φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 60 δισ. ευρώ, καθώς δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στον ορυμαγδό των μέτρων.

Συνολικά, οι ελληνικές κυβερνήσεις ψήφισαν την περίοδο των μνημονίων μέτρα ύψους 72,6 δισ. ευρώ μέσω περικοπών δαπανών, νέων φόρων και λοιπών μέτρων για την τόνωση των εσόδων. Αν και τα φορολογικά μέτρα ανέρχονται στα 37 δισ. ευρώ, ωστόσο από το 2010 μέχρι σήμερα τα έσοδα του κράτους μειώθηκαν κατά 9,2 δισ. ευρώ. Είναι σαφές ότι τα φορολογικά μέτρα δεν αποδίδουν τα προσδοκώμενα οφέλη για τον προϋπολογισμό ( σε αντίθεση με τη μείωση δαπανών. Είναι χαρακτηριστικό το εξής:

• Τα νέα μέτρα στο σκέλος των εσόδων που επιβλήθηκαν από το 2010 έως και φέτος ανέρχονται στα 36,8 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα στον προϋπολογισμό ήταν το αντίστοιχο διάστημα να μειωθούν τα έσοδα κατά 9,2 δισ. ευρώ.

• Τα μέτρα περιστολής δαπανών το διάστημα 2010-2017 ήταν 35,8 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του προϋπολογισμού συρρικνώθηκαν την εν λόγω περίοδο κατά 33,1 δισ. ευρώ.

Από τη σύγκριση των στοιχείων αυτών προκύπτουν δύο βασικά συμπεράσματα:

1. Όταν οι κυβερνήσεις λάμβαναν μέτρα περικοπής δαπανών για να μειώσουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το ποσοστό επιτυχίας των παρεμβάσεων ήταν στο 92%. Δηλαδή ήταν βέβαιη η αποτελεσματικότητα των μέτρων. Αντιθέτως, οι παρεμβάσεις στο σκέλος των εσόδων ουσιαστικά αφαιρούσαν εισόδημα από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, το οποίο αποδεικνύεται ότι πήγαινε στην κάλυψη μιας «τρύπας δίχως πάτο».

2. Μέχρι και σήμερα δεν έχει μπορέσει να βάλει τέλος καμία κυβέρνηση στον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της λιτότητας. Στο υπουργείο Οικονομικών ευελπιστούν ότι για πρώτη φορά το 2017 θα σπάσει αυτή η αλληλεπίδραση.

Δημοσίευση: Μαΐου 23, 2017