Ο Μητσοτάκης ήταν μειοψηφία στη Ν.Δ…

Του Γιάννη Παντελάκη

Κι όμως, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης που έφερε το 1990 τη Νέα Δημοκρατία στην εξουσία μετά από πολλά πέτρινα χρόνια στην αντιπολίτευση, αποτελούσε πάντα μειοψηφία στο κόμμα του. Δεν ήταν -για την πλειονότητα του παραδοσιακού ακροατηρίου της λαϊκής δεξιάς-ο εκλεκτός τους. Απλά, ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να σταθεί με κάποια επάρκεια απέναντι στον Ανδρέα Παπανδρέου τα χρόνια εκείνα και να τους δώσει πολλές πιθανότητες για την πολυπόθητη εξουσία. Παρέμεινε μειοψηφία  μέσα στο κόμμα και ως ιδεολογική άποψη και τα επόμενα χρόνια.

Προφανώς και δεν είναι ώρα για την αποτίμηση ενός ανθρώπου που πρωταγωνίστησε στην νεότερη πολιτική ιστορία.  Η δουλειά αυτή άλλωστε ανήκει κατά βάση στους ιστορικούς και όχι στους εφήμερους αναλυτές που κρίνουν  επηρεασμένοι από τα σημεία των καιρών. Ωστόσο, αυτό δεν μας δεσμεύει να καταγράψουμε με σεβαστή απόσταση από θετικές και ιδιαίτερα αρνητικές προσεγγίσεις μια πραγματικότητα που αφορά στην πορεία του μέσα στη Ν.Δ. Μια καταγραφή με δημοσιογραφικά κριτήρια από κάποιον που για επαγγελματικούς και μόνο λόγους παρακολουθούσε την εποχή εκείνη τις πολιτικές διεργασίες στη Ν.Δ. και πολιτικά δεν είχε καμία σχέση με αυτή.

Το 1981 βρήκε τη Νέα Δημοκρατία σε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία της. Η εκλογική ήττα από το ΠΑΣΟΚ ήταν βαριά, την χρεώνεται ο Γ. Ράλλης ο οποίος θέτει την παραίτησή του στην διάθεση του κόμματος. Νέος πρόεδρος εκλέγεται ο Ευάγγελος Αβέρωφ με αντιπάλους τους Κ.Στεφανόπουλο και Ι.Μπούτο. Ο Αβέρωφ δεν καταφέρνει κάτι θεαματικά καλύτερο στις επιδόσεις του κόμματος, βελτιώνει μεν το ποσοστό στις Ευρωεκλογές του 1984, ωστόσο τις χάνει κι αυτός από τον Παπανδρέου. Ακολουθεί μια νέα εσωκομματική κρίση, ο Αβέρωφ παραιτείται και για λόγους υγείας και τότε μπαίνει ένα κρίσιμο ερώτημα. Ποιος μπορεί  επιτέλους να ξανά-φέρει τη Ν.Δ. στην εξουσία;

Οι υποψήφιοι είναι δυο, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο Κωστής Στεφανόπουλος. Αυτός που ταιριάζει με το ιδεολογικό προφίλ του κόμματος είναι ο δεύτερος, προέρχεται από τη λαϊκή δεξιά, είναι έντονα συντηρητικός και θεωρείται από την πλειονότητα της εκλογικής βάσης του κόμματος τουλάχιστον, ο συνεπής συνεχιστής για την ηγεσία. Όμως, τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας την εποχή εκείνη, δεν τον εκλέγει η κομματική βάση, αλλά η κοινοβουλευτική ομάδα. Οι βουλευτές δηλαδή, επαγγελματίες της πολιτικής οι οποίοι αυτό που επιθυμούν δεν είναι μια ιδεολογική συνέπεια, αλλά έναν άνθρωπο που θα περιορίσει την παντοδυναμία του ΠΑΣΟΚ, έναν αντί-Ανδρέα που θα τους φέρει στην εξουσία.

Οι βουλευτές αυτοί, με μεγάλη διαφορά (70-40) ψηφίζουν τον Μητσοτάκη για την ηγεσία της Ν.Δ. Στην επιλογή τους κυριάρχησε η πολιτική επιβίωση, όλα τα υπόλοιπα που συνόδευαν τον Μητσοτάκη (προέλευση από τον κεντρώο χώρο και όχι την παραδοσιακή δεξιά, αποστασία κ.α.), στην συγκεκριμένη περίοδο αποτελούσαν λεπτομέρειες. Το μεγάλο ζητούμενο ήταν η επαναφορά στην εξουσία με κάθε τρόπο. Στις εκλογές της επόμενης χρονιάς (1985), ο Μητσοτάκης ανεβάζει τα ποσοστά της Ν.Δ. αλλά χάνει τις εκλογές. Η ποσοστιαία άνοδος του δίνει μια ακόμα ευκαιρία να συνεχίσει παρότι «ξένο σώμα», κάτι που θα αντιληφθεί έντονα τα επόμενα χρόνια από την εσωκομματική αμφισβήτηση που είχε. Και μέχρι το 1990 που ανέβασε τη Ν.Δ. στην εξουσία και τα τρία χρόνια που βρέθηκε σ' αυτήν.

Αναφερόμενος στον θάνατο του Μητσοτάκη, ο Α. Ανδριανόπουλος σημείωσε πως «τον Μητσοτάκη τον υπονόμευσε και η ίδια η παράταξή του». Και είχε δίκιο, ο Ανδριανόπουλος γνωρίζει καλά και γιατί ήταν υπουργός την εποχή εκείνη και γιατί είχε γίνει δέκτης της βαθιάς ενόχλησης ενός μεγάλου κομματιού της στελεχιακής βάσης της Ν.Δ. για την πολιτική που επιδίωκαν να ασκηθεί. Ενα μεγάλο και ισχυρό κομμάτι της Ν.Δ. αντιδρούσε έντονα και στα σχέδια ιδιωτικοποίησης (π.χ. του ΟΤΕ) που επιχείρησε ο Μητσοτάκης την περίοδο 1990-1993 και στην διαχείριση των εθνικών θεμάτων, όπως αυτό της FYROM. Οι αντιδράσεις ήρθαν και από το πολιτικό προσωπικό αλλά και από συνδικαλιστικές οργανώσεις της Ν.Δ. Το οικονομικά φιλελεύθερο μοντέλο που επιδίωκε συναντούσε πολλές αντιδράσεις και απο τα μέσα και όχι μόνο από την αντιπολίτευση.

Είναι ενδεικτικό πως για μια περίπου δεκαετία από την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, η Ν.Δ. δεν κατάφερε να κερδίσει πάλι την εξουσία. Έμεινε στην αντιπολίτευση από το 1993 μέχρι το 2004...

Δημοσίευση: Μαΐου 30, 2017