Σχέδιο (πανικού) του Αλέξη πριν ο Σόιμπλε πάρει πάλι το μαστίγιο

Τι σκέφτεται ο πρωθυπουργός για την περίπτωση που δεν καταφέρει να επιτύχει συμφωνία με τους δανειστές (πριν από τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου), που θα προβλέπει έξοδο στις αγορές (το 2018)

Από τον Ανδρέα Καψαμπέλη

Η εικόνα που επικρατεί περί ομαλής εξέλιξης των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης δεν ανταποκρίνεται (τουλάχιστον πλήρως) στην πραγματικότητα. Όπως πληροφορείται η «κυριακάτικη δημοκρατία», στο παρασκήνιο υπάρχει εμπλοκή που θεωρείται πολύ πιθανόν έως βέβαιο να οδηγήσει σε επικίνδυνη παράταση της εκκρεμότητας έως τις γερμανικές εκλογές.

Η θετική έκβαση αφορά το σκέλος της τεχνικής συμφωνίας, η οποία πράγματι μπορεί να κλείσει εντός των ημερών και να προλάβει να επικυρωθεί μέχρι τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 22 Μαΐου. Όμως το μείζον θέμα, που θα κρίνει και ευρύτερα τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας, δεν είναι άλλο από το αν θα ακολουθήσει ή όχι τέταρτο Μνημόνιο -και με ποια μορφή- ύστερα από την ολοκλήρωση του σημερινού προγράμματος στα μέσα του 2018. Το θέμα αυτό είναι σε απόλυτη συνάρτηση με τη λύση για το χρέος, η οποία έχει εξελιχθεί σε σύγχρονο (ευρωπαϊκών διαστάσεων) γεφύρι της Αρτας.

Ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας μπορεί να δέχτηκε καταιγισμό επικριτικών σχολίων για το περιεχόμενο της τηλεοπτικής συνέντευξής του στον ΑΝΤ1 την περασμένη Τρίτη, ωστόσο ο βασικός αποδέκτης του αυτή τη φορά δεν βρισκόταν στο εσωτερικό αλλά στο Βερολίνο. Υπό την απειλή ότι, αν δεν υπάρξει συμφωνία και για την ελάφρυνση του χρέους, θα ακυρώσει τα μέτρα και δεν θα τα εφαρμόσει έστω και αν ψηφιστούν, ο κ. Τσίπρας επιχείρησε να ασκήσει πίεση προς τη γερμανική πλευρά, η οποία όμως αντέδρασε μάλλον με πρόσθετο εκνευρισμό.

«Υπενθύμιση»

Ο εκπρόσωπος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υπενθύμισε με νόημα: «Μόνο όταν εφαρμοστούν όλα τα μέτρα και υλοποιηθεί με επιτυχία το σύνολο του τρέχοντος προγράμματος, δηλαδή το 2018, το Eurogroup θα εξετάσει τα μέτρα για το ελληνικό χρέος, εφόσον κριθεί πως είναι αναγκαίο για να είναι βιώσιμο το χρέος». Η γερμανική κυβέρνηση επιμένει σθεναρά στην τακτική να μη θέλει να ανοίξει τα χαρτιά της έως τις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου. Από τη στιγμή μάλιστα που το προηγούμενο διάστημα η ελληνική πλευρά ήταν εκείνη που καθυστερούσε το κλείσιμο της συμφωνίας ελπίζοντας σε ευνοϊκή αλλαγή συσχετισμών ανά την Ευρώπη, τώρα κάνει το ίδιο και το Βερολίνο, διότι δεν θέλει αναταράξεις όσο διαρκεί η προεκλογική περίοδος στη Γερμανία. Το μεγαλύτερο τμήμα των Γερμανών ψηφοφόρων δυσφορεί όταν το ελληνικό ζήτημα επανέρχεται και -πολύ περισσότερο- αντιδρά όταν ανακινούνται θέματα που με οποιαδήποτε μορφή ερμηνεύονται ή παρουσιάζονται ως περαιτέρω οικονομική βοήθεια ή διευκόλυνση προς τη χώρα μας.

Έτσι, οι Χριστιανοδημοκράτες του CDU προσπαθούν να κρατήσουν προσωρινά κλειστό το μέτωπο υπό την επίφαση ότι όλα βαίνουν καλώς, ενώ και οι Σοσιαλδημοκράτες του SPD, βλέποντας τις δημοσκοπήσεις, προσαρμόζονται στη συστημική γερμανική γραμμή που εκφράζεται αυθεντικά από τον κ. Σόιμπλε.

Επομένως το πρόβλημα για τον κ. Τσίπρα δεν έχει βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα. Τα μέτρα που θα συμφωνηθούν θα ψηφιστούν από την υπάρχουσα κοινοβουλευτική πλειοψηφία και καθώς πλησιάζει καλοκαίρι, οι επόμενοι μήνες δεν αναμένεται να παρουσιάσουν ιδιαίτερες δυσκολίες. Ο πονοκέφαλος, που καθημερινά πλέον μεγαλώνει, έχει να κάνει με την επόμενη ημέρα των γερμανικών εκλογών. Ουδείς τρέφει αμφιβολία ότι μόλις λήξει η εκκρεμότητα αυτή, το Βερολίνο θα επανέλθει στη γνώριμη σκληρή στάση του και θα αξιώσει κατ' ουσίαν την αποδοχή τέταρτου Μνημονίου σε συνδυασμό με τις αποφάσεις για το χρέος. Ακόμη κι αν φανεί ότι ο κ. Σόιμπλε εγκαταλείπει το υπουργείο Οικονομικών, η μεταβατική περίοδος για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης θεωρείται αρκετή για να ετοιμαστεί η νέα «θηλιά» που θα παρατείνει τουλάχιστον για άλλη μια τριετία τον πλήρη έλεγχο της χώρας, πέραν των υπόλοιπων δεσμεύσεων που υπάρχουν.

Ασφυκτικό πλαίσιο

Μια τέτοια προοπτική περιορίζει ασφυκτικά τα περιθώρια ελιγμών του κ. Τσίπρα. Το ιδανικό σενάριο για τον ίδιο θα ήταν να υπάρξει μια συμφωνία που θα επιτρέψει στην Ελλάδα κανονική και επιτυχή έξοδο στις αγορές μέσα στο 2018, ώστε από αυτό το θετικό κλίμα και με την προοπτική της οικονομικής ανάκαμψης να βαδίσει συντεταγμένα σε εκλογές είτε το φθινόπωρο της ερχόμενης χρονιάς είτε το 2019.

Όμως στον χώρο του ήδη ακούγονται -αν και σποραδικά- φωνές που επισημαίνουν ότι, αν αφήσει τον χρόνο να κυλήσει χωρίς να έχει εξασφαλίσει ολοκληρωμένη συμφωνία, μετά τον Σεπτέμβριο θα είναι πολύ αργά. Ακόμη και η εν αναμονή τεχνική συμφωνία που θα επιτρέψει την εκταμίευση τμήματος οφειλομένων -τα οποία θα επιστρέψουν στους δανειστές για την αποπληρωμή των μεγάλων ομολόγων του Ιουλίου- είναι προφανές ότι δεν λύνει παρά προσωρινά το πρόβλημα. Η παγίδα είναι ανοιχτή και περιμένει...

Το «αποθεματικό» των έξι δισ. ευρώ και οι κάλπες

Μπορεί λοιπόν να θριαμβολογεί το κυβερνητικό επιτελείο και ως εκ τούτου να επικρίνεται με σφοδρότητα ότι έχει αποκοπεί από την -κοινωνική πρωτίστως- πραγματικότητα, αλλά στο παρασκήνιο η αγωνία κορυφώνεται. Στον σχεδιασμό για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης μάλιστα εντάσσεται, σύμφωνα με πληροφορίες, και το πρωτογενές υπερπλεόνασμα 3,9% για το 2016 που οριστικοποιήθηκε αυτές τις ημέρες.

Αν και ο μνημονιακός στόχος περιόριζε την υποχρέωση στο 0,5%, η κυβέρνηση εμφάνισε δημοσίως την υπεραπόδοση αυτή περίπου ως πιστοποιητικό καλής συμπεριφοράς απέναντι στους δανειστές, δεχόμενη ταυτόχρονα έντονα πυρά για λανθασμένη διαπραγματευτική τακτική αλλά και τις συνέπειες που προκαλούνται στην πραγματική οικονομία.

Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτά τα επιπλέον περίπου 6 δισ. ευρώ θέλει να τα έχει και για την ακρίβεια να τα προσθέσει στο «αποθεματικό» της για τη λίαν πιθανή περίπτωση που τα πράγματα με τους δανειστές οδηγηθούν σε κρίση στα τέλη του 2017 ή στις αρχές του 2018 λόγω της πίεσης για αποδοχή νέου Μνημονίου.

Όπως λένε με νόημα κυβερνητικά στελέχη, η αρνητική εμπειρία του 2015 έδειξε την ανάγκη να υπάρχει εγκαίρως σε ετοιμότητα ένα σχέδιο για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών δίχως να βρεθεί η χώρα υπό την απειλή της χρεοκοπίας προκειμένου να υποκύψει.
Πάντως ένας τέτοιος -ούτως ή άλλως ριψοκίνδυνος- σχεδιασμός συμπεριλαμβάνει και προσφυγή (με αυτήν ή άλλη αφορμή) στις κάλπες κατά την ίδια χρονική περίοδο, έως τις αρχές του 2018, έτσι ώστε τελικά η επόμενη κυβέρνηση να πάρει την ευθύνη των αποφάσεων μιας νέας συμφωνίας. Κι έτσι οι εκλογές μετατρέπονται σε οδό διαφυγής για τον κ. Τσίπρα, ο οποίος αφήνει την καυτή πατάτα στον διάδοχό του...

Πηγή "Δημοκρατία"

Δημοσίευση: Μαΐου 13, 2017