Πόσο εύκολη είναι η απόφαση για οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων παρελθόντων ετών;

Του Γιάννη Κλεώπα*

Η νομοθετική ρύθμιση για την οικιοθελή αποκάλυψη φορλογητέας ύλης παρελθόντων ετών, Ν.4446/2016 άρθρα 57-61, είναι κατ’αρχήν μια καλή προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων των φορολογουμένων με το κράτος.

Η οικιοθελής αποκάλυψη φορλογητέας ύλης είναι μία καλή (και ίσως μοναδική), ευκαιρία που δίδεται σε κάποιους ίσως και σε πολλούς φορολογούμενους να ξεκαθαρίσουν σημεία του παρελθόντος και να κάνουν μια νέα αρχή στα φορολογικά τους.

Παρόλη, όμως, την θετική διάθεση από την πλευρά του κράτους η προσπάθεια είναι τουλάχιστον ατελής. Συνέπεια θα είναι πιθανότατα οι διατάξεις αυτές να μείνουν αχρησιμοποίητες από ένα μεγάλο πλήθος φορολογουμένων που θα μπορούσαν ή και ίσως θα «έπρεπε» να υπαχθούν σε αυτές. Αιτία τα κενά και οι τουλάχιστον παράδοξες προσεγγίσεις, μερικά σημεία των οποίων θα προσπαθήσουμε εν συντομία να αναδείξουμε εδώ.

Με τον νόμο αυτό αποκλείονται αυτομάτως όσοι φορολογούμενοι έχουν λάβει (τους έχουν κοινοποιηθεί), πράξεις οριστικού διορθωτικού προσδιορισμού φόρων ή επιβολής προστίμων ή αντίστοιχες πράξεις επιβολής φόρων ή προστίμων με βάση τις, προϊσχύσασες του ν. 4174/2013, διατάξεις, όσοι έχουν υποβάλλει φορολογικές δηλώσεις με επιφύλαξη ή φορολογικές δηλώσεις από τις οποίες προκύπτει επιστροφή φόρου καθώς και αυτοί που έχουν υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με τις οποίες δηλώνεται ζημία της χρήσης στην οποία αφορά η δήλωση.

Από την στιγμή που μια υπόθεση δεν έχει «κλείσει» εντελώς, δηλαδή ο φορολογούμενος δεν έχει αποδεχθεί τις πράξεις καταλογισμού φόρων, προστίμων κλπ, και δεν έχει καταβάλλει τα σχετικά ποσά, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να υπαχθεί στην ρύθμιση. Διαφορετικά δημιουργούνται φορολογούμενοι 2 ταχυτήτων, οι τυχεροί που δεν ελέχθησαν ακόμη και οι άτυχοι που ελέχθησαν σε λάθος χρονική στιγμή, πράγμα ασύμβατο με την έννοια της ευνομούμενης πολιτείας.

Αυτοί που σίγουρα θα κάνουν χρήση των διατάξεων αυτών είναι οι φορολογούμενοι για τους οποίους έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου. Υπάρχουν, όμως, πάλι μεγάλα κενά καθόσον δεν ξεκαθαρίζεται τι γίνεται με αυτούς για τους οποίους έχει εκδοθεί εντολή ελέγχου αλλά δεν έχουν λάβει γνώση αυτής. Ένα ακόμη σημείο δημιουργίας τυχερών και οι άτυχων φορολογουμένων.

Η ρύθμιση, επίσης, δεν ξεκαθαρίζει ή καλύτερα αφήνει κενά στο ζήτημα του πόθεν έσχες σχετικά μετά την οικιοθελώς αποκαλυπτόμενη φορλογητέα ύλη. Επομένως, οι αρχές μπορούν να ελέγξουν το πόθεν έσχες της δηλούμενης οικειοθελώς ύλης. Το σημείο αυτό θα αποτελέσει ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα στην λήψη μιας απόφασης συμόρφωσης των φορολογουμένων.

Παρόλη, λοιπόν, την πρόθεση της ρύθμισης για κλείσιμο των εκκερεμοτήτων, με όσα προελέχθησαν, πάμπολλες περιπτώσεις φορολογουμέων που επιθυμούν να υπαχθούν στην ρύθμιση για την οικιοθελή αποκάλυψη φορλογητέας ύλης θα το σκεφτούν πολλές φορές πριν προβούν σε αυτή.  Άλλοι φορολογούμενοι θα μείνουν εκτός ρύθμισης γιατί είναι άτυχοι και δεν το ήξεραν(!) κι άλλοι, ενώ θα νομίζουν πως έκλεισαν τις εκκρεμότητες τους, θα κινδυνεύουν να εμπλακούν σε νέες φορολογικές περιπέτειες.

Τα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια υποβολής των σχετικών δηλώσεων είναι επίσης ένας ακόμη ανασταλτικός παράγων. Το ζήτημα είναι σοβαρό και τα στοιχεία που πρέπει να συλλεγούν πολλά για οποιονδήποτε φορολογούμενο θέλει να κάνει χρήση των διατάξεων αυτών και επομένως πρέπει να δοθεί εύλογος χρόνος. Το περιθώριο ενός μηνός μόνο εύλογο δεν είναι.

Μια επανεξέταση των λεπτομερειών εφαρμογής των διατάξεων από τις αρχές, κατά την γνώμη μου θα άξιζε τον κόπο, μιας και θα μπορούσε να καταλήξει αφενός σε αρκετά έσοδα για το κράτος και αφετέρου σε ξεκαθάρισμα πολλών αχρείαστων φορλογικών εκκρεμοτήτων για τους φορολογούμενους, πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο για τους πολλούς με βάση τις ισχύουσες νομοθετικές προβλέψεις.

* Ο κ. Γιάννης Κλεώπας, Διευθύνων Σύμβουλος της Kleopas Alliott Business Consultants.

Δημοσίευση: Μαΐου 22, 2017