Το μεγάλο φιάσκο

Του Βασίλη Γεώργα

Μετά τη θεωρία έρχεται και η πραγματικότητα για να διαψεύσει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τους ισχυρισμούς ότι η Ελλάδα κέρδισε στο τελευταίο Eurogroup το εισιτήριο για την σταδιακή επιστροφή της στην κανονικότητα.

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει ότι κλείδωσε τον «αλγόριθμο» για την διευθέτηση του χρέους και άνοιξε το δρόμο για τις αγορές αλλά στο επόμενο λεπτό την αδειάζουν πρώτοι από όλους οι εγγυητές της συμφωνίας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΔΝΤ απαντούν ότι δεν υπάρχει ακόμη καμία απόφαση που να διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους.

Ισχυρίζεται επίσης  ότι είναι οι δανειστές εκείνοι που δεν τηρούν τις συμφωνίες, αλλά αποκαλύπτεται ότι στο παρά ένα της λήξης των ομολόγων του Ιουλίου, είναι τελικά η Ελλάδα που ευθύνεται για την καθυστέρηση εκταμίευσης της δόσης των 7,7 δισ. ευρώ επειδή δεν έχει εκπληρώσει ακόμη σημαντικά προαπαιτούμενα.

Όλα όσα μεσολάβησαν τις τελευταίες ώρες πρώτα με την αναβολή έγκρισης της δόσης και εν συνεχεία με τη δήλωση του Μπενουά Κερέ της ΕΚΤ πως η Ελλάδα δεν πήρε ουσιαστικά τίποτα για το χρέος, είναι η παραδοχή του φιάσκου στο οποίο κατέληξε η συμφωνία της κυβέρνησης με τους ευρωπαίους εταίρους στο τελευταίο Eurogroup. Η επισήμανση του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ ότι «στο Eurogroup υπήρξαν κάποιες σκέψεις για τα μέτρα διευθέτησης του χρέους αλλά δεν είναι πολύ σαφείς και σε κάθε περίπτωση δεν αποτελούν απόφαση», κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από όσα υποστηρίζουν το Μαξίμου και οι επιτελείς του υπουργείου Οικονομικών. Η ΕΚΤ με τον τρόπο αυτό δικαιολογεί την αδυναμία της να πάρει αποφάσεις αλλά παράλληλα «αδειάζει» το αφήγημα της κυβέρνησης.

Δέκα μήνες αφότου ξεκινήσαμε την περιπέτεια της 2ης αξιολόγησης με κεντρική στρατηγική τη διευθέτηση του χρέους και την ένταξη στο QE, μια ολόκληρη χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται στον αέρα χωρίς στην πραγματικότητα να ξέρει τι θα συμβεί σε ένα χρόνο από σήμερα, πως θα χρηματοδοτείται, αν θα βγει στις αγορές, αν θα υπογράψει νέο μνημόνιο, ή θα χρειαστεί την «σκληρή» ή την light πιστοληπτική γραμμή. Η μόνη «εγγύηση» που έχει λάβει είναι τα δημοσιονομικά μέτρα των 5 δισ. ευρώ που έχουν ψηφιστεί για την περίοδο 2019-2020 και τα υποχρεωτικά υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα στα οποία έχει δεσμευτεί.

Προφανώς και ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρουν εκπρόσωποι των θεσμών όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ το ΔΝΤ που επί μήνες δημιούργησαν την εντύπωση στη ελληνική κυβέρνηση πως ήταν εφικτό να ανατραπεί η περσινή απόφαση του Eurogroup και να πάμε εδώ και τώρα σε διευθέτηση του χρέους. Την κύρια ευθύνη, όμως, φέρει η κυβέρνηση που από τη μια καθυστέρησε στο έπακρο την αξιολόγηση και από την άλλη καλλιέργησε υπερβολικές προσδοκίες, αποτυγχάνοντας να αξιολογήσει σωστά τις πολιτικές ισορροπίες.

Αποδεικνύεται πλέον ότι στην πράξη όχι μόνο απομακρύνεται -αν δεν εκλείπει- η δυνατότητα ένταξης των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά παράλληλα δεν υπάρχει καμιά ορατή προοπτική για τους επόμενους 12-15 μήνες να χαρακτηριστεί τεχνικά «βιώσιμο» το ελληνικό χρέος από τη στιγμή που οι αποφάσεις σε επίπεδο Eurogroup έχουν παραπεμφθεί για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση του 3ου Μνημονίου με άγνωστη ημερομηνία εφαρμογής.

Η χθεσινή νέα αναβολή της απόφασης για την εκταμίευση της δόσης από τον ESM δεν κρύβει πραγματικούς κινδύνους χρεοκοπίας.  Κατά πάσα πιθανότητα η εκταμίευση της δόσης θα εγκριθεί την ερχόμενη Παρασκευή όταν όπως εκτιμά ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, θα έχουν εκπληρωθεί τα εκκρεμή προαπαιτούμενα. Τα ανοιχτά θέματα που σχετίζονται αφενός με την δικαστική απεμπλοκή των ξένων εμπειρογνωμόνων του ΤΑΙΠΕΔ στην οποία ενεπλάκησαν μετά από κινητοποιήσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, και αφετέρου με την «υπόθεση Γεωργίου-ΕΛΣΤΑΤ»  είναι casus belli για την ευρωπαϊκή τρόικα ενώ άλλα πιο τεχνικά θέματα («κούρεμα» των χρεών προς το Δημόσιο στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού, Κυριακές, απελευθέρωση επαγγέλματος των μηχανικών) θεωρούνται σημαντικά και εναπόκειται στο Ταμείο να συγκατανεύσει για την εκπλήρωση τους.

Αλλά η αναβολή εκταμίευσης της δόσης δεν παύει να αποτελεί μια υπενθύμιση πως βρισκόμαστε ακόμη πολύ μακριά από το σημείο που οι δανειστές μπορούν να εμπιστευτούν την ελληνική κυβέρνηση αλλά και από το σημείο που μπορεί κανείς να είναι βέβαιος με ποιο τρόπο θα φτάσουμε μέχρι τον Αύγουστο του 2018.

Δημοσίευση: Ιουλίου 06, 2017