Το Αναπτυξιακό Σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η χαριστική βολή

Του Βασίλη Γεώργα

Η κυβέρνηση έχει μπροστά της ένα  τελευταίο παράθυρο ευκαιρίας να επιδιορθώσει μικρό έστω μέρος της οικονομικής ζημιάς που προκάλεσε την τελευταία διετία απευθύνοντας καθαρό προσκλητήριο για την υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλάδα.

Η ανάπτυξη και οι επενδύσεις είναι ο μόνος τρόπος για να διασωθεί η ίδια από την κατάρρευση και να βοηθήσει τη χώρα να πάρει ανάσα. Το μήνυμα ότι η χώρα είναι φιλόξενη σε επενδύσεις θα πρέπει να είναι καθαρό και ηχηρό. Θα έπρεπε να βρισκόμαστε ήδη στο σημείο που έχουμε κατανοήσει πως χωρίς ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ πάνω από 3% και επενδύσεις τουλάχιστον 20 δισ. ευρώ ετησίως, το πρόγραμμα δεν βγαίνει και πολύ σύντομα θα χρειαστούν πρόσθετες περικοπές και νέο Μνημόνιο για να τραφούν τα πλεονάσματα.

 Η κυβέρνηση ξεκινά αυτή την προσπάθεια σπέρνοντας νάρκες στη διαδρομή. Οι συστηματικές επιθέσεις στη Δικαιοσύνη και τους θεσμούς της χώρας είναι φαινόμενα που προκαλούν έντονη ανησυχία. Απωθούν αντί να προσελκύουν επενδυτές

 Η ποινικοποίηση της οικονομικής ζωής μέσα από την επικοινωνιακή εκμετάλλευση των «λιστών» και των εξεταστικών, επίσης δηλητηριάζει το κλίμα.

Ο κρατισμός που διαπνέει μεγάλο μέρος της σημερινής κυβέρνησης είναι μια πρόσθετη σοβαρή αδυναμία. Αποτυπώθηκε εύγλωττα στον ενθουσιασμό του Χ. Σπίρτζη όταν ανακοίνωνε προχθές την κρατικοποίηση του ΟΑΣΘ (την πρώτη εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα), λέγοντας πως η Κυβέρνηση «έχει όραμα και σχέδιο για τη χώρα».

Προφανώς κατανοούμε όλοι πως σε συνθήκες επιτροπείας και αυστηρών στόχων από τα Μνημόνια που μεταξύ άλλων επιτάσσουν ιδιωτικοποιήσεις και σαρωτική απελευθέρωση αγορών, η «σοβιετοποίηση» της οικονομίας είναι ένα ανέφικτο σχέδιο για όσους ακόμη από την κυβέρνηση την ονειρεύονται.

 Ο κίνδυνος φυσικά δεν είναι αυτός. Είναι η απώλεια χρόνου και το χάσιμο ευκαιριών ώστε η οικονομία να αρχίσει να προσελκύει κεφάλαια, να ανακάμπτει και να μεταλλάσσεται μια ώρα αρχύτερα προς ένα λιγότερο κρατικοδίαιτο και περισσότερο εξωστρεφές μοντέλο που θα προσεγγίζει τα δυτικά πρότυπα.

Σε λίγες ημέρες, πιθανόν και την ερχόμενη εβδομάδα, ο Πρωθυπουργός θα επισκεφτεί για πρώτη φορά το υπουργείο Ανάπτυξης στην οδό Νίκης, με σκοπό να δώσει την πρώτη επικοινωνιακή μάχη της αναπτυξιακής επανεκκίνησης της οικονομίας.

Εκεί θα παρουσιάσει το περιβόητο «Αναπτυξιακό Σχέδιο» το οποίο από το καλοκαίρι του 2015 που υπεγράφη του τρίτο Μνημόνιο μπαινοβγαίνει στα συρτάρια των υπουργών του. Όσα θα πει θα είναι καθοριστικά για την οικονομία, τις αγορές αλλά και την αντιμετώπιση που θα έχει η κυβέρνησή του από τους επενδυτές.

Τι μήνυμα θα στείλει ο Αλέξης Τσίπρας με το αναπτυξιακό σχέδιο το οποίο στη συνέχεια θα δοθεί σε πανελλαδική διαβούλευση; Οι πληροφορίες λένε πως το στίγμα του δεν θα είναι ούτε συμπαγές, ούτε καθαρό ως προς την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων στη χώρα. Θα εμπεριέχει επίσης αρκετά «γκρίζα» σημεία.

Για παράδειγμα το προτεινόμενο Σχέδιο δεν θα αμφισβητεί μόνο το προβληματικό παραγωγικό μοντέλο στο οποίο στηρίχθηκε η ανάπτυξη των προηγούμενων δεκαετιών (δανεισμός, κατανάλωση κλπ), αλλά θα ισχυρίζεται πως η συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέδρασε καταλυτικά για την απαξίωση της παραγωγής στην Ελλάδα και διευκόλυνε την «στροφή σε ευρωπαϊκά πρότυπα υλικού πολιτισμού». Τέτοιες διαπιστώσεις που υπάρχουν διάσπαρτες στο Σχέδιο το οποίο θα παρουσιάσει ο Πρωθυπουργός, αμφισβητούν ευθέως την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και έχουν σκοπό να χαϊδέψουν τα αυτιά όσων αρέσκονται να ισχυρίζονται πως ευθύνεται η Ε.Ε και το ευρώ για τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας.

Ένα άλλο πεδίο αμφισβήτησης θα είναι οι «μεταρρυθμίσεις». Το μήνυμα της κυβέρνησης θα συνοψίζεται στο ότι κάνουν λάθος όσοι στην Ευρώπη και στην Ελλάδα ευαγγελίζονται πως η ανάπτυξη και η εξυγίανση της οικονομίας θα υποστηριχθούν μέσα από μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, στα επαγγέλματα και στις αγορές. Για την κυβέρνηση ο ασφαλέστερος δρόμος για την ανάκαμψη περνά μέσα από τη διευθέτησης του Δημόσιου χρέους από τους δανειστές.

Ένα τρίτο θολό σημείο του περιβόητου αναπτυξιακού σχεδίου είναι η συμβολή του κράτους στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε σύγκριση με τον ιδιωτικό τομέα. «Βεβαιότητες όπως η δυνατότητα αυτορρύθμισης της αγοράς, αλλά και η επίτευξη υψηλού επιπέδου ΑΕΠ και απασχόλησης, πάντα με κύριο μοχλό την αγορά, έχουν πλέον επί της ουσίας αμφισβητηθεί. Η αδιαφορία για τα θέματα διανομής του πλούτου, στηριγμένη κυρίως στην ιδέα της «αυτόματης» μετακύλισης του πλούτου προς τα κάτω είναι σήμερα απαξιωμένη» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο Σχέδιο.

 Ενώ έχει ήδη ανοίξει η συζήτηση για τη σκοπιμότητα συμπίεσης κρατικών δαπανών ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για μειώσεις στη φορολογία και το μη μισθολογικό κόστος, το Αναπτυξιακό Σχέδιο προκρίνει τη λύση της δημιουργίας επιδοτούμενων προγραμμάτων απασχόλησης ώστε να μειωθεί ταχύτερα η ανεργία. Στο προσχέδιο που ήδη γνωρίζαμε, προβλέπονταν η επιδότηση με περίπου 3 δισ. ευρώ, τουλάχιστον 150.000 θέσεων απασχόλησης στο Δημόσιο ενώ άλλες αντίστοιχες προτάσεις μιλούν για 300.00-450.000 προσλήψεις ώστε το κράτος να παίξει το ρόλο του ύστατου καταφυγίου για τους ανέργους. Δεν είναι σαφές αν η ίδια πρόταση εξακολουθεί να περιλαμβάνεται και στο νέο Σχέδιο, αλλά το μήνυμα παραμένει.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν κομμάτια ενός μεγαλύτερου πάζλ που δείχνουν πως ενώ η κυβέρνηση φλερτάρει με τις αγορές και προσπαθεί να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι έχει ανάγκη τα κεφάλαιά και τη στήριξή τους, στην πραγματικότητα βρίσκεται πολύ μακριά από τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας.

Αν ο πρωθυπουργός επιλέξει και αυτή τη φορά να χτίσει το επικοινωνιακό αφήγημα της ανάπτυξης πάνω στις ιδεοληψίες και τα φοβικά σύνδρομα που χαρακτηρίζουν το κόμμα του, αυτό πιθανόν θα σημάνει το τελειωτικό χτύπημα για την κυβέρνησή του και θα εδραιώσει την πεποίθηση ότι η πολιτική αλλαγή είναι όντως το μοναδικό προαπαιτούμενο για να μην χαθεί άλλος χρόνος στην προσπάθεια να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη και να ξεκολλήσει το κάρο από τη λάσπη.

Δημοσίευση: Ιουλίου 10, 2017