Οι αγορές τρελάθηκαν;

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Οι αγορές «τρελάθηκαν» και μαζί τους ολόκληρος ο πλανήτης. Χρηματιστήρια κινούνται λες και βρίσκονται στον… αυτόματο πιλότο, συναλλαγματικές ισοτιμίες ανεβοκατεβαίνουν σαν τρενάκι σε λούνα παρκ, αγνοώντας τα θεμελιώδη και για να βρει κάποιος υψηλές αποδόσεις πρέπει να περιμένει καρτερικά καμιά απεγνωσμένη χώρα σαν την Ελλάδα να βγει στις αγορές.

Οι αναλυτές βλέπουν φούσκες παντού οι οποίες όμως δεν σκάνε. Μήπως έρχεται το τέλος του κόσμου; Μήπως οδηγούμαστε σε έναν παγκόσμιο πόλεμο; Ή απλά ζούμε στην εποχή των υπερβολών και της μανίας να ξεπεραστεί κάθε όριο, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης;

Στην Αμερική, οι επενδυτές βλέπουν τον δείκτη Dow Jones να ξεπερνά τις 22.000 μονάδες και να καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και πλέον είδηση είναι όταν δεν κάνει ρεκόρ. Και αυτό δεν είναι το περίεργο της υπόθεσης. Το περίεργο είναι ότι το αμερικανικό χρηματιστήριο έχει να επιδείξει από τις χειρότερες επιδόσεις μέσα στο 2017 σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες αγορές (20η θέση από 23 ανεπτυγμένες αγορές).

Σύμφωνα με την εταιρεία δεικτών MSCI, οι αμερικανικές μετοχές ενισχύονται 11% από την αρχή του έτους, όταν οι υπόλοιπες παγκόσμιες αγορές εμφανίζουν κέρδη 17%. Οι ανεπτυγμένες αγορές κερδίζουν 16% και οι αναδυόμενες 24%. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, το χρηματιστήριο της Μαδρίτης ενισχύεται 29% και της Βιέννης 42%.

Την ίδια ακριβώς στιγμή των τρελών κερδών, της τεράστιας ρευστότητας και της φαινομενικής ευφορίας, η Βόρεια Κορέα απειλεί με πυρηνικό όλεθρο, οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας θυμίζουν ψυχρό πόλεμο και η Ευρώπη φοβάται ότι θα την… αγοράσει η Κίνα. Τι ακριβώς συμβαίνει;

Αναλυτής από το City του Λονδίνου με τον οποίο επικοινώνησε το liberal.gr αναφέρει χαρακτηριστικά τα ακόλουθα: «Η σύγχρονη οικονομία είναι παγκόσμια. Αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν έχει προηγούμενο και αυτό γιατί ζούμε στην εποχή της απόλυτης διασυνδεσιμότητας. Πλέον, ότι συμβαίνει στη μία άκρη του πλανήτη επηρεάζει άμεσα ολόκληρο τον κόσμο και οι αντίρροπες δυνάμεις είναι τόσο σφοδρές και συχνές που κανείς δεν μπορεί να προδικάσει με ευκολία καμία κίνηση αξιών και τίτλων, εκτός από μεμονωμένες περιπτώσεις που όμως δεν έχουν διάρκεια. Επίσης, έχουμε φτάσει στο σημείο πολλές φορές το μάρκετινγκ να είναι πιο ισχυρό από τα θεμελιώδη».

«Την ίδια ώρα, η όλη κατάσταση μοιάζει με μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Από το 2008 και μετά οι ηγέτες του κόσμου προσπαθούν να μας πείσουν πως προετοιμαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε καλύτερα την επόμενη μεγάλη κρίση. Κάτι σαν το «ο χειμώνας έρχεται» του Game of Thrones. Αλήθεια, υπάρχει κάποιος που να ξέρει πότε θα ξεσπάσει η επόμενη μεγάλη κρίση, πόσο θα διαρκέσει και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις; Γιατί καθημερινά ακούμε αναλυτές να προβλέπουν το σκάσιμο μιας μεγάλης φούσκας και αυτό δεν γίνεται σήμερα αλλά εδώ και πολύ καιρό. Είναι πολύ περίεργα τα πράγματα σε μετοχές, ομόλογα, νομίσματα».

Το Brexit και η εκλογή του Donald Trump φαίνεται πως ήταν μόνο η αρχή των ανατρεπτικών εξελίξεων που συμβαίνουν γύρω μας και πολλοί εκτιμούν ότι θα συνεχίσουμε να βιώνουμε για τα επόμενα χρόνια. Όμως οι αγορές μόνο σε πανικό δεν βρίσκονται.

Ένα ακόμη μεγάλο ζήτημα, ίσως το πιο σοβαρό για το μέλλον των ανεπτυγμένων χωρών είναι η έλλειψη υψηλών αποδόσεων για μακροχρόνιες επενδύσεις. Διότι πολύ απλά τα ασφαλιστικά ταμεία είναι αυτά που παραδοσιακά επενδύουν μακροπρόθεσμα και σήμερα ασφυκτιούν στο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων και αποδόσεων. Αν δεν υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη στο συγκεκριμένο πεδίο, τότε το μέλλον προμηνύεται εξαιρετικά δύσκολο για τις επόμενες γενιές, από τη στιγμή που η βιωσιμότητα των ταμείων εξαρτάται από αυτές τις επενδύσεις.

Στο μεταξύ, η οικονομία των ΗΠΑ πηγαίνει σχετικά καλά αλλά βλέπει την Ευρώπη να την φτάνει, αν και με δύο χρόνια καθυστέρηση. Η ανεργία βρίσκεται σε χαμηλά 16 ετών και η Fed κινείται με διάθεση αύξησης των επιτοκίων. Όμως το δολάριο υποχωρεί έναντι του ευρώ, όταν ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης αρνείται πεισματικά κάθε αναφορά στο ενδεχόμενο να... ξεκολλήσει τα επιτόκια από το μηδέν. Τότε γιατί το ευρώ φτάνει τα 1,18 δολάρια;

Μήπως οι αγορές έχουν αφήσει για λίγο στην άκρη τους παραδοσιακούς καταλύτες και κινούνται σε ένα νέο και απροσδιόριστο, τουλάχιστον στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή μοτίβο; Ή μήπως οι οικονομολόγοι θα πρέπει να… ξαναγράψουν τα βιβλία των αγορών;

Όπως σημειώνει η Capital Economics, αν η σχέση που είδαμε μέσα στο 2016 μεταξύ του ευρώ και του δολαρίου καθώς και η διαφορά μεταξύ των διετών overnight indexed swap rates (ανταλλαγές επιτοκίων) των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης, είχαν παραμείνει αμετάβλητα, τότε το ευρώ με το δολάριο θα βρίσκονταν σήμερα στα όρια της πλήρους ισοτιμίας και όχι μεταξύ 1,17 και 1,18 δολαρίων.

Η ανοδική πορεία του ευρωπαϊκού κοινού νομίσματος είναι κάτι παραπάνω από αξιοσημείωτη από την αρχή του 2017, με τα κέρδη του έναντι του δολαρίου να ανέρχονται σε 14%. Η ξέφρενη πορεία του ευρώ, πριν ακόμη γίνει η οποιαδήποτε κουβέντα για αύξηση των επιτοκίων από τον Mario Draghi, έχει αναγκάσει πολλούς αναλυτές να επαναπροσδιορίσουν τους παράγοντες που θα κρίνουν την ισοτιμία με το δολάριο τους επόμενους μήνες και χρόνια.

Στο παρελθόν, οι όποιες μεταβολές στις προσδοκίες για τα επιτόκια, τόσο στην Ευρωζώνη όσοι και στις ΗΠΑ αποτελούσαν τον βασικό καταλύτη της συναλλαγματικής ισοτιμίας των δύο βασικών νομισμάτων. Όμως στην παρούσα φάση, οι εν λόγω προσδοκίες δεν είναι αυτές που οδήγησαν στην κούρσα του ευρώ από την αρχή του έτους, σύμφωνα με την Capital Economics, η οποία προβλέπει το ευρώ να κλείνει το 2017 στα 1,15 δολάρια.

Δημοσίευση: Αυγούστου 07, 2017