Προσεγγίσεις και διαφορές με ΠΓΜΔ

Το δίμηνο Μαρτίου - Απριλίου 2018 περιγράφεται από συγκλίνουσες πηγές ως η πλέον κρίσιμη περίοδος για την εξεύρεση συμβιβαστικής συμφωνίας ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια, στην ονοματολογική διαφορά που χωρίζει Ελλάδα και ΠΓΔΜ για 26 συναπτά έτη. Και οι δύο πλευρές αρνούνται κατηγορηματικά ότι έχει γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για το ποιο μπορεί να είναι το όνομα που θα προταθεί, τι χρήση θα έχει και, κυρίως, ποιες είναι οι πιθανότητες αποδοχής από τη μια και την άλλη πλευρά. Ως αυτή τη στιγμή, οι δύο πλευρές έχουν περιοριστεί σε αμιγώς πρακτικά ζητήματα που αφορούν τη βελτίωση της ατμόσφαιρας σε θέματα όπως, π.χ., οι ονομασίες αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων στη γειτονική χώρα και η διεύρυνση της συνεργασίας σε τομείς όπως η παιδεία, ο τουρισμός και η ενέργεια. Ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, η πιθανότητα δημιουργίας διασυνδετηρίου αγωγού από τη Θεσσαλονίκη προς τα Σκόπια, υπό το φως και των τελευταίων εξελίξεων στο λιμάνι της πόλης, έχει βαρύνουσα σημασία. Πολλά θα κριθούν από την (καλή έως αυτή τη στιγμή) χημεία των δύο ΥΠΕΞ κ. Κοτζιά και Ντιμιτρόφ, ενώ ως εξαιρετικά θετική περιγράφεται από όλες τις πλευρές η στάση που τηρεί μέχρι τώρα ο Μπουγιάρ Οσμάνι, αναπληρωτής πρωθυπουργός και μέλος της σημαντικής αλβανικής μειονότητας της ΠΓΔΜ. Οι επαφές ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια, είτε απευθείας είτε με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ, θα επαναληφθούν πλέον από τη νέα χρονιά.

Αν υπάρχει έδαφος για συμφωνία, δεν θα πρέπει να αποκλείεται και συνάντηση ανάμεσα στους δύο πρωθυπουργούς Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, τα γραφεία των οποίων βρίσκονται ούτως ή άλλως σε επαφή. Εμπειροι παρατηρητές εκτιμούν ότι η βασική δυσκολία που ενδεχομένως προκύψει είναι η πιθανή επιμονή των Σκοπίων στην απόλυτη διασύνδεση της ενταξιακής πορείας στο ΝΑΤΟ (προφανώς έχει σημασία και η ευρωπαϊκή πορεία, ωστόσο για τη γειτονική χώρα η ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι σημαντικότερη) με την πρόοδο στο ονοματολογικό. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να περιπλέξει τις συνομιλίες με την Αθήνα, η οποία επιθυμεί μια λύση erga omnes προτού ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Από την πλευρά της Αθήνας, είναι –σε γενικές γραμμές– γνωστές οι εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες. Στα Σκόπια υπάρχει νέα κυβέρνηση υπό τον Ζόραν Ζάεφ, η οποία απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του διεθνούς παράγοντα και ιδίως των Αμερικανών, που έχουν αναβαθμίσει τη διπλωματική παρουσία τους στη γειτονική χώρα. Στο πρόσφατο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον ο ΥΠΕΞ Νίκολα Ντιμιτρόφ επιβεβαίωσε την αμερικανική στήριξη στις διαπραγματεύσεις.

Ενδιαφέρον στοιχείο είναι και η γερμανική εμπλοκή. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Βερολίνο έχει διαμηνύσει στην Αθήνα ότι μπορεί να βοηθήσει στην κατεύθυνση της γεφύρωσης των διαφορών ανάμεσα σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ, δίχως, ωστόσο, να έχει καταστήσει σαφές τι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Το πρόβλημα έγκειται στη διαχείριση του ζητήματος της ταυτότητας στα Σκόπια και τις αναταράξεις που πιθανώς προκαλέσει μια «δύσκολη» συμβιβαστική λύση. Στους επιφυλακτικούς, αλλά έως τώρα σχετικά συγκρατημένους, περιλαμβάνεται και η υπουργός Αμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, η οποία έχει μεγάλη επιρροή στο κυβερνών κόμμα. Και, βεβαίως, για την πλευρά των Σκοπίων είναι ιδιαίτερα κρίσιμο οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν προτού το αντιπολιτευόμενο VMRO αρχίσει να επανακάμπτει.

Βασίλης Νέδος
Καθημερινή

Δημοσίευση: Δεκεμβρίου 30, 2017