Τι μάθαμε 22 χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων

Του Δημήτρη Τσαιλά
Το πριν και το μετά

Οι περισσότεροι αμυντικοί αναλυτές θα υποστήριζαν ότι κατά τη διάρκεια της “προ Ιμίων κρίσεως” ο στόχος της εθνικής μας στρατηγικής ήταν σχετικά απλός. Η απειλή που κυρίως συνεχίζει να προέρχεται από την Τουρκία απαιτούσε την τοποθέτηση ικανών στρατιωτικών δυνάμεων για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, με την προτεραιότητα υπεράσπισης του χώρου του Αιγαίου και της οριογραμμής του Έβρου.

Αυτή η κατάσταση που εξυπηρετούσε το τότε συμφωνηθέν σενάριο όσον αφορά τη σχεδίαση και την ανάπτυξη των δυνάμεων σε σχέση με τους πιθανούς κινδύνους ενός πολέμου, δεν επαληθεύτηκε ποτέ. Στη συνέχεια, τη “μετά Ίμια εποχή” υπήρξαν πολλά προγράμματα εκσυγχρονισμού και εξορθολογισμού της εθνικής αμυντικής δύναμης, καθώς επίσης έγινε μεγάλη προσπάθεια διατήρησης ενός ποιοτικού πλεονεκτήματος σε σχέση με την τουρκική απειλή.

Το σήμερα
Σήμερα 22 χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων, διανύουμε μια πολύ κρίσιμη περίοδο. Η πατρίδα μας βρίσκεται σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι όσον αφορά την εθνική μας ισχύ. Στην “ανατολή” των ερευνών υδρογονανθράκων σε όλη την ελληνική θαλάσσια περιοχή και τη νοτιανατολική Μεσόγειο, καθώς και στην υπόθεση διακήρυξης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, βλέπουμε τη συνεχιζόμενη κύρια απειλή κατά τις πατρίδος μας, την Τουρκία, να ενισχύει την αμυντική της ισχύ με εξελιγμένα οπλικά συστήματα και να αναπτύσσει ναυτικές μονάδες και στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, όπου η αστάθεια συνεχίζεται.

Από την πλευρά μας διαφαίνεται ότι τίποτα δεν διδαχτήκαμε από την κρίση των Ιμίων και συνεχίζει να υφίσταται ένα έλλειμμα εθνικής στρατηγικής το οποίο θα έπρεπε να παρέχει την εννοιολογική σύνδεση, μεταξύ των εθνικών σκοπών και των περιορισμένων πόρων, υπό την έννοια του μετασχηματισμού των πόρων σε μέσα κατά τη διάρκεια της περιόδου ειρήνης και της κατανομής των μέσων κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Τίποτα δεν διδαχτήκαμε αφού οι πρακτικές για τα εθνικά μας συμφέροντα ενώ πρέπει να είναι ο κοινός τόπος όλων των Ελλήνων, χωρίς κομματικές ιδεοληψίες και να θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την εθνική μας ασφάλεια, χωρίς να αναθέτουμε αυτό το καθήκον σε εξωγενείς παράγοντες εμείς πράττουμε το αντίθετο.
Εθνική Στρατηγική υπάρχει;

Ας υπενθυμίσουμε ότι η εθνική στρατηγική δεν ξεκινά όταν τελειώνει η πολιτική, αλλά είναι αλληλοεξαρτώμενες και αλληλένδετες. Αυτό που οι σημερινοί πολιτικοί, επιρρεπής στον αδιάκριτο στρατηγικό αυτισμό, λανθασμένα πιστεύουν και προσπαθούν με επιτηδευμένη γλώσσα να διαμορφώσουν την κοινή γνώμη, είναι ότι από τη στιγμή που η πολιτική θα διευθετήσει την οποιαδήποτε κρίση, η εθνική στρατιωτική στρατηγική πρέπει να θεωρηθεί ότι βρίσκεται πέρα από την πολιτική. Όμως αυτοί που πραγματικά γνωρίζουν δηλώνουν ότι τα αίτια της αποτυχίας στην κρίση των Ιμίων οφείλονταν στο ότι οι πολιτικές και στρατιωτικές συνιστώσες της κυρίας εθνικής προσπάθειας δεν ήταν ταυτισμένες και αλληλοσυμπληρούμενες.

Η εθνική στρατηγική οφείλει και πρέπει να λαμβάνει υπόψη της, όλους τους παράγοντες της γεωπολιτικής πραγματικότητας. Αυτό το στοιχείο είναι πολύ κρίσιμο, επειδή αναπτύσσεται και εφαρμόζεται σε πραγματικό χρόνο και χώρο για την αντιμετώπιση του όποιου αντιπάλου. Ένα κράτος, οφείλει να προσαρμόζει συνειδητά τη στρατηγική του στις γεωπολιτικές πραγματικότητες. Σε περίπτωση που οι γεωπολιτικές συνθήκες αλλάξουν, οι διαμορφωτές πολιτικής πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνουν αυτές τις αλλαγές και να τροποποιήσουν τη στρατηγική και τους στρατηγικούς σκοπούς αναλόγως. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο αντικειμενικός σκοπός είναι και παραμένει ο ίδιος.

Συμπεράσματα

Είναι σαφές, ότι πρέπει επιτέλους να δηλωθεί από την κυβέρνηση η Πολιτική Εθνικής Ασφαλείας, ώστε να επακολουθήσει το σύνθετο έργο του σχεδιασμού δυνάμεων, που ορίζεται καλύτερα ως η προσπάθεια της δημιουργίας της στρατιωτικής δομής δυνάμεων του σωστού μεγέθους και της σωστής σύνθεσης για να επιτύχουμε τους τεθέντες στόχους ασφάλειας του έθνους.

Είναι κατανοητό, ότι με κάποιες κατευθυντήριες γραμμές και όχι με τις διάφορες εξισώσεις, η στρατηγική αναπτύσσεται στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του χρόνου, του τόπου εφαρμογής της, αλλά και των προσωπικοτήτων που εμπλέκονται στο σχεδιασμό.

Ωστόσο, οι κατευθυντήριες γραμμές προσφέρουν μόνο μια προσέγγιση για να αντιμετωπίσουμε την πολυπλοκότητα για τη χάραξη της στρατηγικής, που με την επαναλαμβανόμενη προσπάθεια θα επιτευχθεί η συνοχή, η συνέχεια, και η συναίνεση που πιστεύω ότι επιδιώκουν όλοι οι φορείς χάραξης πολιτικής στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την εκτέλεση της πολιτικής εθνικής ασφάλειας.

Οπότε αγαπητοί πατέρες του έθνους αφήστε κατά μέρος την πατριωτική πλειοδοσία διότι όπως λέει και ο σπουδαίος στρατηγιστής Colin S. Gray η κακή στρατηγική κατά την επιβίωση είναι πάντα θανατηφόρος!!!

“Η κακή στρατηγική είναι ακριβή, η κακή στρατηγική μπορεί να είναι καταστροφική, όταν όμως το διακύβευμα περιλαμβάνει την επιβίωση, η κακή στρατηγική είναι πάντα θανατηφόρος.” Colin S. Gray

*Ο κ. Δημήτρης Τσαϊλάς είναι υποναύαρχος ΠΝ ε.α.

**Αφιερωμένο σε όλους όσους συμμετείχαμε στη κρίση των Ιμίων, αλλά κυρίως στους αθάνατους ήρωες συναδέλφους μας Χριστόδουλο Καραθανάση Παναγιώτη Βλαχάκο και Έκτορα Γιαλοψό

Liberal

Δημοσίευση: Φεβρουαρίου 25, 2018