Μία παραίτηση για το καλό της Ελλάδας

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ*

Την περασμένη Δευτέρα 5 Μαρτίου, κηδεύτηκε ένας πραγματικός ευπατρίδης, ο Μαρίνος Γερουλάνος. Ο παππούς του, και αυτός Μαρίνος Γερουλάνος, ήταν από τους σημαντικότερους Ελληνες χειρουργούς του 20ού αιώνα.

Ως νέος υφυπουργός Δημοσίων Εργων συνεργάστηκα ποικιλοτρόπως με τον Μαρίνο Γερουλάνο, γενικό διευθυντή Περιβάλλοντος και Χωροταξίας του υπουργείου Συντονισμού. Η κατάληξη της συνεργασίας υπήρξε η δημιουργία του υπουργείου Περιβάλλοντος (ΥΧΟΠ). Νομικός συνεργάτης του Γερουλάνου ήταν ο Προκόπης Παυλόπουλος. Νεότατος, κάτω των 30, απίστευτα δραστήριος, γρήγορος και εξυπηρετικός. Θυμάμαι τις μέρες εκείνες με νοσταλγία. Κυριαρχούσε ένα πνεύμα δημιουργίας και αναζήτησης. Η διοίκηση που ασκούσε ο Γερουλάνος ήταν ό,τι πιο έντιμο, σύγχρονο και αξιοκρατικό θα ήθελε κανείς. Το μέλλον φάνταζε ανοικτό και ελπιδοφόρο.

Μετά το 1981, τα πράγματα άλλαξαν. Το μέλλον έπαψε να φαίνεται ανοικτό. Στα δικά μου μάτια. Φθάσαμε, μετά τους Ολυμπιακούς του 2004, στην εποχή της αχαλίνωτης σπατάλης που κατέληξε το 2009 στη χρεοκοπία και το 2010 στα μνημόνια. Από τότε βολοδέρνουμε γύρω από την ίδια θέση προσπαθώντας να ισορροπήσουμε τις απαιτήσεις των πιστωτών μας.

Οι επόμενες εκλογές, που πρέπει να διεξαχθούν μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019, θα γίνουν όποτε κρίνει ο πρωθυπουργός ότι οι συνθήκες τον ευνοούν. Στις εκλογές θα ισχύσει το εκλογικό σύστημα με το οποίο έγιναν οι τελευταίες εκλογές το 2015 (μπόνους 50 εδρών για το πρώτο κόμμα). Είναι όμως πολύ πιθανό να ξαναγίνουν εκλογές την άνοιξη του 2020 λόγω αδυναμίας ανάδειξης Προέδρου της Δημοκρατίας.

Οι εκλογές του 2020 θα γίνουν με απλή αναλογική. Ετσι αποφάσισε η σημερινή Βουλή. Προϋπόθεση λειτουργικότητας της απλής αναλογικής είναι η ικανότητα των κομμάτων να σέβονται το ένα τη γνώμη του άλλου και να εμπιστεύονται το ένα το άλλο. Ούτε η μία προϋπόθεση ισχύει στην Ελλάδα ούτε η άλλη – ούτε μεταξύ των κομμάτων ούτε μεταξύ των πολιτών. Ετσι εξηγείται, για παράδειγμα, η δυσκολία που έχουν 30 ελαιοπαραγωγοί στο Κρανίδι να ενώσουν αυτοβούλως τις δυνάμεις τους για να προσφέρουν το μοναδικό λάδι τους στην αγορά. Προτιμούν να το πουλάνε χύμα αντί να συνεννοηθούν.

Ο σχηματισμός κυβέρνησης από μια Βουλή που θα είναι προϊόν απλής αναλογικής θα είναι μια δύσκολη και χρονοβόρος υπόθεση. Το καταλαβαίνετε. Δεν έχετε παρά να δείτε τις δυσκολίες σε μια πολύ πιο συντεταγμένη πολιτεία, τη Γερμανία. Η Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου, ούτε την οικονομική άνεση, ούτε την εθνική ασφάλεια για να παραμένει ακυβέρνητη.

Η Ελλάδα πρέπει να κυβερνηθεί. Σταθερά και αποφασιστικά. Χρειάζεται ορίζοντα σταθερότητας. Οπως είναι τα πράγματα σήμερα, αυτό αποκλείεται. Ο λόγος είναι ότι η τωρινή κυβέρνηση, αντί να κυβερνάει, σκέπτεται πώς θα περιορίσει τις ζημιές που υπέστη από τα μνημόνια. Η επόμενη, από την πλευρά της, αυτή που θα εκλεγεί το 2019, θα ενεργεί κάτω από την πίεση των επερχόμενων εκλογών με απλή αναλογική του 2020. Και η κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές του 2020 με απλή αναλογική, όταν καταφέρει να συγκροτηθεί, θα είναι χαοτική. Το μέλλον της Ελλάδας έχει κυριολεκτικά υπονομευτεί από τον συνδυασμό υποχρεωτικών εκλογών και απλής αναλογικής.

Για τα επόμενα δύο χρόνια, μέχρι τις εκλογές του 2020, η Ελλάδα θα κινείται στο ρελαντί, στο περίμενε. Οι ευκαιρίες θα χάνονται, οι νέοι άνθρωποι θα εκπατρίζονται, οι επενδύσεις θα αναβάλλονται, οι κίνδυνοι θα παραμονεύουν.

Υπάρχει μια λύση που προϋποθέτει μία θυσία. Να παραιτηθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Βουλή να μην αναδείξει Πρόεδρο και να προκληθούν εκλογές. Οι εκλογές θα γίνουν με το μπόνους των 50 εδρών και η κυβέρνηση που θα προκύψει δεν θα έχει τον κίνδυνο νέων εκλογών, αλλά ορίζοντα τετραετίας. Η αβεβαιότητα θα περιοριστεί. Μπορείτε να με θεωρείτε ρομαντικό, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο θάνατος του Γερουλάνου και η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας στην κηδεία μού έφεραν στον νου τα αισιόδοξα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση. Σκέφτηκα, γιατί όχι; Μια παραίτηση για το καλό της Ελλάδας. Μια παραίτηση που είμαι σίγουρος ότι θα ενέκρινε ο Μαρίνος.

* Ο κ. Στέφανος Μάνος είναι πρώην υπουργός.

Δημοσίευση: Μαρτίου 15, 2018