Τα Σκόπια χάνουν το... τρένο του Ιουλίου για το ΝΑΤΟ

Δέκα χρόνια ακριβώς συμπληρώνονται μεθαύριο Τρίτη από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ το 2008 στο Βουκουρέστι, όπου οι ηγέτες απέρριψαν το αίτημα ένταξης των Σκοπίων με το ακρωνύμιο ΠΓΔΜ. Τότε, με την υποστήριξη του αμερικανικού παράγοντα προώθησαν την υποψηφιότητά τους ως ΠΓΔΜ θεωρώντας πως η Αθήνα θα αναγκαστεί να συναινέσει, δεδομένου ότι με την ενδιάμεση συμφωνία του 1995 δεσμευόταν να μην εμποδίσει την ένταξη του νεόκοπου κράτους σε οργανισμό με το ακρωνύμιο.

Ωστόσο, η κυβέρνηση Καραμανλή πέτυχε να υιοθετηθεί η θέση της ότι η ΠΓΔΜ θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ μόνον όταν υπάρξει μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα της ονομασίας, την οποία η Αθήνα όριζε ως σύνθετη με γεωγραφικό προσδιορισμό και για όλες τις χρήσεις (erga omnes).

Τώρα, μία δεκαετία μετά, ο κορυφαίος και άμεσος στόχος του πρωθυπουργού Ζάεφ ορθώνεται και πάλι μπροστά στην κυβέρνησή του. Πολλά άλλαξαν από τότε, τόσο στο διεθνές και περιφερειακό γεωπολιτικό περιβάλλον όσο και στο εσωτερικό της χώρας του με την πτώση του εθνικολαϊκιστή Γκρούεφσκι. Αυτό που παρέμεινε ως είχε ήταν το αμετακίνητο των δύο πλευρών στη διαφορά τους γύρω από το όνομα. Στις κατά καιρούς προσπάθειές τους να ανακινήσουν θέμα εισόδου στο ΝΑΤΟ τα Σκόπια έβρισκαν πάντα μπροστά τους το Βουκουρέστι. «Συμφωνήστε πρώτα με τους Έλληνες στο όνομα και μετά ελάτε» ήταν κάθε φορά η απάντηση (και) από τα πιο επίσημα χείλη, με τον γ.γ. της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ να το επαναλαμβάνει κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στα Σκόπια.

Το χρονοδιάγραμμα

Τώρα βέβαια υπάρχουν νέα δεδομένα, καθώς Αθήνα και Σκόπια συζητούν, για πρώτη ίσως φορά τόσο σοβαρά, το ενδεχόμενο να συμφωνήσουν σε μια λύση. Οι δύο πλευρές ξεκίνησαν με την αισιοδοξία ότι θα τα βρουν και, μάλιστα, σύμφωνα με εκατέρωθεν δηλώσεις, είχαν θέσει ως ορόσημο το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2018, ώστε να προλάβουν τα Σκόπια τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, στις αρχές Ιουλίου στις Βρυξέλλες.

Τα χαμόγελα, ωστόσο, αρχίζουν να ξεθωριάζουν και όλα δείχνουν ότι ο δρόμος προς μια συμφωνία θα είναι μακρύς και δύσβατος, αν δεν κλείσει, όπως αρκετοί προβλέπουν. Ακόμα όμως και αν Ελλάδα και ΠΓΔΜ έρθουν σε συμφωνία και η Αθήνα ανάψει πράσινο φως για το ΝΑΤΟ, οι προθεσμίες για τις 11-12 Ιουλίου, οπότε έχει προγραμματιστεί η σύνοδος των Βρυξελλών δεν βγαίνουν για τα Σκόπια. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, η συζήτηση για ένταξή τους θα πάει για το 2019.

Μέχρι τη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου ακολουθούν, στη βάση προβλεπόμενων διαδικασιών, κάποια στάδια. Έτσι, περί τα μέσα Απριλίου θα βγει μια έκθεση του γ.γ. του ΝΑΤΟ, που επεξεργάζονται ήδη οι αναπληρωτές μόνιμοι αντιπρόσωποι των κρατών-μελών και η οποία θα αναφέρεται σε κάθε μία ξεχωριστά υποψηφία προς ένταξη χώρα, ήτοι εν προκειμένω στις ΠΓΔΜ, Γεωργία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Ουκρανία.

Στο αισιόδοξο σενάριο –στην περίπτωση δηλαδή κατά την οποία τις επόμενες εβδομάδες υπάρξει συμφωνία–, θα πρέπει η Αθήνα να ανακοινώσει, μέσω Νίμιτς, ότι οι δύο πλευρές τα βρήκαν και πως πλέον παύει να υπάρχει ως όρος η ονομασία. Κατόπιν αυτού, ο κ. Κοτζιάς θα πρέπει να παρουσιάσει τη συμφωνία στη σύνοδο των ΥΠΕΞ των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ που έχει προγραμματιστεί για τις 27 Απριλίου με θέμα «Πολιτική ανοικτών θυρών - Βαλκάνια» και αμέσως μετά θα πρέπει να ακολουθήσει μια δήλωση του γ.γ. του ΝΑΤΟ ότι προχωράει ή όχι η Συμμαχία στην επίσημη πρόσκληση προς ένταξη των Σκοπίων, η οποία επισήμως θα διατυπωθεί στη σύνοδο κορυφής του Ιουλίου.

Μέχρι τότε θα πρέπει να «τρέξουν» κάποιες άλλες μεταρρυθμίσεις που έχουν μείνει πίσω και, εφόσον η σύνοδος απευθύνει και επισήμως την πρόσκληση, η ένταξη θα επικυρωθεί στους αμέσως επόμενους μήνες από τα κοινοβούλια των χωρών. «Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι, ακόμα και αν τα βρουν τούτη τη στιγμή, οι ημερομηνίες δεν βγαίνουν, και έτσι πάμε για του χρόνου και βλέπουμε», τονίζει πηγή, προσθέτοντας ότι «αυτή είναι η αισιόδοξη εκδοχή, να βρεθεί δηλαδή λύση στο όνομα άμεσα».

Σταύρος Τζίμας
Καθημερινή

Δημοσίευση: Μαΐου 05, 2018