Οι μπουτούδες και η δύναμη της εικόνας…

Κάθε εποχή έχει τα σύμβολά της.
Ειδικά οι δύσκολες πλην όμως σημαντικές εποχές της νεότερης ιστορίας, που τις περισσότερες φορές τα χαρακτηριστικότερα σύμβολά τους είναι οι φωτογραφίες.

Φωτογραφίες που καταφέρανε και «πιάσανε» κάποια συγκεκριμένη, αυθόρμητη (ή και στημένη στιγμή), το όλο «πνεύμα» μιας εποχής, το zeitgeist της, παραδίνοντάς το στη συνέχεια ως συμβολικό της στιγμιότυπο ενσταντανέ στην αιωνιότητα…

Και όπως λένε οι Κινέζοι, μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις, αφού μπορεί να πιάσει το συναίσθημα, ή ότι άλλο τέλος πάντων εκφράζει μια κρίσιμη στιγμή, κάτι που δύσκολα μπορεί να κάνει ο προφορικός ή γραπτός λόγος, εκτός βέβαια κι αν μιλάμε για κάποιον σπουδαίο ποιητή η λογοτέχνη.
Οι φωτογραφίες όμως, εκτός του ότι είναι τεχνικά πιο εύκολο πράγμα, παράλληλα έχουν και μια μεγαλύτερη απήχηση στις μάζες, που τις περισσότερες φορές δεν θέλουν ή δεν μπορούν να διαβάσουν κείμενα, ποιήματα, δοκίμια, μελέτες, βιβλία, κλπ. Ο μέσος άνθρωπος τις καταλαβαίνει πολύ πιο εύκολα, και συνήθως ταυτίζεται μαζί τους. Είναι η δύναμη της εικόνας, που λέγαμε.
Τέτοιες εμβληματικές φωτογραφίες είναι πλέον πολλές, και έχουν περάσει στο συλλογικό υποσυνείδητο επειδή μπόρεσαν να αποτυπώσουν στο φιλμ την ένταση, την δόξα, τον πόνο, την αγωνία, τον θρίαμβο… οτιδήποτε τέλος πάντων εκφράζει κάποια φάση της ιστορίας μας.
Θυμίζω ενδεικτικά την φωτογραφία του ισπανικού εμφύλιου, με τον αντάρτη να πέφτει την στιγμή ακριβώς που δέχεται την σφαίρα, την Ελληνίδα μάνα να κλαίει πάνω από το νεκρό κορμί του γιου της στη Θεσσαλονίκη των απεργιών, το ζευγάρι που φιλιέται στον δρόμο την ημέρα του τερματισμού του Β’ΠΠ, την τοποθέτηση της αμερικανικής σημαίας σε ύψωμα της Ίβο Τζίμα, από πεζοναύτες, την αντίστοιχη των Ρώσων στην κορυφή του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο του 1945, την στιγμή της δολοφονίας του προέδρου Κένεντι στο Ντάλας, και άλλες τέτοιες πολλές.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι τηρουμένων των αναλογιών, και η δικιά μας εποχή είναι ιστορική, ή τουλάχιστον έτσι θα θεωρείται στο μέλλον, κυρίως εξαιτίας της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης και των αναταράξεων που αυτή προκάλεσε στην καλομαθημένη (τις τελευταίες δεκαετίες) χώρα μας.
Και τι θα μείνει από αυτήν την εποχή στο μέλλον, όταν η περίοδος που ζούμε σήμερα θα διδάσκεται στα σχολεία ή ακόμη και στα πανεπιστήμια, ως κλασικό παράδειγμα του πως μια δυτική «πολιτισμένη» χώρα κατάντησε failed state;
Έρμαιο στου τυχοδιωκτισμούς μιας σάπιας πολιτικής τάξης, που με το πρόσχημα της φιλολαϊκής και ηθικής Αριστεράς, μας έστειλε δεκαετίες πίσω, πνίγοντάς μας στα χαράτσια, και καταστρέφοντας κάθε ελπίδα ανάτασης;
Και όλα αυτά την ίδια ώρα που ο περήφανος λαός χειροκροτούσε τους δολιοφθορείς του, ψηφίζοντας σε αλλεπάλληλες εκλογές τους δήμιους του…
Με ποιον μπούσουλα λοιπόν, θα μπορέσει ο ιστορικός του μέλλοντος να κατανοήσει την εποχή των μνημονίων; Την εποχή του Σύριζα;
Αυτό (λέω εγώ) που θα μείνει, πέρα από τα εκατοντάδες άρθρα, βιβλία, αναλύσεις, κλπ, θα είναι μια δυο φωτογραφίες, και ίσως και κάποια βίντεο, που θα μας θυμίζουν εσαεί την εποχή του Στρατούλη, της Βαλαβάναινας, και του τσιπροκαμενισμού… Την εποχή δηλαδή που κάποιοι επιτήδειοι «έγδαραν τα όνειρα» ενός ολόκληρου λαού που πίστεψε στα φληναφήματά τους.
Και ποια είναι η πιο χαρακτηριστική εμβληματική φωτογραφία της εποχής των συριζανέλ;
Σίγουρα υπάρχουν δυο τρείς, όπως π.χ. αυτή που κάποιος σαλεμένος φιλάει το χέρι του πατερούλη Αλέξη, ή η άλλη που η Ρένα Δούρου (που χάθηκε αυτή η πασιονάρια;) ρίχνει μερακλωμένη τις στροφές της, ή ακόμη κι εκείνη όπου απεικονίζεται ο εθνοπρεπής υπουργός Εθνικής Άμυνας να βαδίζει στην άμμο επάνω σε κόκκινο χάλι, στρωμένο πάνω σε … παλέτες. Το άκρον άωτον του λαϊκίστικου κιτς δηλαδή…
Μπορεί να είναι η φωτό με την Ζωζώ να κρατάει την ντουντούκα και να φωνάζει «βοήθεια», με εκείνη τη μονότονη στριγκιά της φωνή… ή η άλλη με την Ραχήλ σκαρφαλωμένη στα κάγκελα της «βασανισμένης» ΕΡΤ, την νύχτα που οι κακοί σαμαροβενιζέλοι την τύλιξαν στο μαύρο! 

Δεν λέω, όλες αυτές οι φωτογραφίες σίγουρα έπιασαν το κλίμα της εποχής του αγαναΧτισμού και της μετέπειτα χρυσής εποχής της Πρώτη Φορά Αριστεράς, όμως εκείνη η εικόνα που θα μείνει για πάντα, περιγράφοντας στο διηνεκές την βλακεία που δέρνει τον σημερινό Έλληνα θα είναι η φωτογραφία με τις διάσημες πλέον μπουτούδες (και έναν χαμχαλέκο στη μέση) να χορεύουν όλο καμάρι την νύχτα του δημοψηφίσματος, όπου οι Έλληνες ψήφισαν δραχμή και αξιοπρέπεια, όμως ο «σωτήρας» τους είχε άλλη άποψη, και σε μια σπάνια στιγμή διαύγειας είδε το φως και έκανε πίσω, δηλώνοντας φουλ μνημονιακός και βάζοντας την χώρα ξανά μανά στον γύψο, αυτή τη φορά όμως με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Τι απέγιναν άραγε οι θρυλικές μπουτούδες; Διορίστηκαν πουθενά, ή είχαν κι αυτές την μοίρα των υπόλοιπων δραχμολάγνων του Λαφαζάνη, των χρήσιμων ηλιθίων του συστήματος, που πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων, αφήνοντας τους επιτήδειους συριζαίους μεγαλόσχημους (κυρίως πρώην πασόκους) να εκπροσωπούν πλέον την αριστερή ελπίδα για την προκοπή του τόπου;
Ας είναι καλά οι αγαπημένες μπουτούδες, όπου κι αν βρίσκονται σήμερα… αφού εμένα τουλάχιστον η συγκεκριμένη φωτογραφία μου πρόσφερε και συνεχίζει να μου προσφέρει άφθονο γέλιο, χώρια του ότι αποτελεί και ένα ακόμη μάθημα ζωής…

Strange Attractor

Δημοσίευση: Ιουλίου 12, 2019