ΧΡΩΠΕΙ: Η πρώτη πολιτεία καινοτομίας στην Ελλάδα

*του Δρ. Αναστάσιου Λυμπερίου

**Σπύρου Πούρου

Πλησιάζοντας σιγά σιγά στο κλείσιμο μιας δύσκολης δεκαετίας για την πατρίδα μας και έχοντας μπροστά μας μια ημερομηνία ορόσημο, την συμπλήρωση 200 χρόνων από την παλιγγενεσία, είναι πλέον πασιφανές πως υπάρχει επιτακτική ανάγκη μίας νέας αναπτυξιακής προοπτικής για να γυρίσουμε εξ ολοκλήρου σελίδα και να κοιτάξουμε το αύριο με αυτοπεποίθηση. Η δημιουργία ενός ελκυστικού επενδυτικού περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη «χώρων» αιχμής αποτελούν πλέον στρατηγική επιλογή. Άλλωστε, η κρίση του κορονοιού απέδειξε περίτρανα αυτό που συζητούσαμε χρόνια τώρα στον δημόσιο διάλογο αλλά αποφεύγαμε την εφαρμογή του στην πράξη. Την προώθηση ενός νέου, καινοτόμου μοντέλου ανταγωνιστικότητας, που θα έχει στην προμετωπίδα του άξονες αιχμής, όπως είναι οι νέες τεχνολογίες, βασισμένο σε αυτό που παράγει καλύτερα ο τόπος μας, το ανθρώπινο δυναμικό του. Σήμερα στην Ελλάδα, υπάρχει αυτή η πολιτική βούληση.

Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας διαθέτει το τελευταίο διάστημα ορισμένα «εργαλεία», που μέχρι πριν από λίγο καιρό έμοιαζαν ουτοπικά και στοχεύουν στην ενδυνάμωση των δυνατοτήτων του, την εξωστρέφεια του αλλά και στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του σε σχέση με τα αντίστοιχα διεθνή. Για πρώτη φορά, η χώρα μας διαθέτει ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό πλάνο, ένα πλέγμα πολιτικών προωθήσεων, που φιλοδοξεί να συνδέσει ποιοτικότερα τα σπουδαία, εγχώρια ερευνητικά αποτελέσματα που παράγονται στα Ερευνητικά Κέντρα και τα ΑΕΙ, με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Υπάρχει όμως η δυνατότητα να συμπεριλάβουμε στην πράξη, σε μια πρόταση, συντελεστές όπως είναι ο ερευνητής, ο startupper, ο επιχειρηματίας και το Πανεπιστήμιο; Ναι, υπάρχει και θα μπορούσαμε να το περιγράψουμε ως μια βασική υποδομή φιλοξενίας για το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας. Ένας φυσικός χώρος που αναμένεται να αποτελέσει την πρώτη Πολιτεία Καινοτομίας στην Ελλάδα. Ο χώρος, που επιλέχθηκε να εγκατασταθεί το Κέντρο, είναι το εγκαταλελειμμένο κτιριακό συγκρότημα των παλαιών εργοστασίων της ΧΡΩΠΕΙ, 17.893 τ.μ., επί της οδού Πειραιώς το οποίο παραχωρήθηκε από τον ΕΟΦ στον Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων καθώς παρέμενε αναξιοποίητο εδώ και 35 χρόνια. Η αξιοποίησή του εν λόγω ακινήτου, με παράλληλη διατήρηση του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα των κτιρίων του, πρόκεται να συμβάλλει, εκτός των άλλων και στην εν γένει οικιστική, περιβαλλοντική και πολιτιστική ανάδειξη και αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά.

Σκοπός του εγχειρήματος είναι η συνύπαρξη φορέων όπως είναι τα τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξης εταιρειών και βιομηχανιών, ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα, νεοφυείς επιχειρήσεις, «θερμοκοιτίδες» και επιχειρηματικοί επιταχυντές. Οι παραπάνω σμιλεύσεις προορίζονται να συμβάλλουν καθοριστικά στο να αναπτυχθούν και να στεγαστούν εντός ενός φυσικού χώρου ορισμένες από της πιο ελκυστικές ιδέες του αύριο, με ελληνική υπογραφή. Η πρωτοβουλία αναμένεται να αποτελέσει ένα ουσιαστικό παράδειγμα αξιοποίησης του ερευνητικού και επιχειρηματικού εγχώριου ταλέντου, με την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της Εθνικής οικονομίας, της Πολιτείας και της κοινωνίας.

Πέραν των επιχειρηματικών και τεχνολογικών συνεργειών που ενθαρρύνει η υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος, υπάρχει και άλλος ένας σημαντικός παράγοντας. Την περασμένη δεκαετία, εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών με τις οποίες βρεθήκαμε αντιμέτωποι, είδαμε πολλούς νέους ανθρώπους να εγκαταλείπουν την Ελλάδα με στόχο μία καλύτερη επαγγελματική σταδιοδρομία στο εξωτερικό. Η ίδρυση της πρώτης Πολιτείας Καινοτομίας αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στην προοπτική αντιστροφής του φαινομένου «brain-drain» και γιατί όχι στην μετατροπή του σε «brain-gain». Το project φιλοδοξεί να εξελιχθεί σε πρωτεύουσα της Καινοτομίας όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και σε έναν ρυθμιστικό κόμβο αιχμής με άμεση επίδραση στα Βαλκάνια και την Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Όσον αφορά το διαδικαστικό κομμάτι, η Ελληνική Πολιτεία προχωρά με γοργούς ρυθμούς σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, διασφαλίζοντας τον καινοτόμο χαρακτήρα του εγχειρήματος, με στόχο την έναρξη εργασιών το ταχύτερο δυνατό. Ο αρμόδιος υφυπουργός Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας κ. Χρίστος Δήμας δήλωσε σχετικά: «Δημιουργούμε μια Πολιτεία Καινοτομίας, όπου ερευνητικά κέντρα, νεοφυείς επιχειρήσεις και μεγάλες βιομηχανίες θα μπορούν να αναπτύξουν ιδέες και κοινές δράσεις. Στόχος μας είναι η ώσμωση που θα δημιουργηθεί να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και να ενισχύσει την εξέλιξη των ερευνητικών αποτελεσμάτων σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες.»

Τις προηγούμενες ημέρες, ξεκίνησε η Δημόσια Διαβούλευση για την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου. Πριν από 14 μήνες το project δεν υπήρχε ούτε ως σκέψη και μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ολοκληρώθηκε ένα πολύ σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του.

Σε ένα περιβάλλον που γίνεται ολοένα και πιο απαιτητικό και ανταγωνιστικό, η επένδυση σε «χώρους» αιχμής μοιάζει να είναι μονόδρομος, ειδάλλως οι εξελίξεις θα μας προσπεράσουν. Η Ελλάδα σήμερα, οφείλει να αναλάβει την προώθηση μίγματος πολιτικών και πρωτοβουλιών που θα θωρακίσουν επιστημονικά τη χώρα και θα τοποθετήσουν τις στέρεες βάσεις για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ελληνικής Οικονομίας.

*Ο κ. Αναστάσιος Λυμπερίου είναι Οικονομολόγος. Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου. Ειδικός Συνεργάτης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων αρμόδιου για θέματα Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας.

**Ο κ. Σπύρος Πούρος, μηχανικός Msc στην επιστήμη Δεδομένων και την Μηχανική Μάθηση, Ειδικός Συνεργάτης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων αρμόδιου για θέματα Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας.

Δημοσίευση: Δεκεμβρίου 11, 2020