Προς Υπουργεία Περιβάλλοντος, Πολιτικής Προστασίας και Αγροτικής Ανάπτυξης
Υπόψιν των κομμάτων της Βουλής και της Ευρωβουλής, που αναγράφουν ηλεκτρονική διεύθυνση στις ιστοσελίδες τους
Όπως κάθε χρόνο μπήκαμε στην καλοκαιρινή περίοδο με τεράστιες εκτάσεις ακαθάριστες από καύσιμη ύλη. Το πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί με δρακόντεια μέτρα κατά της έγγειας ιδιωτικής περιουσίας. Αν θέλεις να εξαφανίσεις κάτι, που σου δημιουργεί πρόβλημα, βρες σε τι χρησιμεύει.
Εν προκειμένω πρόκειται για υπερπολύτιμη βιομάζα σε μία χώρα με τεράστιο έλλειμμα χούμου. Θα έπρεπε να κυνηγάμε και το τελευταίο γραμμάριο, ακόμα κι αν δεν είχαμε κανένα πρόβλημα πυροπροστασίας, όχι να βρισκόμαστε κάθε χρόνο στην θέση να μην ξέρουμε τι να την κάνουμε, να πετάμε όση κόψαμε σε ρέματα, οικόπεδα και δάση, ή ακόμα χειρότερα να την καίμε άσκοπα!!!!!!!!! Μάλιστα πολλές πυρκαγιές ξεκινάνε από αυτές ακριβώς τις άσκοπες καύσεις και όχι μόνο κατά την περίοδο της απαγόρευσης.
Βεβαίως η αγορά χούμου για γλάστρες και καλλωπιστικούς κήπους είναι κορεσμένη από υγιείς επιχειρήσεις και σε καμία περίπτωση δεν θα έκανα προτάσεις που θα έθιγαν υπάρχουσες υγιείς επιχειρήσεις. Αντίθετα οι προτάσεις μου θα δώσουν μία σημαντική επιπλέον αγορά, από την οποία σίγουρα θα πάρουν μερίδιο τόσο αυτές, όσο και άλλες καινούργιες.
Η αγορά αυτή όμως δεν μπορεί να δημιουργηθεί χωρίς γενναία επιχορήγηση. Ο χούμος είναι ανεκτίμητο εγγειοβελτιωτικό υλικό, αλλά δεν δίνει άμεσα εντυπωσιακά λιπαντικά αποτελέσματα και σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή τιμή του, γίνεται απαγορευτική ακόμη και η σκέψη της αγοράς του από τους αγρότες, πλην ειδικών θερμοκηπιακών μονάδων.
Αυτονόητα τα κεφάλαια για την επιχορήγηση του πρέπει να προστεθούν στον Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και όχι να αφαιρεθούν από άλλες επιχορηγήσεις των αγροτών, οι οποίοι βρίσκονται ήδη επί ξυρού ακμής και δεν έχουν κανένα περιθώριο για περαιτέρω απώλεια εισοδήματος. Αλλωστε δεν είναι αγροτικό ζήτημα πρωτίστως, αλλά περιβαλλοντικό, ιδιαίτερα για τις χώρες του νότου.
Που θα βγουν όμως αυτά τα πρόσθετα κεφάλαια; 1) Από την πάταξη της σπατάλης στα περιβαλλοντικά προγράμματα και την ορθολογική αξιολόγηση των προτεραιοτήτων. Τα περισσότερα χρήματα που δίνονται για το περιβάλλον διασπαθίζονται από τις στρατιές των «ευαίσθητων» και των «ειδικών», που παρασιτοβιούν πάνω στα εκρηκτικά προβλήματα της εποχής μας με «δράσεις ευαισθητοποίησης», σεμινάρια, ανούσιες «μελέτες» κ.λ.π..
Ένα παράδειγμα υπερβολής και σπατάλης: Δίνουμε χρήματα και πόρους για την θεραπεία και «επανένταξη» τραυματισμένων ζώων, κάνοντας τάχα μεγάλο καλό στην άγρια φύση και γράφοντας στα παλιά μας τα παπούτσια κάθε λογική. Για κάθε είδος και χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση μπορούν να επιβιώσουν τόσα άτομα, όσος είναι ο ζωτικός χώρος που διατίθεται. Αν υπάρχει ζωτικός χώρος, καμία απώλεια συγκεκριμένων ατόμων δεν μπορεί να μειώσει τον πληθυσμό τους και καμία ανθρώπινη παρέμβαση δεν μπορεί να αυξήσει τον πληθυσμό τους πέραν της φυσικής χωρητικότητας. Δηλαδή αν ένας χώρος 1.000 στρεμμάτων μπορεί να ζήσει 10 ενήλικα άτομα ενός είδους, όσα και να αμολήσουμε εμείς σε αυτόν τον χώρο, τελικά 10 θα μείνουν. Και αντίστροφα, όσα από αυτά και να χαθούν, θα γεννηθεί υπερεπαρκής αριθμός, για να αναπληρώσει τις απώλειες. Ένα αγρίμι που τραυματίζεται, είναι καταδικασμένο να γίνει τροφή για άλλα ζούδια. Δεν είναι δικιά μας δουλειά να το σώσουμε, αδυνατίζοντας τον υγιή πληθυσμό με ένα μέλος μειωμένων δυνατοτήτων.
Άλλο παράδειγμα ανούσιας σπατάλης. Τι χρειάζονται οι «μελέτες», που προσδιορίζουν επακριβώς τις ζημιές που γίνονται στο περιβάλλον; Σημασία έχει να μαζεύουμε τα σκουπίδια, όχι να τα μετράμε. Κι ακόμη μεγαλύτερη, να μην τα πετάμε, δηλαδή να αρχίσουν να επιβάλλονται ποινές, που θα μας κάνουν να μην το σκεφτόμαστε καν. Σπαταλάμε πακτωλούς χρημάτων στα ΜΜΕ, για «εκστρατείες ευαισθητοποίησης» των γαϊδουριών, ενώ μπορούμε να έχουμε πολύ καλύτερο αποτέλεσμα με την επιβολή του νόμου.
Τα κεφάλαια για το περιβάλλον δεν είναι απεριόριστα για να χρηματοδοτούμε τα χόμπι των φυσιολατρών, ούτε για να βολεύουμε τις στρατιές των πτυχιούχων, που μας πουλάνε «επιστήμη» και αέρα κοπανιστό. Πόσα πληρώσαμε για να μας πουν «επιστημονικά», ότι οι πορδές των αγελάδων θερμαίνουν τον πλανήτη; Επειδή στην «εποχή της επιστήμης» πρέπει να απαντήσω σε όλες τις «επιστημονικές» γελοιότητες, που πληρώσαμε πανάκριβα, το ίδιο που είπα παραπάνω για τον ζωτικό χώρο ενός είδους, ισχύει για όλα τα είδη αθροιστικά και για το σύνολο της Γης ως ενιαίου ζωτικού χώρου. Δηλαδή ανεξάρτητα από το αν εμείς υπερπολλαπλασιάσαμε τις αγελάδες σε βάρος άλλων ειδών, το σύνολο της παγκόσμιας συνολικής πορδομάζας είναι ίδιο, ανεξάρτητα από τι κώλους εκπορεύεται (θηλαστικά, πουλιά, έντομα, μικρόβια, οικόσιτη ή άγρια πανίδα). Βεβαίως έχουν διαταραχτεί οι ισορροπίες μεταξύ των ειδών, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα, που δεν έχει καμία σχέση με την υποτιθέμενη πορδοαπειλή. [Σημειωτέον, ότι οι «υποανάπτυκτοι» χρησιμοποιούν ως καύσιμο αυτές τις πορδές.]
2) Από τους υπάρχοντες περιβαλλοντικούς φόρους, όπως το τέλος ανταποδοτικής ανακύκλωσης, που επιβλήθηκε στις νάιλον σακούλες, που τώρα ταΐζει ΜΚΟ δράσεων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης… 3) Από νέους περιβαλλοντικούς φόρους στα πολύ μεγάλα εισοδήματα, υπηρεσίες και είδη πολυτελείας.
Η ανάγκη για να γίνουν αυτά είναι και αδήριτη και υπερεπείγουσα ιδίως για τις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, που αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα πυρασφάλειας και ερημοποίησης.
Αν και η σωστή σειρά είναι να επιχορηγείται η αγορά χούμου από τους αγρότες, στην αρχή πρέπει να ξεκινήσουμε επιδοτώντας την πώληση βιομάζας στις μονάδες μεταποίησης. Ακόμα πιο πριν πρέπει να στήσουμε τις μονάδες μεταποίησης. Οι μονάδες αυτές στήνονται πανεύκολα και είναι υπαίθριες. [Η οικονομία στις μεταφορές επιβάλει δύο ειδών μονάδες: α) τις μονάδες χουμοποίησης, σε μόνιμους χώρους που διαθέτουν νερό και β) τα εργοτάξια θρυμματισμού.] Ο περισσότερος μηχανολογικός εξοπλισμός ήδη υπάρχει στην χώρα και πολλές φορές σε αργία, ή ημιαργία, ή απασχολείται σε χαμηλής προτεραιότητας έργα και καμιά φορά εντελώς άσκοπα. Είναι χωματουργικά μηχανήματα και φορτηγά. Αυτά που χρειάζονται επιπλέον είναι αναδευτήρες βιομάζας (που δεν είναι απολύτως απαραίτητοι) και θρυμματιστές για τα κλαδέματα.
Τις μονάδες αυτές πρέπει να τις φτιάξουν οι ΟΤΑ με σωστή γεωγραφική διασπορά, χρησιμοποιώντας κατ αρχήν τις τοπικές δυνατότητες σε μηχανήματα. Μην φανταστούμε όμως, ότι θα ξεκινήσουν να δουλεύουν εκατομμύρια χορτοκοπτικά και πριόνια και θα κάνουμε όλη την Ελλάδα γουλί.
Κατ αρχήν, όχι μόνο δεν πρέπει να περιοριστεί η χλωρά λίπανση, αλλά να αυξηθεί κατακόρυφα, γιατί είναι ο πιο φτηνός τρόπος διαχείρισης της βιομάζας, χωρίς να υπολείπεται κατ ελάχιστον ποιοτικά της τεχνητής χουμοποίησης. Δηλαδή αντί να την κόβουμε, να την μεταφέρουμε, να την μεταποιούμε και να την επιστρέφουμε στους αγρούς, την οργώνουμε, ή την φρεζάρουμε στις ετήσιες καλλιέργειες, ή την περνάμε με τον καταστροφέα του τρακτέρ στις πολυετείς. Κάποιοι υπερβολικοί υποστηρίζουν, ότι αυτές οι εργασίες μαζί με τα χημικά εξοντώνουν τα έντομα, που επιτελούν την χουμοποίηση. Λάθος· δεν εξοντώνονται όλα και μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει ποτέ πρόβλημα χουμοποίησης της χλωράς λίπανσης, ακριβώς γιατί ισχύει πάντα ο νόμος του ζωτικού χώρου. Συνεπώς ένα μικρό μέρος των εκτάσεων μπορούν και πρέπει να καθαρίζονται με θαμνοχορτοκοπτικά. Το μεγαλύτερο μέρος πρέπει να γίνεται με τρακτέρ, δηλαδή χλωρά λίπανση.
Επίσης ένα μέρος των κλαδεμάτων και των αραιωμάτων θα καταλήγει στις μονάδες χουμοποίησης. Κυρίως δασικά και αστικά, αφού φυσικά αφαιρέσουμε το χρησιμοποιήσιμο τμήμα του ξύλου. Από τα αγροτικά θα φτάνουν στις μονάδες αυτές τα κλαδέματα κυρίως των μικροκαλλιεργητών, που δεν έχουν τρακτέρ με καταστροφείς. Με λίγα λόγια απλά πρέπει να σταματήσουμε να καίμε, ή να αραδιάζουμε οπουδήποτε την βιομάζα που κόβουμε.
Υπάρχει όμως και πιο σωστός τρόπος διαχείρισης της βιομάζας ακόμα και από την χλωρά λίπανση. Δεν αφορά βέβαια το σύνολο, αλλά τμήματα αυτής. Π.χ. τα κλαδέματα της ελιάς και άλλων καρποφόρων να μαζεύονται σε κτηνοτροφικές μονάδες αιγοπροβάτων και αφού χρησιμοποιηθούν ως ζωοτροφή και φυσικά αφαιρεθεί το χρήσιμο ξύλο να πηγαίνουν στις μονάδες χουμοποίησης. Επίσης ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βοσκή σανού, είναι λάθος να χουμοποιείται.
Επίσης ένα μέρος της χουμοποίησης μπορεί να συντελείται με επωφελείς οικονομικά τρόπους. Π.χ. η χρήση άχυρου αρχικά ως στρωμνή για μανιτάρια, σαλιγκάρια και ζώα διευκολύνει την χουμοποίηση και ενισχύει τον χούμο σε λιπαντικά συστατικά.
Στα δάση οι ζώνες, αραιώματα, κλαδέματα μπορούν να αποδώσουν μεγάλες ποσότητες αρωματικής βιομάζας. Η απόσταξη (με νερό) εκτός από τα αιθέρια έλαια θα δίνει ως «απόβλητο» βιομάζα πολύ υψηλής ποιότητας, που χουμοποιείται πολύ πιο εύκολα από το υλικό, όπως ήταν πριν την απόσταξη, καθώς περιέχει πολύ υγρασία και έχει ήδη μαλακώσει πολύ.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι χρήσης της βιομάζας, άλλοι σωστοί, όπως τα φυσικά θερμομονωτικά και άλλοι λάθος, όπως η πελετοποίηση, που επιλέγουν πολλοί Δήμοι. Δεν λέω να απαγορευτεί, αφού υπάρχουν ήδη μονάδες, αλλά σίγουρα να μην επεκταθεί. Ενεργειακές πηγές υπάρχουν πολλές και η εκτεταμένη καύση δεν είναι ότι καλύτερο. Αντί να ξοδεύουμε επιπλέον ενέργεια για την πελετοποίηση της βιομάζας, για να την κάψουμε τελικά, είναι εκατομμύρια φορές προτιμότερο να την χρησιμοποιήσουμε για την ενίσχυση της γονιμότητας της γης μας.
Για όλα υπάρχει το μέτρο το σωστό και όχι ένας γενικός απαράβατος κανόνας. Δηλαδή ναι μεν πρέπει να στραφούμε στην χουμοποίηση, αλλά χωρίς τις υπερβολές των νεοφώτιστων. Όπως θα ήταν παράλογο να απαγορέψουμε την καύση για θέρμανση από το χρησιμοποιήσιμο (για στόφες) ξύλο των κλαδεμάτων σπαταλώντας επιπλέον ενέργεια για να το θρυμματίσουμε και μετά να το χουμοποιήσουμε, έτσι είναι παράλογο να ξοδεύουμε ενέργεια για να δημιουργήσουμε καύσιμο υλικό από κατατεμαχισμένη βιομάζα, η οποία χουμοποιείται εύκολα.
Σε αυτές τις δουλειές, που η οικονομική απόδοση είναι πάρα πολύ μικρή, δεν υπάρχουν περιθώρια σπατάλης και λαθεμένων επιλογών, όσο κι αν αυτό γίνεται συχνά επιτρεπτό από τις στρεβλώσεις του συστήματος. Για παράδειγμα: Η τιμή του πέλετ για καύσιμο είναι ανταγωνιστική αυτήν την στιγμή, γιατί στα κλασσικά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο) διαμορφώνεται υπό καθεστώς αισχροκέρδειας. Και αυτό είναι το λιγότερο. Ενώ υπάρχει ενεργειακή σπατάλη, τώρα είναι πολύ συμφερότερη επιλογή από την χουμοποίηση για μαζική χρήση!!!!! Για την ακρίβεια ελάχιστοι επαγγελματίες αγοράζουν χούμος κι αυτό για εγκιβωτισμένες καλλιέργειες. Ως βελτιωτικό εδάφους δεν μπορεί να το αγοράσει κανείς. Κάποιοι μικροαγρότες κάνουν ηρωικές προσπάθειες να το παράγουν μόνοι τους, χωρίς μηχανήματα, από τα δικά τους υπολείμματα, αλλά φυσικά είναι απολύτως ανεπαρκείς οι ποσότητες και στο τέλος παρατάνε την προσπάθεια απογοητευμένοι.
Πως όμως η επιδότηση δεν θα γίνει αντικίνητρο για την χλωρά λίπανση, ή την λιβαδική χρήση; Απλά, γιατί θα καλύπτει μόνο την μεταφορά. Εάν η μεταφορά γίνεται από τον Δήμο, θα πιστώνεται την επιδότηση ο Δήμος. Δηλαδή θα λύσουμε το πρόβλημα της παράνομης εναπόθεσης και θα δώσουμε ένα κίνητρο σε περισσότερους οικοπεδούχους να καθαρίσουν τα οικόπεδα τους, που τώρα δεν μπορούν λόγω υπερβολικού κόστους.
Το πρόβλημα της παράνομης εναπόθεσης οφείλεται κυρίως στους Δήμους, που δεν ανακοινώνουν χώρους νόμιμης εναπόθεσης!!!!!!!!!!!! Υπονοούν προφανώς, ότι νόμιμη είναι η εναπόθεση στους ΧΥΤΑ. Τι να πρωτοπώ για αυτό το υπονοούμενο; Ότι το κράτος δεν δίνει οδηγίες στους πολίτες με υπονοούμενα; Ότι το κόστος μεταφοράς με αγροτικά και μικρά φορτηγά θα ισοφαρίζει την αξία του οικοπέδου σε λίγα χρόνια; Ότι εξωθούμενοι στην παρανομία όλοι, η βιομάζα καταλήγει πάντα ανακατεμένη με σκουπίδια, που μηδενίζουν την αξία της; Ότι οι δήθεν νομοταγείς, που θα γλιτώσουν το πρόστιμο, είναι ακριβώς εκείνοι που τα φόρτωσαν αλλού και μάλιστα κυριολεκτικά όλοι, γιατί σχεδόν κανένας δεν τα πήγε σε ΧΥΤΑ; Ότι ακόμα και η νόμιμη εναπόθεση σε ΧΥΤΑ αφενός δυσκολεύεται από τους φύλακες και αφετέρου οδηγεί πολύτιμη βιομάζα στα σκουπίδια;
Εδώ επισημαίνω, ότι υπάρχει σκόπιμη σύγχυση της έννοιας «οικόπεδο» από τα ΜΜΕ. Ακόμα και για τα πραγματικά οικόπεδα (δηλαδή εντός πολεοδομικής ζώνης) αν είναι άχτιστα, το βάρος είναι μεγάλο. Από πού κι ως που όμως βαφτίζονται «οικόπεδα» τα χωράφια και οι ελαιώνες; Και πως μπορούν να πληρώνουν τέτοιο κόστος οι ιδιοκτήτες κάθε χρόνο; Και με ποιο δικαίωμα εγείρονται τέτοιες απαιτήσεις προς τους ιδιοκτήτες τους από εκείνους που έχτισαν εκτός σχεδίου πόλεως; Εκτός του ότι οι περισσότεροι έχτισαν παράνομα και νομιμοποιήθηκαν με χαριστικούς νόμους, αλλά ακόμα και οι ελάχιστοι που έχτισαν νόμιμα με επίσης χαριστικούς νόμους, από πού κι ως που μετέτρεψαν την περιοχή γύρω από την ιδιοκτησία τους σε «οικιστική ζώνη»; Εκείνοι πρέπει να πάρουν άδεια από τους γείτονες και να καθαρίσουν μόνοι τους, ότι τους εξασφαλίζει, εφόσον βέβαια δεν καλλιεργείται.
Εν τέλει οι μονάδες χουμοποίησης δεν θα δουλεύουν με γενικό ξεχορτάριασμα της χώρας, αλλά σίγουρα θα διευκολύνουμε με την επιδότηση αρκετά μεγαλύτερες εκτάσεις και αυτό δεν θα διευκολύνει μόνο τους ιδιώτες, αλλά και ΟΤΑ, δασαρχεία, που επίσης δυσκολεύονται να μεταφέρουν κλαδέματα και καθαρίσματα. Δηλαδή το ίδιο το κράτος θα είναι μακράν ο μεγαλύτερος δικαιούχος των επιδοτήσεων και επειδή δεν έχει νόημα να τα παίρνει από την μία τσέπη, για να τα βάλλει στην άλλη, πρέπει σε κοινό μέτωπο με όλες τις Ευρωπαϊκές Μεσογειακές χώρες να τα απαιτήσουμε από την ΕΕ. Εχουμε δύο ακλόνητα επιχειρήματα: α) υψηλή επικινδυνότητα για πυρκαγιές και β) τεράστιο έλλειμμα οργανικής ύλης στις γεωργικές μας εκτάσεις και πολύ μεγάλο κίνδυνο ερημοποίησης.
Ταυτόχρονα πρέπει να μηδενιστεί και ο ΦΠΑ στον σχετικό εξοπλισμό (π.χ. καταστροφείς σε τρακτέρ), για να δοθεί κίνητρο στην χλωρά λίπανση.
Ο χούμος που θα παράγουμε έτσι, μπορεί να φαίνεται πολύς σε σχέση με σήμερα, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ λίγος σε σχέση με πόσο χρειάζεται, για να πλουτιστούν όλες οι αγροτικές εκτάσεις. Τα πρώτα χρόνια είναι προτιμότερο να διατίθεται σε οπωροκηπευτικά και σε πειραματικές οικολογικές προσπάθειες, που θα αναδείξουν την αξία του εμπλουτισμού με οργανική ύλη, π.χ. σε κάποιους οικολογικούς ελαιώνες. Η διαδικασία αποκατάστασης της γονιμότητας δεν θα κρατήσει δεκαετίες, αλλά αιώνες. Ωστόσο δεν έχουμε κανένα περιθώριο χρόνου να καθυστερούμε κι άλλο την έναρξη της.
Αν και δεν είναι του παρόντος σημειώματος, θα τονίσω, ότι για την πυρασφάλεια όλα αυτά είναι επικουρικά, όπως και πολλά άλλα, στα οποία δίνεται υπέρμετρη σημασία. Δύο είναι τα μέτρα, που θα εξαλείψουν το πρόβλημα. Το ένα είναι εντελώς τζάμπα, αλλά καταλυτικά αποτελεσματικό. Είναι η νομοθεσία για τους εμπρησμούς. Όχι μόνο πολύ αυστηρές ποινές, που πρέπει να φτάνουν τα ισόβια στον σκόπιμο εμπρησμό, ακόμα κι αν δεν προκληθούν θάνατοι, ή πολύ μεγάλες ζημιές, αλλά πρωτίστως η εφαρμογή τους. Ακούμε μεγαλοστομίες, αλλά (ακόμη και φέτος) βλέπουμε να συλλαμβάνεται το ίδιο πρόσωπο τρίτη φορά σε λίγους μήνες!!!!!!!!!!!!!!
Το δεύτερο θέλει λεφτά, μπόλικα, αλλά δεν είναι πεταμένα λεφτά, γιατί δεν μιλάω για πυροσβεστικά ελικόπτερα, που είναι και ακριβά και δυσεύρετα αυτά τα χρόνια, αλλά για στρατιωτικά ελικόπτερα, που θα προστίθενται εκτάκτως και μπορούν να επιτελούν και πολλές άλλες λειτουργίες. Κανένα άλλο μέσο πυρόσβεσης δεν μπορεί ούτε καν να συγκριθεί με την αποτελεσματικότητα των ελικοπτέρων. Κι όμως αντιμετωπίζονται ως ίσης (ή και μικρότερης) σημασίας με τους τροχονόμους της φωτιάς (τις επίγειες δυνάμεις). Τώρα επινοήσαμε και τους «δασοκομάντος» (σιγά το καλτσόν). Τι περισσότερο κάνουν από τους εθελοντές; Ή μήπως η καταλληλότερη στολή, για να μπουν στα καπνίζοντα αποκαΐδια τους καθιστά κομάντος; Με το να βαφτίζουμε τους βοηθητικούς «κομάντος», απλά «δικαιολογούμε» αχρείαστες προσλήψεις και αδικαιολόγητες σπατάλες. [Μετά που να βρούμε λεφτά για ελικόπτερα;] Αν και σκοπός του σημειώματος ήταν να κάνω προτάσεις και όχι κρίσεις, αναρωτιέμαι, πως είναι δυνατόν, οι «ειδικοί» (που εισηγούνται τα μέτρα και τα μέσα) να βρίσκονται τόσο μακριά από την πραγματικότητα και το αυτονόητο…
Τα θέματα των αναρτήσεων δεν εκφράζουν απαραίτητα και τις απόψεις των διαχειριστών και των συντακτών του ιστολογίου μας. Τα σχόλια εκφράζουν τις απόψεις των σχολιαστών και μόνο αυτών.
Σχόλια που περιέχουν ύβρεις ή απρεπείς χαρακτηρισμούς διαγράφονται κατά τον έλεγχο από την ομάδα διαχείρισης. Ευχαριστούμε.